Arquidiocese católica latina de Santiago de Compostela

A arquidiocese de Santiago de Compostela é a diocese ou bispado (territorio eclesiástico da Igrexa católica rexido por un bispo) cuxa sé eclesiástica é a catedral de Santiago de Compostela en Santiago de Compostela.

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Diocese de Santiago.

Arquidiocese católica latina de Santiago de Compostela

Archidioecesis Compostellana (la)
Localización
42°54′N 8°30′O
Poboación
Poboación	1.312.000 (2017) (153,52 hab./km²)
Lingua usada	lingua castelá lingua galega
Relixión	catolicismo
Xeografía
Parte de	Provincia eclesiástica de Santiago de Compostela
Superficie	8.546 km²
Comparte fronteira con	diocese de Lugo, Nordés diocese de Ourense, sueste Diocese de Mondoñedo-Ferrol, leste Diocese de Tui-Vigo, sur
Datos históricos
Precedido por	diocese de Santiago de Compostela
Creación	1120
Catedral	catedral de Santiago de Compostela
Páxina web	archicompostela.org

Historia

Mapa do arcebispado de Santiago de 1825.

Elevouse a arquidiocese en 1120, é continuadora da diocese de Iria, estabelecida no Primeiro Concilio de Braga no ano 569, que, logo do descubrimento do sartego de Santiago o maior entre 820 e 830, tiña como residencia do bispo a cidade de Compostela, aínda que oficialmente non se trasladou a sé ata o ano 1095.

Durante a Idade Media o arcebispo de Santiago de Compostela, por privilexio concedido pola monarquía, exercía xurisdición señorial sobre a Terra de Santiago.

A abreviatura SAMI, de "Santa, Apostólica e Metropolitana Igrexa", aplícase tradicionalmente á sé da arquidiocese de Santiago de Compostela. O uso de SAMI é habitual en textos antigos (sobre todo na historiografía galega do século XIX, coma por exemplo por Antonio López Ferreiro ou Ángel Amor Ruibal) pero úsase coma abreviación tamén hoxe en día.

Pazo arcebispal.

Dependencias

A arquidiocese cobre unha superficie de 8.546 km² e segundo datos de 2004 vivían nela 1 287 118 persoas, deles 1 132 664 católicos (o 88 % da poboación) e dela dependen 1.069 parroquias. Na diocese hai 627 sacerdotes diocesanos e 141 sacerdotes relixiosos, 1.017 relixiosas e 278 relixiosos. Da arquidiocese dependen catro dioceses sufragáneas: Lugo, Mondoñedo-Ferrol, Ourense e Tui-Vigo. O actual titular é Francisco José Prieto.

Diego Xelmírez no Tombo de Toxos Outos.

Arcebispos

Manuel Lago González.

Julián Barrio.

