Pápa Pius IX

Bhí Pius IX Beannaithe (Iodáilis: Pio Nono) mar dhuine de na pápaí ar an Eaglais Chaitliceach is conspóidí riamh (13 Bealtaine 1792 – 7 Feabhra 1878). Chaill sé Stáit an Phápa nuair a ghabh Giuseppe Garibaldi an Iodáil sa bhliain 1870.

Pápa Pius IX

(1875)
Ainm sa teanga dhúchais	(la) Pius PP. IX
Beathaisnéis
Breith	(it) Giovanni Maria Battista Pietro Pellegrino Isidoro Mastai-Ferretti 13 Bealtaine 1792 Senigallia (Stáit an Phápa)
Bás	7 Feabhra 1878 85 bliana d'aois an Pálás Aspalda (Ríocht na hIodáile)
Siocair bháis	Bás nádúrtha (Ionfharchtadh miócairdiach)
Áit adhlactha	Tomb of Pius IX (en)
255 Pápa
16 Meitheamh 1846 – 7 Feabhra 1878 ← Pápa Greagóir XVI – Pápa Leo XIII →
Cairdinéal-sagart
14 Nollaig 1840 – 7 Feabhra 1878 ← Giacomo Giustiniani – Gaetano Baluffi (en)  →
Roman Catholic Bishop of Imola (en)
17 Nollaig 1832 – 21 Meán Fómhair 1846 ← Giacomo Giustiniani – Gaetano Baluffi (en)  → Deoise: Deoise Chaitliceach Imola
Ard-Easpag Spoleto
3 Meitheamh 1827 – ← Mario Ancaiani (en) – Ignazio Giovanni Cadolini (en)  → Deoise: Archdiocese of Spoleto (en)
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	An Eaglais Chaitliceach Rómhánach
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Ollscoil Phontaifiúil Ghréagóra
Gníomhaíocht
Suíomh oibre	An Róimh Stáit an Phápa
Gairm	sagart Caitliceach (1819–), taidhleoir
Ball de	Accademia Tiberina
Teangacha	An Iodáilis agus an Laidin
Ord crábhaidh	Proinsiasaigh
Coisreacan	Pápa Pius VIII
Ardú
2000 - beannaithe, ceaptha ag Pápa Eoin Pól II
Lá féile	7 Feabhra
Ghlac sé/sí páirt i
8 Nollaig 1869	An Chéad Comhairle Vatacáine
1846	comhthionól cairdinéal 1846
Eile
Teideal uasal	Cunta
Teaghlach	Mastai family (en)
Céile	luach ar iarraidh
Athair	Conte Girolamo Mastai Ferretti  agus Caterina Solazzi
Síniú

D'fhógair an Chéad Comhairle Vatacáine nach ndéanfadh an Pápa faillí agus é ag labhairt ex cathedra ar ábhar creidimh.

1847

Tús a shaoil

Rugadh Giovanni Maria Mastai-Ferretti i Senigallia san Iodáil in 1792. Oileadh é mar shagart agus bhí sé ag obair sa tSile agus Peiriú sular fhill sé ar ais ar an Iodáil mar Ardeaspag Spoleto in 1827. Ceapadh é mar Easpag Imola (a bhí i bhfad níos tábhachtaí ná Spoleto) agus cairdinéal in 1839.

timpeall 1878

Pápa

Tógadh Mastai-Ferretti mar Phápa in 1846 tar éis bháis Ghreagóir XVI. Bhí cáil air mar liobrálaí ag an am. Ghlac sé an cairdinéal liobrálach, Gizzi, mar Rúnaí Stáit.

Nuair a rinne na náisiúnaí Iodáileacha ionsaigh ar an Róimh in 1848, bhí ar an bpápa éalú ón Róimh. Tháinig sé ar ais le mheon athraithe, agus fís fíor-choimeádach aige.

I 1860 ghabh Garibaldi mórchuid de críocha an Phápa, am a bhí aontú na hIodáile ar siúl. Ghabh an Ríocht Iodálach an Róimh agus Stáit an Phápa. Ó shin i leith, chuir Pius IX 'príosúnach na Vatacáine' air féin. Thosaigh mór-fhadhbanna ansin le Poblacht nua na Fraince agus Impireacht na Gearmáine tar éis do Bismarck an Kulturkampf a cuir i bhfeidhm. Ba léir nach raibh an meas céanna ar na mór-chumhachtaí ar an bPápa níos mó.

Diagacht

In 1854, d'fhógair sé go raibh Muire gan smál mar dhogma Caitliceach. In 1864, d'fhógair sé an Syllabum Errorum, a chuir síos earráidí na nua-aoise.

In 1869, ghlaoigh sé an Chéad Comhairle Vatacáine; d'fhógair a Chomhairle go mbeadh an Pápa saor ó earráide nuair a labhair sé ex cathedra (ón gcathaoir) ar ábhair chreidimh nó morálta.

Pius IX & Éire

Cheap Pius IX Pól Ó Cuilinn, Ard-easpag Átha Cliath, mar an chéad cairdinéal Éireannach i stair na heaglaise.

Scríobh Pius IX an imlitir Praedecessores nostros sa bhliain 1847.^[1] Bronnadh airgead ar charthanacht in Éirinn gus an Gorta Mór faoi lán seoil.

Cháin Pius IX na "Godless colleges" (Queens) in Éirinn ag an am.^[2] Scríobh sé an imlitir, Optime noscitis (Catholic University of Ireland) a tháinig amach ar 20 Márta 1854.

8 Feabhra 1878

Bás agus comharbas

Fuair an Pápa Pius IX bás i 1878. Chaith sé níos mó ná 31 bhliain mar phápa. Tháinig Leo XIII i gcomharbacht air.

Rinne Eoin Pól II beannú ar Pius IX sa bhliain 2000, gníomh conspöideach ag an am.

Taisí agus tuama

Féach freisin

• Stáit an Phápa