From Wikipedia, the free encyclopedia
As alstroemeriáceas son unha familia de plantas monocotiledóneas, herbáceas e perennes pertencente á orde das liliales. Son orixinarias de América Central, América do Sur e Oceanía. Algúns dos seus membros presentan flores moi vistosas, relativamente grandes e de variadas cores. Por esa razón, algunhas das especies desta familia adoitan ser empregadas como plantas ornamentais e, moi especialmente, como flor de corte.[4][5][6]
Alstroemeriaceae | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Alstroemeria aurea | |||||||||||
Clasificación científica | |||||||||||
| |||||||||||
Tribos | |||||||||||
|
A familia comprende cinco xéneros e preto de 230 especies distribuídas en dúas tribos Alstroemerieae e Luzuriageae. Até hai poucos anos os membros desta familia eran considerados como unha parte dunha ampla circunscrición das liliáceas, pero as análises moleculares de ADN e as análises filoxenéticas baseadas tanto nos datos moleculares como na morfoloxía e anatomía, demostraron que constitúen unha familia separada.[7][8]
A familia foi denominada por Barthélemy Charles Joseph Dumortier a partir do xénero tipo Alstroemeria. Este xénero, á súa vez, foi nomeado en honra do botánico sueco barón Clas Alströmer polo seu amigo Carl Linné. As sementes foron recollidas por Alströmer nunha viaxe a Suramérica en 1753.[9]
Son plantas herbáceas, erectas ou volubles, con rizomas simpodiales.[10] Algunhas das raíces están engrosadas e conteñen amidón. O talo é folioso. As follas son lineares a lanceoladas ou oblongas, bastante anchas en relación a outras monocotiledóneas, enteiras, angostándose cara á base, xeralmente resupinadas, é dicir, retorcidas de forma tal que a superficie superior durante o desenvolvemento vólvese inferior durante a madurez.[6][5]
As inflorescencias son terminais e umbeliformes, constituíndo cimas helicoidais, rodeadas usualmente por un involucro de brácteas, raramente reducidas a unha única flor.[7]
As flores son moi vistosas e relativamente grandes nos xéneros de Alstroemerieae, bastante máis pequenas e inaparentes en Luzuriageae. Son hermafroditas, trímeras, actinomorfas a levemente zigomorfas. O perigonio está formado por seis tépalos libres na base, dispostos en dous ciclos. En Luzuriageae a cor das flores é branca. En Alstroemerieae, en cambio, pode ser amarela, vermella, rosa, alaranxada ou verde, dependendo da especie e da variedade, en xeral con manchas escuras. Presentan nectarios na base de dous dos tépalos internos. O androceo está formado por seis estames, dispostos en dous ciclos, cos filamentos libres entre si e libres dos tépalos, angostos, alternan coas pezas do perigonio. As anteras son basifixas, non versátiles, con dehiscencia introrsa e lonxitudinal. A microsporoxénese é sucesiva e o tapete é de tipo glandular. Os grans de pole son sulcados, usualmente plano-convexos e compostos por dúas células. O xineceo é de ovario ínfero, trilocular, con numerosos óvulos anátropos de placentación axilar. O froito é unha cápsula loculicida, umbonada ou truncada apicalmente, con seis costelas lonxitudinais en Alstroemerieae. Nos xéneros de Luzuriageae, en cambio, o froito é unha baga.[7][4]
As sementes son redondas ou esferoidais, co embrión pequeno en relación ao endosperma, á madurez con tegumento seco en Alstroemeria e sarcotesta en Bomarea.[7]
Presentan rafidios de oxalato de calcio en diferentes órganos.[11][12][4][5]
As alstroemeriáceas presentan un cariotipo bimodal, é dicir, composto por un grupo de cromosomas longos e outro grupo de cromosomas pequenos, sendo o número cromosómico básico x=8 e 9 para Alstroemeriaeae e x=10 para Luzuriageae.[7][13][14] Dentro de Alstroemeriaeae, as especies diploides de Bomarea teñen un par de cromosomas de máis (2n=18) con respecto ás especies de Alstroemeria (2n=16); no entanto, as mesmas presentan unha menor lonxitude cromosómica total. Outra diferenza entre ambos os xéneros é que as especies de Bomarea teñen cariotipos máis simétricos. As análises cariotípicas sobre estas especies indican que existen considerables diferenzas cariolóxicas entre ambos os xéneros.[15] Con respecto ao contido de ADN por xenoma haploide, só existen datos para especies de Alstroemeria. O valor medio é de 26,72 pg cun mínimo de 18,25 e un máximo de 40,45.[16][17][18]
As alstroemerídeas distribúense en América tropical e tépeda, desde México e as Antillas até a Terra do Fogo. As luzuriaxídeas distribúense desde Perú até as Illas Malvinas e Terra do Lume, Nova Zelandia e Australia (desde Nova Gales do Sur até Tasmania).[15][7]
A idade das alstroemerídeas e dos seus parentes extintos pertencentes á mesma liñaxe, estimouse en 76 millóns de anos, e a do grupo coroa, idade na que se supón iniciaron a súa diverxencia os membros actuais desa tribo, en 30 millóns de anos. A idade do grupo troncal das luzuriaxídeas é de 79 millóns de anos, e a do grupo coroa, de 56 millóns de anos.[7]