1. Diego Xelmírez (1120–1140)
2. Pedro Helías (1143-1149).^[1]
3. Bernardo I (1151–1152)
4. Paio Camundo (1153–1167)
5. Martín Martínez (1156–1167)
6. Pedro Gundestéiz (1168–1173)
7. Pedro Suárez de Deza (1173–1206)
8. Pedro Muñiz (1207–1224)
9. Bernardo II (1224–1237)
10. Xoán Arias (1238–1266)
11. Egas Fafez, Bispo de Coímbra, promovido a Santiago en 1267, faleceu en Montpellier, sen tomar posesión
12. Gonzalo Gómez (1273–1281?)
13. Rodrigo González (1286–1304)
14. Rodrigo de Padrón (1307?–1316)
15. Berenguel de Landoira (1317–1330)
16. Xoán II (Xoán Fernández de Lima) (1331–1338)
17. Martín Fernández (1339–1343)
18. Pedro V (1344–1351)
19. Gómez Manrique (1351–1362)
20. Sueiro Gómez de Toledo (1362–1366)
21. Alonso Sánchez de Moscoso (1367–1367)
22. Rodrigo de Moscoso (1368–1382)
23. Xoán III (Xoán García Manrique) (1383–1388)
24. Lope de Mendoza (1399–1445)
25. Álvaro Núnez de Isorna (1445–1449)
26. Rodrigo de Luna (1451–1460)
27. Alonso I de Fonseca (1460–1464)
28. Alonso II de Fonseca (1464–1506)
29. Alonso III de Fonseca^[2] (1506–1524)
30. Xoán Tabera (1524–1534). Cardeal da Igrexa romana
31. Pedro Gómez Sarmiento (1534–1541). Cardeal da Igrexa romana
32. Gaspar de Abalos. (1542–1545). Cardeal da Igrexa romana
33. Pedro Manuel (1546–1550)
34. Xoán IV (Xoán Álvarez de Toledo) (1550–1557). Cardeal da Igrexa romana
35. Frei Afonso de Castro, OFM (1558), morto antes de tomar posesión
36. Gaspar de Zúñiga y Avellaneda (1559–1569)
37. Cristóbal Fernández de Valtodano (1570–1572)
38. Francisco Blanco Salcedo (1574–1581)
39. Juan de Yermo y Hermosa (1582–1583)
40. Alonso Velázquez (1583–1587)
41. Xoán V (Juan de Sanclemente) (1587–1602)
42. Maximiliano de Austria (1603–1614)
43. Xoán VI (Juan Beltrán de Guevara) (1615–1622)
44. Luis Fernández de Córdoba (1622–1624)
45. Agustín Antolínez, O.S.A. (1624–1626)
46. José González Villalobos, O.P. (1627–1630)
47. Agustín Spínola (1630–1645). Cardeal da Igrexa romana
48. Fernando de Andrade e Soutomaior (1645–1655)
49. Pedro Carrillo y Acuña (1665–1667)
50. Ambrosio Spínola y Guzmán (1668–1669)
51. Andrés Girón (1670–1681)
52. Francisco Seijas y Losada (1681–1684)
53. Antonio de Monroy, O.P. (1685–1715)
54. Luis Salcedo y Azcona (1716–1722)
55. Miguel Herrero y Esgueva (1723–1727)
56. José de Yermo y Santibánez (1728–1737)
57. Manuel Isidro Orozco (1738–1745)
58. Cayetano Gil Taboada (1745–1751)
59. Bartolomé de Raxoi (1751–1772)
60. Francisco Alejandro Bocanegra (1773–1782)
61. Sebastián Malvar Pinto, OFM (1783–1795)
62. Felipe Antonio Fernández Vallejo (1797–1800)
63. Rafael de Múzquiz y Aldunate (1801–1821)
64. Juan García Benito, Bispo de Tui e electo de Santiago, renunciou ao seu nomeamento sen chegar a tomar posesión
65. Simón Antonio de Rentería y Reyes (16 de setembro a 4 de outubro de 1824)
66. Frei Rafael de Vélez, OFM Cap. (nacido Manuel Anguita Téllez; 1825–1850)
67. Miguel García Cuesta (1851–1873). Cardeal da Igrexa romana
68. Miguel Payá y Rico (1875–1886). Cardeal da Igrexa romana
69. Victoriano Guisasola Rodríguez (1886–1888)
70. José Martín de Herrera y de la Iglesia (1889–1922). Cardeal da Igrexa romana
71. Manuel Lago González (1924–1925).
72. Julián de Diego García de Alcolea (1925–1927)
73. Zacarías Martínez Núñez, O.S.A. (1928–1933)
74. Tomás Muñiz Pablos (1935–1948)
75. Fernando Quiroga Palacios (1949–1971). Cardeal da Igrexa romana
76. Carmelo Ballester Nieto (1971–1973). Bispo de Vitoria e preconizado arcebispo de Santiago, faleceu antes de tomar posesión
77. Ángel Suquía (1973–1983)
78. Antonio María Rouco Varela (1984–1994)
79. Julián Barrio Barrio (1996–2023)
80. Francisco José Prieto (desde 2023)

Notas

1. Á morte de Xelmírez, por influencia real, foi nomeado arcebispo o bispo de Salamanca, Berenguel. Aínda que se trasladou a Santiago e gobernou a diocese case dous anos, non foi confirmado o seu nomeamento polo papa. Non pode ser considerado arcebispo de iure, mais si de facto.
2. Fillo do anterior, elixido co apoio de Fernando o Católico conseguiu que fose aprobado o seu nomeamento polo papa Xulio II. Entre ambos mandatos estableceuse un mandato de transición na figura do arcebispo Pedro Luis de Borja (sobriño do papa Borxia Alexandre VI) entre o 28 de agosto e o 23 de outubro de 1507, co fin de salvar a prohibición de que un fillo sucedese o pai nunha cadeira episcopal. O arcebispado non o inclúe na súa lista.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Sitio web da arquidiocese de Santiago de Compostela