Éimin

Tír Arabach is ea Éimin, atá lonnaithe sa Mheánoirthear in iardheisceart na hÁise. Tá teorainn aici leis an Araib Shádach thuas agus Óman thoir. Is é Sanaa an phríomhchathair.

Éimin
الجمهوريّة اليمنية (ar)
Bratach Armas
Aintiún	Amhrán náisiúnta Éimin
Mana	«الله ،الوطن، الثورة، الوحدة» «God, Country, Revolution, Unity» «Бог, държава, революция, единство» «Duw, Gwlad, Chwyldro, Undod»
Siombail oifigiúil	Eagle of Saladin (en)
Suíomh
15° 30′ N, 48° 00′ E
Príomhchathair	San’a agus Áidin
Daonra
Iomlán	28,250,420 (2017)
• Dlús	50.9 hab./km²
Déamainm	Éimineach
Teanga oifigiúil	an Araibis
Reiligiún	Ioslam
Tíreolaíocht
Cuid de	an Meánoirthear Iarthar na hÁise
Achar dromchla	555,000 km²
Imeallbhord	2,500 km
Suite i nó in aice le limistéar uisce	an Mhuir Rua agus an Mhuir Arabach
Pointe is airde	Jabal an Nabi Shu'ayb (en) (3,666 m)
Pointe is ísle	an Mhuir Arabach (0 m)
Ar theorainn le	an Araib Shádach Óman
Sonraí stairiúla
Leanann sé/sí	Yemen Arab Republic (en) agus Éimin Theas
Cruthú	22 Bealtaine 1990
Saoire phoiblí	Evacuation Day (en) (14 Deireadh Fómhair) Eid al-Adha (10 Dhu al-Hijjah (en) ) Eid al-Fitr (1 Shawwal (en) ) Lá Idirnáisiúnta na nOibrithe (1 Bealtaine) Yemeni unification (en) (22 Bealtaine)
Eagraíocht pholaitiúil
Córas rialtais	poblacht agus córas uachtaránachta
Comhlacht feidhmiúcháin	Rialtas Éimin
Comhlacht reachtach	Parlaimint Éimin
• Uachtarán Éimin	Ali Abdullah Saleh (1990–2011)
• Príomh-Aire Éimin	Maeen Abdulmalik Saeed (2018–)
Údarás breithiúnach is airde	Binse Uachtarach Éimin
Eacnamaíocht
Airgeadra	rial Éimin
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	UTC+03:00 Asia/Aden (en)
Fearann Idirlín barrleibhéil	.ye
Glaochód	+967
Uimhir theileafóin éigeandála	199
Cód tíre	YE
Eile
Suíomh gréasáin	yemen.gov.ye

Corraíl shibhialta

Lárionad sceimhlitheoireachta Ioslamacha is ea Éimin ó na 1990idí ar aghaidh. Mar shampla, sa bhliain 2015, mhaígh Al Qaeda i Éimin gurb iad a bhí taobh thiar de na hionsaithe sceimhlitheoireachta ar oifigí na hirise, Charlie Hebdo i bPáras na Fraince.^[1]

In Éimin, is minic a choinnítear cailíní sa bhaile mar gheall ar imní i dtaobh sábháilteachta.^[2]

Cogadh Cathartha in Éimin, 2014 - inniu

Thosaigh seach-chogadh in Éimin i ndeireadh na bliana 2014.^[3] Chuaigh cúrsaí ó smacht agus an teannas idir an Araib Shádach (agus a comhghuaillithe cumhachtacha, na Stáit Aontaithe agus an Ríocht Aontaithe go háirithe) agus an Iaráin (agus na réabhlóidithe Houthi) ag géarú.

D'éirigh an choimhlint go gasta 'an ghéarchéim daonna is measa ar domhan', de réir na Náisiúin Aontaithe.^[4]

Idir 2014 agus 2021, fuair timpeall 277,000 bás, de réir Clár um Fhorbairt na Náisiúin Aontaithe (154,000 de bharr na cogaíochta; básanna indíreacha, an gorta go háirithe,^[5] 233,000).^[6][7][8] Is ar na leanaí is measa a thiteann an choimhlint.

Tá an chomhghuaillíocht freagrach as an gcuid is mó de na básanna. Agus le linn na 2010idí, bhí an Bhreatain agus Stáit Aontaithe Mheiriceá ar an dá thír a dhíol an líon is mó d’airm leis an Araib Shádach.^[9] Bhí siad ag armáil agus ag tacú le taobh amháin agus bhí gasúir ag fáil bháis chuile lá agus ní raibh suim dá laghad ag an domhan mór é sin a chur amach ar na leathanaigh nuachta.^[10]

Príomhalt: Cogadh Cathartha in Éimin

Géarchéim na Mara Rua, 2023-

Sa Mhuir Rua, lean reibiliúnaithe Houthi Éimin lena mbagairtí ar loingseoireacht tráchtála in ainneoin foláirimh ó na Stáit Aontaithe agus a gcomhghuaillithe.^[11]

Príomhalt: Géarchéim na Mara Rua

Féach freisin

• Cogadh Cathartha in Éimin