escritor español From Wikipedia, the free encyclopedia
Armando Palacio Valdés, nado en Entralgo, Laviana, o 4 de outubro de 1853 e finado en Madrid o 29 de xaneiro de 1938, foi un escritor e crítico literario asturiano, pertencente ao Realismo do século XIX.
Este artigo contén varias ligazóns externas e/ou bibliografía ao fin da páxina, mais poucas ou ningunha referencia no corpo do texto. Por favor, mellora o artigo introducindo notas ao pé, citando as fontes. Podes ver exemplos de como se fai nestes artigos. |
Biografía | |
---|---|
Nacemento | (es) Armando Francisco Bonifacio Palacio y Rodríguez Valdés 4 de outubro de 1853 Entrialgo, España (en) |
Morte | 29 de xaneiro de 1938 (84 anos) Madrid, España |
Lugar de sepultura | Cementerio Municipal de La Carriona (en) |
Datos persoais | |
País de nacionalidade | España |
Educación | Universidade de Oviedo |
Actividade | |
Ocupación | escritor , crítico literario , novelista |
Membro de | |
Xénero artístico | Novela |
Movemento | Realismo literario |
Pseudónimo literario | Armando Palacio Valdés |
Lingua | Lingua castelá |
Familia | |
Irmáns | Atanasio Palacio Valdés e Leopoldo Palacio Valdés |
Parentes | Eduardo Palacio-Valdés (sobriño) |
Fillo de Silverio Palacio e Eduarda Valdés. O seu pai era un avogado ovetense e a súa nai pertencía a unha familia acomodada. Educouse en Avilés até 1865, en que se trasladou a Oviedo a vivir co seu avó para estudar o bacharelato, o que entón se facía no mesmo edificio da Universidade. Por entón leu na súa biblioteca a Iliada, que lle impresionou fortemente e abriu o seu interese pola literatura e a mitoloxía; tras iso inclinouse por outras de Historia. Por entón formou parte dun grupo de mozos intelectuais maiores ca el dos que se consagraron á literatura Leopoldo Alas e Tomás Tuero, cos que estableceu unha especial amizade.
Tras lograr o seu título de bacharel en Artes en 1870, decidiu seguir a carreira de Leis en Madrid, que concluíu en 1874. Pertenceu ao faladoiro do Bilis club xunto con outros escritores asturianos. Dirixiu a Revista Europea, onde publicou artigos que logo reuniu en Semblanzas literarias. Tamén hai bos retratos literarios nos oradores do Ateneo e na nova viaxe ao Parnaso onde desfilan conferenciantes, ateneístas, novelistas e poetas da época. Escribiu tamén como crítico, en colaboración con Leopoldo Alas, La literatura en 1881. Casou dúas veces: a súa primeira esposa, Luisa Maximina Prendes, faleceu en 1885 despois dun ano e medio de matrimonio. Casou en 1899 en segundas nupcias con Manuela Veiga e Gil, que lle sobreviviu. Ao morrer José María de Pereda en 1906, ocupou a cadeira vacante na Real Academia Española.
Deuse a coñecer como novelista con El señorito Octavio (1881), pero gañou a celebridade con Marta y María (1883), ambientada na cidade ficticia de Nieva, que en realidade representa a Avilés. Nesta época da súa evolución literaria adoita ambientar as súas novelas en Asturias. Así ocorre tamén con El idilio de un enfermo (1884), que é quizais a súa obra máis perfecta pola concisión, ironía, sinxeleza de argumento e sobriedade no retrato dos personaxes, algo que Palacio Valdés nunca logrou repetir; tamén de ambiente asturiano son José (1885) e El cuarto poder (1888), onde da mesma maneira que na Rexenta de Leopoldo Alas realízase unha sátira da burguesía provinciana, denúnciase a estupidez dos duelos e a fatuidad dos sedutores.
