Madog ap Gruffydd Maelor

Taoiseach (Breatnais:Tywysog) ab ea Madog ap Gruffudd nó Madog ap Gruffudd Maelor nó Madog ap Gruffudd ap Madog ^[1] ar an gcuid thuaidh de Phowys, in oirthuaisceart na Breataine Bige, ar a dtugtaí Powys Fadog ina dhiaidh. Bhí sé i gceannas ar Powys Fadog ó 1191 go dtí a bhás i 1236.

Madog ap Gruffydd Maelor

Beathaisnéis
Breith	1191 (Féilire Ghréagóra)
Bás	1236 44/45 bliana d'aois
Powys Fadog
Gníomhaíocht
Gairm	monarc
Eile
Teideal uasal	Prionsa
Páiste	Madog Fychan, Maredudd ap Madog ap Hywel ap Gruffudd Maelor, Gruffudd ap Madog, Hywel ap Madog ap Gruffudd Maelor
Athair	Gruffydd Maelor  agus Angharad ferch Owain Gwynedd

Bratach Madog ap Gruffudd, agus bratach Powys Fadog ina dhiaidh sin

Luathshaol

Ba é an mac ba shine é den taoiseach Gruffudd Maelor I agus a bhean chéile, Angharad, iníon leis an Rí Owain Gwynedd. Tháinig sé i gcomharbacht ar a athair in éineacht lena dheartháir Owain, sa bhliain 1191, agus nuair a fuair Owain bás sa bhliain 1197, tháinig sé chun bheith ina rialóir aonair ar an Phowys ó thuaidh ó na habhainn Afon Rhaeadr agus Afon Tanad.^[2]

Dhaingnigh Madog sealúchas a athar, an Taoiseach Gruffudd Maelor, agus tugadh ina onóir 'Powys Fadog' ar an gcríoch a rialaigh sé. Tháinig an chuid eile den seanríocht le chéile mar Powys Wenwynwyn. Tar éis a bháis sa bhliain 1236, tugadh Powys Fadog ar an gceantar seo—a chuimsigh Maelor na Breataine Bige agus Maelor Shasana, Iâl, Cynllaith, Nanheudwy, agus Mochnant Is Rhaeadr—cé go roinneadh é idir a chúigear mac. ^[2]

Bhí Madog dlúth lena chol ceathrar Llywelyn Fawr, ar dtús, ach d’éirigh sé níos faide uaidh de réir a chéile. Bhí sé deoranta uaidh freisin ón mbliain 1212 ar aghaidh, nuair a d’éirigh lena chol ceathar Cónaidhm na Breataine Bige a athbhunú. Ina ionad sin, bhí sé ag braith ar Sheon, Rí Shasana, an neach a raibh sé ag obair dó, mar chomhghuaillí oifigiúil leis an rí Sasanach. Faoin mbliain 1215, shocraigh sé dul i gcomhghuaillíocht lena chol ceathar agus d’fhan sé mar sin. ^[3]

Pósadh agus Clann

Phós sé Esyllt (Isota), agus bhí clann acu, mar leanas:

• Gruffudd Maelor II, a tháinig i gcomharbacht ar a athair Madog.
• Gruffudd Iâl (b. 1238).
• Maredudd (b. 1256).
• Hywel (b.1268).
• Madog Fychan (b. 1269).
• Angharad. Rinne a hathair iarracht í a phósadh le Fulk FitzWarin.

Bás agus Adhlacadh

Fuair Madog ap Gruffydd Maelor bás sa bhliain 1236 agus adhlacadh é in Abaty Glyn y Groes (Laidin; Valle Crucis)). Sa bhliain 1956, tochlaíodh a leac ag an Mainistir.