Monako

Fúrstadømi Monako (franskt: Principauté de Monaco) ella bara Monako, er næstminsta landið í heiminum. Eisini er tað næsttættast bygda landið í heiminum; næst-fjølbygdasta landið í verðini er tað lítla fúrstadømið Monako. Tað er alt ein býur, sum síðan 1297 hevur verið eitt sjálvstøðugt ríki. Landið er einans 1,95 km² til støddar, og har búgva uml. 35 000 fólk. Um fólkið í Føroyum skuldi búð líka tætt, so hevði tað svarað til, at øll 49 000 kundu búð í Stóru Dímun. Lítla ríkið Monako er á Miðjarðarhavsstrondini, tætt við italska vesturmarkið. Mitt inni í landinum er býurin Monte Carlo, kendur fyri sítt spælikasino og Grand Prix-kappkoyringina. Monako er frælst fúrstadømi, og síðan 1297 hevur Grimaldi-ættin stýrt landinum.

Fúrstadømi Monako Principauté de Monaco [a]
Flagg Coat of arms
Slagorð: "Deo Juvante" (Latín) "Við Guds hjálp"
Tjóðsangur: Hymne Monégasque
Staðseting av  Monako  (green) í Europe  (dark grey)  –  [Frágreiðing] Staðseting av  Monako  (green) í Europe  (dark grey)  –  [Frágreiðing]
Høvuðsstaður		Monaco[a][1][2] 43°43′N 7°25′E
Størsti Quartier		Monte Carlo
Almenn mál		Franskt[3]
Vanlig mál		Monégasque italskt Oksitanskt Enskt
Etniskir bólkar		Fraklendingar monakobúgvar fólk úr Italia onglendingar
Átrúnaður		Rómversk katólsk
Íbúgvanavn		Monégasque Monaki/monakari
Stjórn		Eindarríki, stýrisskipanar kongsríki
-	Prinsur	Albert II
-	Forsetaráðharri	Christophe Mirmand
Lóggávuting		Tjóðarting
Sjálvræði
-	Húsið Grimaldi (undir harrdømi av Lýðveldinum Genova)	1297
-	frá Franska ríkinum	17. mai 1814
-	frá herseting av Sættu samgonguni	17. juni 1814
-	Franco-Monegasque avtalan	1861
-	Grundlóg	1911
Øki
-	Tilsamans	2,02 km2 (248.) 0,78 sq mi
-	Vatn (%)	negligible[4]
Fólkatal
-	2014 meting	37,800[5] (217.)
-	2008 fólkateljing	35,352[4]
-	Tættleiki	18,713/km2 (1.) 48,462/sq mi
GDP (PPP)		2010[b] meting
-	Tilsamans	$3.000 billion[6][7] (156.)
-	Fyri hvønn	$78,700[6][7] (9.)
GDP (nominelt)		2010[b] meting
-	Tilsamans	$5.424 milliardir[6] (148.)
-	Fyri hvønn	$153,177[6] (1.)
Gjaldoyra		Euro (€) (EUR)
Tíðarsona		CET (UTC+1)
-	Summar (DST)	CEST (UTC+2)
Koyring í		høgru síðu[8]
Telefonkota		+377
Internet TLD		.mc
a.	^ Monako er eitt býarríki. Tó er stjórnarumsitingin í Quartier í Monaco-Ville.
b.	^ GDP per íbúgva útrokningar fevna eisini um arbeiðarar úr Fraklandi og Italia, ið ikki eru fastbúgvandi.

Frá 1641-1817 var Monako saman við Fraklandi. Bara lítil partur av fólkinum er úr Monako; meiri enn helmingurin eru franskir borgarar. Lýggja veðurlagið í Monako og glæsiliga umdømi landsins draga túsundtals ferðafólk. Nógv ríkfólk flyta hagar at búgva, tí skatturin er lágur. Mong teirra hava stórar stuttleikabátar liggjandi fyri teymi í gomlu havnini. Monako er eisini altjóða handilsmiðdepil.

Myndasavn

• 
  Monte Carlo.
• 
  Kortið vísir landið og grannalondini.

Viðmerkingar

1. Á øðrum málum í Monako:

   • Italskt: Principato di Monaco
   • Monako-málføri: Principatu de Múnegu
   • Oksitanskt: Principat de Mónegue