A súa novela Riverita (1886), cuxa segunda parte é Maximina (1887), transcorre en Madrid e revela certo pesimismo e elementos autobiográficos. Por outra banda, a obra máis famosa de Palacio Valdés, La hermana San Sulpicio (1889), transcorre en terras andaluzas, cuxas costumes mostra mentres narra os amores entre unha monxa que logra saír do convento e un médico galego que ao fin casa coa relixiosa volta ao século. La espuma (1891) é unha novela que tenta describir a alta sociedade madrileña. La fe, 1892, como o seu propio título indica, trata o tema relixioso, e en El maestrante (1893) achégase a un dos grandes temas da novela do Realismo, o adulterio, de novo en ambiente asturiano. Andalucía xorde de novo en Los majos de Cádiz (1896) e os costumes valencianos en La alegría del capitán Ribot (1899).
Entre todas as súas obras, Palacio Valdés prefería Tristán o el pesimismo (1906), cuxo protagonista encarna o tipo humano que fracasa polo negativo concepto que ten da humanidade. La aldea perdida (1903) é como unha égloga novelada acerca da industria mineira e quere ser unha demostración de que o progreso industrial causa grandes danos morais. O narrador distánciase demasiado do seu tema estrañando cunha retórica gora e declamatoria unha Arcadia perdida e retratando rústicos como heroes homéricos e outorgando nomes de deuses clásicos a aldeáns. É unha maneira sumamente superficial de tratar a industrialización de Asturias; a Palacio Valdés dábaselle mellor a descrición da cidade que da vida rural.
Los papeles del doctor Angélico (1911) é unha recompilación de contos, pensamentos filosóficos e relatos inconexos, aínda que moi interesantes. En Años de juventud del doctor Angélico (1918) conta a dispersa historia dun médico (casas de hóspedes, amores coa muller dun xeneral etc.). É autobiográfica La novela de un novelista (1921), pero ademais trátase dunha das súas obras mestras, con episodios onde fai gala dunha grande ironía e un formidable sentido do humor. Outras novelas súas son La hija de Natalia (1924), Santa Rogelia (1926), Los cármenes de Granada (1927), e Sinfonía pastoral (1931).
Fixo dúas coleccións máis de contos no paxaro na neve e outros contos (1925) e Contos escollidos (1923). Recolleu algúns artigos de prensa breves en Augas fortes (1884). Sobre a política feminina escribiu o ensaio histórico O goberno das mulleres (1931) e sobre a primeira guerra mundial na guerra inxusta, onde se declara aliadófilo e móstrase moi próximo á Xeración do 98 no seu ataque contra o atraso e a inxustiza social da España de principios do século XX.
En 1929 publicou o seu Testamento literario, no que expón numerosos puntos de vista sobre filosofía, estética, sociedade etc., con recordos e anécdotas da vida literaria na época que coñeceu. Durante a Guerra Civil atopámolo en Madrid pasando frío, fame, enfermo. Os irmáns Álvarez Quintero atendíano cos escasos víveres que podían reunir. Palacio Valdés, o amable, o outrora soado e celebrado, vanidosillo e fecundo escritor, morría no esquecemento, sen axuda, o ano 1938.
Póstumo é o Álbum dun vello (1940), que é a segunda parte da novela dun novelista e que leva un prólogo do autor a unha colección de cincuenta artigos. As súas Obras completas foron editadas por Aguilar en Madrid en 1935; o seu epistolario con Clarín en 1941.
Palacio Valdés é un gran creador de tipos femininos e é destro na pintura costumista; sabe tamén bosquejar personaxes secundarios. Ao contrario que outros autores concede ao humor un papel importante na súa obra. A súa obra foi moi traducida, especialmente ao inglés, e igualmente apreciada fóra de España; é seguramente xunto a Vicente Blasco Ibáñez o autor español do século XIX máis lido no estranxeiro. O seu estilo é claro e pulcro sen incluír neoloxismos nin arcaísmos.
En Avilés distintos elementos artísticos lembran a figura do escritor:
Así mesmo, na parroquia de Entralgo, hai un busto xunto á súa casa natal, desde finais do século XX restaurada e dedicada a centro de interpretación do escritor.
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Armando Palacio Valdés |
A Galifontes posúe textos orixinais acerca de: Palacio Valdés na súa lingua orixinal. |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.