Alstroemerieae e Luzuriageae son dous clados irmáns. As dúas tribos comparten caracteres vexetativos como o ser enredadeiras con follas resupinadas.[7] Colchicaceae, á súa vez, é irmá do conxunto formado por Alstroemerieae e Luzuriageae. Algúns xéneros de Colchicaceae teñen follas retortas, do mesmo xeito que as alstromeriáceas. Petermannia foi incluído en Colchicaceae no sistema de clasificación APG[19] e no APG II (2003).[20] Máis tarde determinouse que este xénero constitúe unha familia en si mesmo, as petermaniáceas, e que a mesma é irmá das tres familias mencionadas.[8][21]
Liliales |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tradicionalmente emprazouse a Alstroemeria e Bomarea na familia Amaryllidaceae e baixo a orde Liliales (=Liliiflorae), criterio sustentado pola maioría dos taxónomos dos séculos XIX e XX.[22][23][24] John Hutchinson, en 1959, elevou a tribo Alstroemerieae de Amaryllidaceae ao rango de familia independente, Alstroemeriaceae, rehabilitando así a xerarquía orixinal proposta por Dumortier, quen en 1829 instaurou a familia. No entanto, Hutchinson segregouna a unha orde independente: Alstroemeriais.[25] A historia taxonómica de Luzuriaga tamén foi materia de controversias, con non menos de catro circunscricións diferentes a nivel de familia: Liliaceae, Smilacaceae, Philesiaceae e Luzuriagaceae.[26] En 2003, o sistema de clasificación APG II dispuxo a Alstroemeria e Bomarea nunha familia independente das liliáceas, Alstroemeriaceae. De idéntico modo, segregou tamén a Luzuriaga e Drymophila noutra familia separada, Luzuriagaceae. Ambas as familias foron incluídas dentro da orde das liliales.[27]
Sobre a base das súas relacións filoxenéticas, en 2009 os integrantes das alstromeriáceas e das luzuriagáceas foron dispostos polo sistema de clasificación APG III nunha mesma familia, a cal mantén o nome da primeira polo principio de conservación do Código Internacional de Nomenclatura Botánica. A familia, á súa vez, dividiuse en dúas tribos, alstroemerídeas e luzuriagídeas, o que reflicte que -a pesar de que presentan unha grande afinidade filoxenética- ambos os taxa poden ser distinguidos por varios caracteres.[28]
En varias revisións dos integrantes deste taxón (referido como Alstroemeriaceae) inclúense catro ou cinco xéneros: Alstroemeria, Bomarea, Schickendantzia, Leontochir e Schickendantziella, ás que se agregou o xénero Taltalia en 1998.[29][30] No entanto, os xéneros monotípicos Schikendtzia e Taltalia foron incluídos dentro de Alstroemeria sobre a base de detallados estudos morfolóxicos, anatómicos e cromosómicos. Doutra banda, Leontochir ovallei, único representante do seu xénero, demostrou nas análises moleculares e morfolóxicas que se asocia e mestura coas especies de Bomarea, polo que non se pode recoñecer como un xénero á parte. Foi transferido no 2000 a Bomarea, como Bomarea ovallei.[31]
O número exacto de especies do tres xéneros é difícil de precisar con exactitude xa que constantemente descóbrense novas especies para a ciencia e existen, ademais, problemas de nomenclatura.[32][33][34][35][36][37][38][39][40][41][42]
Esta tribo comprende dous xéneros e seis especies. Os xéneros, conxuntamente coa súa publicación válida, distribución e número de especies lístanse a continuación:[43]
Bomarea edulis distribúese desde México até a Arxentina, as súas raíces tuberosas foron utilizadas desde tempos precolombinos como alimento. De feito, unha planta ben desenvolvida pode ter até 20 tubérculos radicais de até 5 cm de diámetro.[41][44]
Algunhas das especies de Alstroemeriáceas que se cultivan como plantas ornamentais, son:
Outras especies, tales como Luzuriaga radicans oriúnda de Chile, teñen un gran potencial como plantas ornamentais.[46]
A maioría dos cultivares modernos de alstroemeria non pertencen a unha especie en particular senón que son o resultado de programas de hibridación interespecífica. Por esa razón, cultivares modernos, que non se poden adscribir a ningunha especie en particular, son denominados colectivamente como Alstroemeria hybrida. A gran maioría de cultivares modernos, cuxa mellora xenética foi iniciado na compañía holandesa Van Straaveren de Aslsmeer, teñen como obxectivo abastecer o mercado de flor de corte. No entanto, algúns deles tamén poden ser utilizados como excelentes plantas de xardín.
Na súa orixe, estes cultivares proviñan da hibridación entre Alstroemeria aurea (utilizada na mellora xenética para incorporar talos fortes e altos en cultivares híbridos), Alstroemeria pelegrina (o seu valor nos programas de mellora reside nas súas grandes flores) e A. ligtu (usada polas súas cores diferentes ás anteriores). A medida que as décadas foron transcorrendo, sumáronse outras moitas especies a este tres iniciais, tales como: A. pelegrina alba, A. angutifolia, A. diluta, A. hookeri, A. kingii, A. magenta, A. magnifica, A. pulchra, A. revoluta, e A. werdermannii.[47][48] Existen barreiras á hibridación entre as especies de Alstroemeria de Chile e aquelas orixinarias do Brasil. Obtivéronse híbridos interespecíficos con éxito grazas ao cultivo in vitro dos embrións híbridos inmaturos. Grazas a esta técnica producíronse cultivares "Patriot", "Freedom", "Redcoat" e "Liberty".[49][50][51] Ademais, producíronse exitosamente tetraploides (2n=4x=32) de varios híbridos estériles mediante o emprego de técnicas de duplicación cromosómica in vitro.[52][53]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.