Juho Kusti Paasikivi

Ba é Juho Kusti Paasikivi, a rugadh ar an 27ú Samhain 1870 agus a fuair bás ar an 14 Nollaig 1956, seachtú hUachtarán na Fionlainne (1946-1956). Bhí sé ina pholaiteoir de chuid an Suomalainen puolue (An Páirtí Fionlannach) agus an Kansallinen Kokoomus (páirtí coimeádach na Fionlainne). Bhí sé ina Phríomh-Aire ar an bhFionlainn faoi dhó: an chéad uair sa bhliain 1918 agus an dara huair sna blianta 1944-46).^[1] Thairis sin, bhí poist oifigiúla eile ag Paasikivi, agus tionchar aige ar eacnamaíocht agus polaitíocht na Fionlainne ar feadh breis agus caoga bliain.

Juho Kusti Paasikivi

Beathaisnéis
Breith	(mul) Johan Gustaf Hellstén 27 Samhain 1870 Hämeenkoski (Impireacht na Rúise)
Bás	14 Nollaig 1956 86 bliana d'aois Heilsincí, An Fhionlainn
Áit adhlactha	Hietaniemi cemetery (en)
7 Uachtarán na Fionlainne
11 Márta 1946 – 1 Márta 1956 ← C. G. E. Mannerheim – Urho Kekkonen →
28 Príomh-Aire na Fionlainne
17 Samhain 1944 – 9 Márta 1946 ← Urho Castrén – Mauno Pekkala → Ball de chomh-aireacht: Juho Kusti Paasikivi's second cabinet (en)
2 Príomh-Aire na Fionlainne
27 Bealtaine 1918 – 27 Samhain 1918 ← Pehr Evind Svinhufvud – Lauri Ingman → Ball de chomh-aireacht: Juho Kusti Paasikivi's first senate (en)
Comhalta de Pharlaimint na Fionlainne
1 Márta 1910 – 1 Feabhra 1914 Toghcheantar: Satakunta Toghadh i: 1910 Finnish parliamentary election (en) , 1911 Finnish parliamentary election (en)
Comhalta de Pharlaimint na Fionlainne
22 Bealtaine 1907 – 31 Bealtaine 1909 Téarma parlaiminte: 1st Parliament of Finland (en) , 2nd Parliament of Finland (en) Toghcheantar: Satakunta Toghadh i: 1907 Finnish parliamentary election (en) , 1908 Finnish parliamentary election (en)
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	Liútarachas
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Imperial Alexander University (en) Helsinki Normal Lyceum (en)
Céim acadúil	dochtúir an dá dhlí
Gníomhaíocht
Suíomh oibre	Heilsincí
Gairm	polaiteoir, dlíodóir, taidhleoir, baincéir
Fostóir	Ollscoil Heilsincí
Ball de pháirtí polaitíochta	Kokoomus (1918–) Páirtí na Fionlainne (–1918)
Teangacha	An Fhionlainnis, an tSualainnis, an Fhraincis, an Ghearmáinis agus an Rúisis
Teaghlach
Céile	Anna Paasikivi (1897–1931) Alli Paasikivi (1934–1956)
Páiste	Annikki Paasikivi  ( Anna Paasikivi)
Athair	Aukusti Hellsten  agus Karoliina Vilhelmiina
Gradam a fuarthas (18 Meán Fómhair 1954)  Ord Leinín (24 Aibreán 1954)  Grand Cross with Collar of the Order of the Falcon (en) (1952)  Finnish Olympic Cross of Merit, First Class (en) (27 Samhain 1950)  Knight Grand Cross with Collar of the Order of Saint Olav‎ (en) (7 Samhain 1950)  Ord na hEilifinte (9 Deireadh Fómhair 1950)  Grand Cross of the Order of the Cross of Liberty (en) (10 Meitheamh 1947)  Ord Ríoga na Saraifíní (24 Aibreán 1946)  Grand Cross of the Order of the Lion of Finland (en) (11 Márta 1946)  Grand Cross with Collar of the Order of the White Rose of Finland (en) (3 Nollaig 1940)  Cross of Liberty, 1st Class with star (en) (8 Nollaig 1938)  Order of the Polar Star - Commander's Grand Cross (en) (1935)  Ard-Oifigeach den Légion d'honneur (1933)  Grand Cross of the Order of the Crown (en) (28 Nollaig 1920)  Grand Cross of the Order of the White Rose of Finland (en) (28 Eanáir 1919)  Cross of Liberty, 1st Class (en) (1919)  Iron Cross on white ribbon (en) (1913)  Ord Naomh Anna, an dara grád (1905)  Ord Naomh Stanislaus, an dara grád  Ord Rós Bán na Fionlainne  Royal Order of the Polar Star (en)  Legion of Honour (en)
Síniú

Cuimhnítear ar Paasikivi mar phríomh-ailtire ar bheartas eachtrach na Fionlainne tar éis an Dara Cogadh Domhanda; ^[2]; mar shampla, rinne Cumann Paasikivi (Fionlainnis:Paasikivi-seura), a bunaíodh i 1958 faoi cheannaireacht Jan-Magnus Jansson, iarracht oidhreacht pholaitiúil Paasikivi a chothú, go háirithe le linn an Chogaidh Fhuair, trí mhachnamh ar pholasaí eachtrach bunaithe ar an bhfírinne a chur chun cinn san Fhionlainn agus beartas neodrachta na Fionlainne a chur ar eolas go hidirnáisiúnta.^[3]

