Haiti

'S e an dàrna pàirt den eilean Hispaniola a tha anns an dùthaich Haidhti, Heitidh^[1] no Haiti^[2] (IPA: ˈhaiːti ). Mar sin dheth tha crìoch aice le Poblachd Dhoiminicia. Tha i na laighe anns na Greater Antilles anns a’ Mhuir Chairibianach. Tha Haiti a’ gabhail a-steach grunn eileanan beaga, m.e.:

• La Gonâve
• La Tortue (Tortuga),
• Les Cayemites
• Île de Anacaona
• La Grande Caye.

Haidhti

stàit neo-eisimeileach, island country

Pàirt de	Aimearaga-Laideannach, An Roinn Charaibeach
Cur air cois	1 dhen Fhaoilleach 1804
Ainm oifigeil	Haïti, Ayiti, la République d’Haïti
Ainm dùthchasach	Ayiti, Ayiti
Ainm goirid	Гаити
Tar-sgrìobhadh IPA	hɑˈɪtɪ
Cànan oifigeil	Fraingis, Haitian Creole
Laoidh	La Dessalinienne
Culture	culture of Haiti
Motto	Liberté, égalité, fraternité
Motto	L'Union fait la force, Experience It!, Profa fo!
Mòr-roinn	Aimearaga a Tuath
Dùthaich	Haidhti
Prìomh-bhaile	Port-au-Prince
Roinn-tìde	UTC−05:00, America/Port-au-Prince
Suidheachadh cruinn-eòlais	An Roinn Charaibeach
Domhan-leud is -fhad
Coordinates of easternmost point
Coordinates of northernmost point
Coordinates of southernmost point
Coordinates of westernmost point
Puing as àirde	Pic la Selle
Lowest point	Am Muir Caraibeach
Oifis aig ceann-stàite	President of Haiti
Ceannard na stàite	Transitional Presidential Council
Oifis aig ceann an riaghaltais	Prime Minister of Haiti
Ceannard an riaghaltais	Alix Didier Fils-Aimé
Executive body	Government of Haiti
Legislative body	Parliament of Haiti
Central bank	Bank of the Republic of Haiti
Currency	gourde
Crìoch còmhla ri	Poblachd Dhoiminicia, Na Stàitean Aonaichte, Turks and Caicos Islands
Driving side	right
Electrical plug type	NEMA 1-15, NEMA 5-15
Na bha roimhe	Saint-Domingue
Na bh’ann roimhe	Second Empire of Haiti
Language used	Haitian Vodoun Culture Language, Fraingis, Haitian Creole
Làrach-lìn	http://primature.gouv.ht/
Hashtag	Haiti
Top-level Internet domain	.ht
Bratach	flag of Haiti
Gearradh-arm	Coat of Arms of Haiti
Geography of topic	geography of Haiti
Feart	partly free country
History of topic	history of Haiti
Open data portal	Haiti Open Data
Economy of topic	economy of Haiti
Demographics of topic	demographics of Haiti
Mobile country code	372
Telephone country code	+509
Emergency phone number	115, 116, 114, 122
Licence plate code	RH
Maritime identification digits	336
Caractar Unicode	🇭🇹
Category for maps or plans	Category:Maps of Haiti

Eachdraidh

Tha eachdraidh Haiti inntinneach, air sgàth 's gum b' e Haiti a chiad phoblachd neo-eisimeileachd air feadh an t-Saoghail le daoine dhubha anns an riaghaltas an dèidh ar-a-mach soirbheachail nan tràillean. Chuireadh às do tràilleachd an seo ann an 1793 nuair a bha Louis Sononthox os cionn na dùthcha.^[3]

San 12 am Faoilleach 2010 bhualadh Haiti le crith-thalmhainn uabhasach. Thuit mìltean de thogalaichean anns a' phrìomh chathair Port-au-Prince agus bha 45,000-50,000 duine air am marbhadh. Tha 2,000,000 duine gun dhachaigh.

Chaidh ceann-suidhe Haiti o 2017, Jovenel Moïse, a mharbhadh ann an 2021. Lean Claude Joseph mar cheann-suidhe eadar-amail e.^[4]

Toussaint L'Ouverture, Ceannard ar-a-mach 's athair poileataigeach Haiti