Sankt Gallen

Is í Sankt Gallen (Gaeilgeː Naomh Ceallach, Gearmáinis: Sankt Gallen, Fraincis: Saint-Gall, Iodáilis: San Gallo, Rómainis: Son Gagl) an t-ochtú cathair is mó san Eilvéis í, agus Sankt Gallen is ainm do cheann de thrí canton déag na hEilvéise.^[1]

Sankt Gallen
Sogn Gagl (rm-sursilv)
Ainmnithe in ómós	Naomh Gall
Suíomh
47° 25′ 24″ N, 9° 22′ 38″ E
Tír	an Eilvéis
Cantún san Eilvéis	cantún St. Gallen
Constituency of the canton of St. Gallen (en)	St. Gallen Constituency (en)
Príomhchathair de	cantún St. Gallen Canton of Säntis (en) St. Gallen Constituency (en)
Daonra
Iomlán	78,213 (2023)
• Dlús	1,984.6 hab./km²
Teanga oifigiúil	an Ghearmáinis
Tíreolaíocht
Achar dromchla	39.41 km²
Suite i nó in aice le limistéar uisce	Sitter
Airde	675 m
Ar theorainn le	Gossau, Sankt Gallen Eggersriet Gaiserwald Stein Teufen Wittenbach Mörschwil Untereggen Herisau Speicher
Sonraí stairiúla
Cruthú	720í
Eagraíocht pholaitiúil
• Ceannaire an rialtais	Maria Pappa (2021–)
Aitheantóir tuairisciúil
Cód poist	9000
Lonnaithe i gcrios ama	UTC+01:00 UTC+02:00
Glaochód	071
Swiss municipality code (en)	3203
Eile
Suíomh gréasáin	stadt.sg.ch

Tíreolaíocht

Tá an chathair suite cois abhann Steinach in oirthuaisceart na tíre, in aice le Loch Konstanz (Bodensee) agus le teoranna na Gearmáine agus na hOstaire. Bhí breis is 73,000 duine ina gcónaí sa chathair fhéin sa bhliain 2011, ach tuairim is 160,000 duine le na fo-bhailte san áireamh.

Stair

Tháinig Ceallach (nó Naomh Gall), manach Éireannach, go dtí an ait sna 600idí agus bhí díseart aige.

Céad bliain níos déanaí, in 719, bhunaigh Naomh Otmar mainistir ag an ait a raibh Ceallach curtha. Tar éis bháis d'fhear a bunaithe, tháinig tuilleadh forbartha ar an mainistir, agus ní fada go raibh ainm in airde uirthi, agus agus mhéadaigh ar líon na manach a bhí ag freastal ar an mainistir nua.^[1]

Faoi aimsir Shéarlais Mhóir (c. 747-814), bhí leabharlann mhór i mainistir Sankt Gallen, leabharlann agus ceann de na bailiúcháin lámhscríbhinní diaga ba thábhachtaí in iarthar na hEorpa. Inniu tá clú agus cáil ar an mhainistir Bheinidicteach (Fürstabtei St. Gallen) seo. Agus tá an leabharlann cháiliúil sa mhainistir fós ann (Bibliotheca Sangallensis).

Saol

Is í Sankt Gallen príomhchathair chantúin Sankt Gallen agus is í an áit chultúrtha is tábhachtaí in oirthear na hEilvéise. Fairis sin, tá Ollscoil Naomh Gall (HSG) ann le tuairim is 6,500 mac léinn ag freastail cúrsaí geilleagair.

Daoine

• Naomh Ceallach

Íomhánna

• 
  Sankt Gallen - Eaglais na Mainistreach agus seanlár na cathrach.
• 
  Ollscoil na cathrach le mainistir agus seanlár i gcúl
• 
  Cathair agus mainistir sa bhliain 1642 (Matthäus Merian).
• 
  Mainistir Naomh Gall - Léarscáil cháiliúil ó thús an 9ú haois.
• 
  Eaglais na Mainistreach (Stiftskirche), comhartha na cathrach.
• 
  Suíomh na cathrach
• 
  Suíomh san Eilvéis

Féach freisin

• Ceallach - Cín Lae Fíréin AD590-620

Naisc sheachtracha

• stadt.ag.ch Suíomh oifigiúil na cathrach (Gearmáinis/Béarla)
• unisg.ch - Ollscoil Naomh Gall (Gearmáinis/Béarla)
• ass-stgallen.ch - Stair na cathrach Curtha i gcartlann 2018-06-14 ar an Wayback Machine (Gearmáinis)
• stiftsbibliothek.ch - Leabharlann na mainstreach Curtha i gcartlann 2005-02-05 ar an Wayback Machine (Gearmáinis/Béarla)
• cesg.unifr.ch - Codices Electronici Sangallenses (CESG) Curtha i gcartlann 2012-10-31 ar an Wayback Machine (de | en | fr | it)