Luathshaol agus gairmréim pholaitiúil

J.K. Paasikivi sa bhliain 1893

Breith agus óige

Rugadh Paasikivi, leis an ainm Johan Gustaf Hellsten, sa bhliain 1870, ag an sána deataigh i dteach Kulma-Seppälä i sráidbhaile Koski Hl (Hämeenkoski inniu) i Päijänne Tavastia i nDeisceart na Fionlainne, a saolaíodh do cheannaí taistil ó Tamperean darbh ainm August Hellsten agus a bhean chéile, Karolina Wilhelmina, née Selin. Bhí tuismitheoirí Hellsten ina gcónaí i Tampere, ach rugadh an mac ar a dturas gnó go margadh Lahti. Tar éis dó filleadh abhaile, cláraíodh Hellsten go hoifigiúil i leabhair eaglaise Tampere. Fuair máthair Hellsten bás nuair a bhí sé ceithre bliana d'aois, agus fuair a athair bás i bhfiacha nuair a bhí Hellsten ceithre bliana déag d'aois. Fuair leathdheirfiúr Hellsten Karolina bás go luath ina dhiaidh sin. Ar bhás a athar, ghlac aintín Hellsten, Kaisa Hagman, freagracht as é a thógáil. D'aistrigh Hellsten a ainm go leagan Fionlainnise dá ainm 'Juho Kusti Paasikivi', sa bhliain 1885. Ciallaíonn a shloinne "cloch bhuí" go litriúil sa dá theanga.

Oideachas

Ba ghleacaí agus lúthchleasaí díograiseach é an Paasikivi óg. D'aithin a athair tallann acadúil a mhic agus chláraigh sé é ar bhunscoil den scoth in Hämeenlinna tar éis dó bheith ag freastal go gairid ar scoil i Hollola. Léirigh Paasikivi fonn léitheoireachta luath, agus ba é an dalta ab fhearr ina rang.^[4] Chuaigh sé isteach in Ollscoil Heilsincí sa bhliain 1890, agus bhain sé céim Bhaitsiléara amach i dteanga agus i litríocht na Rúise i mBealtaine 1892, cúrsa staidéir a bhí úsáideach ina dhiaidh sin sa saol. An geimhreadh ina dhiaidh sin, d'athraigh Paasikivi a chroí-ábhar go dlí, agus ghnóthaigh sé céim Mháistreachta sa Dlí agus sa deireadh, i 1902, a Dhochtúireacht s Dlí. Le linn a chuid scolaíochta, choinnigh Paasikivi é féin trí oibrithe go héagsúil mar mhúinteoir, léachtóir, báille cúirte, agus dlíodóir i gcleachtas príobháideach i Lahti. Ba le linn a chuid staidéir ollscoile, timpeall 1894, a d'éirigh sé gafa i ngluaiseacht Fennoman ar dtús, ag glacadh róil cheannaireachta ina eagraíocht mac léinn.

A chéad phósadh agus an teaghlach

Teaghlach J. K. Paasikivi i 1906. Ó chlé: Céad bhean Paasikivi Anna (née Forsman), a gclann Juhani, Annikki, Vellamo, Varma, agus Paasikivi féin.

Ar 1 Meitheamh 1897 phós Paasikivi Anna Matilda Forsman (1869–1931) a rugadh sa tSualainn. Le chéile, bhí ceathrar clainne acu, Annikki (1898–1950), Wellamo (1900–1966), Juhani (1901–1942), agus Varma (1903–1941). Tar éis dó a dhochtúireacht sa dlí a thuilleamh i 1901, ghlac Paasikivi le hOllúnacht Chomhlach sa Dlí Riaracháin in Ollscoil Heilsincí ó 1902 go 1903.^[5]

Céad taithaí ar an bpolaitíocht

D'fhág Paasikivi an post san Ollscoil Heilsincí le bheith ina Phríomh-Stiúrthóir ar an Státchiste d'Ard-Diúcacht na Fionlainne, post a choinnigh sé go dtí 1914. Ar feadh chóir a bheith a shaol fásta go léir, bhí Paasikivi bainteach leis an ciorcal órga laistigh de pholaitíocht na Fionlainne. Thacaigh sé le neamhspleáchas níos mó agus le Comh-Aireacht neamhspleách (Seanad) don Fhionlainn sé le níos mó neamhspleáchais sa Seanad agus agus le Comh-Aireachta neamhspleách (Seanad) don Fhionlainn, agus chuir sé in aghaidh rún pan-slavacha na Rúise, a bhí ag iarraidh na Rúisise a fhorchur mar an t-aon teanga oifigiúil amháin in Impireacht na Rúise. Bhain sé, áfach, leis an bPáirtí Fionlainne a bhí ní ba ghéilliúla, ag cur i gcoinne céimeanna radacacha a d’fhéadfadh a bheith fritorthúil agus a d’fhéadfadh na Rúisigh a fheiceáil mar ionsaitheach. D’fhóin Paasikivi mar fheisire de chuid Pháirtí na Fionlainne ó 1907 go dtí 1909 agus ó 1910 go dtí 1913. D’fhóin sé mar bhall den Seanad ó 1908 go dtí 1909, mar cheannaire ar an rannóg airgeadais.