Liu Xiaobo

Ba intleachtóir, scríbhneoir agus gníomhaí ar son chearta an duine, sa tSín é Liu Xiaobo (28 Nollaig 1955- 13 Iúil 2017) (Sínis shimplithe: 刘晓波; carachtair Shíneacha thraidisiúnta: 劉曉波; pinyin: Liú Xiǎobō).

Liu Xiaobo

Ainm sa teanga dhúchais	(zh) 刘晓波
Beathaisnéis
Breith	28 Nollaig 1955 Changchun, Daon-Phoblacht na Síne
Bás	13 Iúil 2017 61 bliana d'aois First Affiliated Hospital, China Medical University, Daon-Phoblacht na Síne (en)
Siocair bháis	Bás nádúrtha (Ailse)
Uachtarán Independent Chinese PEN Center (en)
2003 – 2007 ← Liu Binyan – Zheng Yi →
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	Aindiachas
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Beijing Normal University (en) - eolaíocht liteartha (1986–1988) Beijing Normal University (en) - Máistir Ealaíon (1982–1984) Ollscoil Jilin - Baitsiléir Ealaíon (1977–1982) High School Attached to Northeast Normal University (en)
Comhairleoir dochtúireachta	Huang Yaomian agus Tong Qingbing
Teanga dhúchais	an tSínis
Gníomhaíocht
Réimse oibre	Léirmheastóireacht liteartha
Gairm	file, gníomhaí ar son chearta an duine, scríbhneoir, léirmheastóir liteartha
Fostóir	Ollscoil Columbia Ollscoil Johns Hopkins
Teangacha	An tSínis
Ghlac sé/sí páirt i
8 Nollaig 2008	Charter 08 (en)
1989	sléacht i gCearnóg Tiananmen
Eile
Céile	Liu Xia (1997–2017), bás an duine
Ciontaíodh i	inciting subversion of state power (en) (2009)
Gradam a fuarthas (2012)  One Humanity Award (en) (2010)  Giuseppe Motta Medal (en) (2010)  Duais Nobel na Síochána (2010)  Duais Hermann Kesten (2009)  PEN Barbara Goldsmith Freedom to Write Award (en) (2008)  Homo Homini Award (en) (2004)  Fondation de France Prize for press freedom defender (en) (2004, 2005, 2006)  Human Rights Press Award (en)

D'fhreastail sé mar Uachtarán ar Lárionad Neamhspleách PEN na Síne ón bhliain 2003 i leith.

Ar an 8 Nollaig 2008, gabhadh é toisc go raibh sé rannpháirtíocht le Cairt 08 (Sínis: 零八宪章). Gabhadh go foirmiúil é ar an 23 Meitheamh 2009, ar amhras go raibh sé "ag gríosú treascartha in aghaidh cumhachtaí an stáit." ^[1][2]

Cuireadh faoi thriail é ar na cúisimh chéanna ar an 23 Nollaig 2009. Gearradh pianbhreith a haon déag bliana príosúnachta air. Chaill sé a chearta polaitiúla ar feadh dhá bhliain ar Lá Nollag na bliana 2009.

Agóid, Hong Cong, 2010

Le linn a 4ú théarma príosúnachta ó 2009-2020, bhuaigh sé Duais Nobel na Síochána an 8 Deireadh Fómhair 2010, le haghaidh "a streachailt fhada agus neamh-fhoréigneach ar son chearta daonna bunúsacha sa tSín." ^[3][4][5]