Bèrna
« vela fèdèrâla », capitâla de la Suisse et pués ch·èf-luè du quenton de Bèrna / From Wikipedia, the free encyclopedia
Bèrna[N 1],[1],[2],[3],[4],[5],[6] [ˈbɛːr.na][N 2],[4],[5],[6] (Acutâde en patouès) (Bern [bɛrn] (Acutâde) en alemand, Bärn [bæːrn][2] en tuche, Berne [bɛʁn] (Acutâde) en francês, Berna [ˈbɛr.na] en étalien et [ˈbɛr.nɐ] (Acutâde) en roumancho) est la capitâla de facto de la Suisse, lo ch·èf-luè du quenton homonimo[V 3] et pués la cinquiéma ples[V 4] granta vela de Suisse. Dês 1848, Bèrna est la « vela fèdèrâla »[7], a savêr la siéta pèrmanenta du govèrnament fèdèrâl et de la Tenâbla fèdèrâla suissos[8], mas pas des[V 5] corts de justice fèdèrâles (la Cort de justice fèdèrâla sè trôve per Losena).
Cél articllo est ècrit en arpetan romand / ORB lârge. |
La comuna[V 6] de Bèrna compte 141 156 habitents, l’agllomèracion bèrnêsa 409 000 habitents et pués la règ·ion mètropolitana 660 000 habitents (septembro 2016).
Il[V 7] est na vela talemachienta[V 8] compregnent, coment lo quenton, na minoritât francèyenta. La lengoua du payis est lo Tuche bèrnês.
Ele[V 9] est travèrsâye per la reviére Âra et pués sè trôve per vers les[V 10] 30 km a bise des Ârpes[V 11]. Ele est enscrita u patrimouèno culturâl mondiâl de l’UNÈSCÔ, grâce a son patrimouèno mèdièvâl urben qu’at pu[V 12] étre presèrvâ outre[V 13] les siècllos.
Bèrna est membro de l’Organisation des veles du patrimouèno mondiâl et d’ôtres organisacions mondiâles.
Les habitents de la vela sont a nom[V 14] les Bèrnês [le bɛr.ˈnɛ] et les Bèrnêses [le bɛr.ˈnɛː.zə][N 3],[9],[5],[10].