Estreito de Vitiaz

O estreito de Vitiaz é un brazo de mar que separa a illa de Nova Bretaña da península de Huon, en Papúa-Nova Guinea.^[1][2]

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Vitiaz.

Mapa que mostra a situación do estreito de Vitiaz

Nome

A corveta imperial rusa Vitiaz

O seu nome débese ao mariño ruso Nikolai Nikolaiévich Mikluho-Maklai, para conmemorar á corveta da Mariña imperial rusa, Vitiaz, na que, nunha viaxe de circunnavegación (1870 - 1883), navegou desde outubro de 1870 por América do Sur e as illas do Pacífico chegando á baía do Astrolabio (Papúa-Nova Guinea) en setembro de 1871.^[3]

Hidrografía

O estreito de Vitiaz, de 1 200 m de profundidade, foi un foco de atención dos oceanógrafos australianos e estadounidenses en sucesivas viaxes en 1985, 1986, 1988, 1991 e 1992, como parte do "Estudo da Circulación do Océano Pacífico Ecuatorial Occidental" (WEPOCS).^[4]

A corrente subterránea costeira de Nova Guinea transporta auga de alta salinidade, baixa en tritio, alto contido de oxíxeno e baixo contido de nutrientes desde o mar de Salomón cara ao noroeste, ao longo da costa norte de Papúa-Nova Guinea a través do estreito de Vitiaz.^[5]

Porén, a corrente da capa superficial que atravesa o estreito, a corrente costeira de Nova Guinea, experimenta un cambio estacional. No verán boreal (verán do hemisferio norte), caracterizado polo monzón do sueste, domina a corrente cara ao oeste; durante o inverno boreal (inverno do hemisferio norte), baixo a influencia dos ventos monzónicos do noroeste, domina o fluxo cara ao leste.^[6]

Historia

Visitas europeas

O estreito foi explorado por Abel Tasman en 1643, e divisou a illa Umboi no estreito en 1643 pero non se deu de conta de que o estreito separaba a illa da costa de Nova Guinea.^[7]

William Dampier cartografou a pasaxe hoxe chamada estreito Dampier entrea a illa Umboi e Nova Bretaña en 1700.^[8] Dampier establecera que a terra que chamou Nova Bretaña era unha illa. Mentres navegaba cars ao noroeste pola pasaxe, Dampier cartografou e nomeou varias illas que se encontraban entre o estreito de Dampier e Vitiaz: a illa de Sir George Rook (máis tarde illa de Rooke, hoxe illa Umboi), a illa Arop) e a illa Crown.^[9]

Segunda guerra mundial

Durante a segunda guerra mundial, o control do estreito foi un punto estratéxico da guerra do Pacífico. Na campaña de Nova Guinea (1942-1945) os xaponeses desembarcaron dous batallóns en Lae e Salamaua no golfo de Huon o 8 de marzo de 1942, dándolles o control dos estreitos de Dampier e de Vitiaz.^[10] As forzas xaponesas perderon o control dos estreitos de Vitiaz e Dampier despois da captura de Finschhafen polas tropas australianas e o posterior desembarco das forzas estadounidenses en Nova Bretaña (decembro de 1943).^[11]

O xeneral Douglas MacArthur anunciou que a illa de Rooke (hoxe chamada illa Umboi) fora ocupada o sábado 12 de febreiro de 1944 polas forzas estadounidenses, que non encontraron oposición.^[12][13] O control aliado foi asegurado polos desembarcos nas illas do Almirantado o 29 de febreiro de 1944.^[14]

Notas

1. George R. Cresswell (2000): "Coastal currents of northern Papua New Guinea, and the Sepik River outflow".Marine Freshwater Research 51: 553–564.
2. Walter Zenk, Gerold Siedler, Akio Ishida, Jürgen Holfort, Yuji Kashino, Yoshifumi Kuroda, Toru Miyama & Thomas J. Müller (2005): "Pathways and variability of the Antarctic Intermediate Water in the western equatorial Pacific Ocean". Progress in Oceanography 67: 245–281.
3. R. W. de M.-Maclay, "Mikluho-Maklai, Nicholai Nicholaievich (1846-1888)", Australian Dictionary of Biography.
4. George R. Cresswell (2000): "Coastal currents of northern Papua New Guinea, and the Sepik River outflow". Marine Freshwater Research 51: 553–564.
5. M. Tsuchiya, R. Lukas, R. A. Fine, E. Firing & E. Lindstrom (1989): "Source waters of the Pacific Equatorial Undercurrent". Progress in Oceanography 23: 101–147.
6. Yoshifui Kuroda (2000): "Variability of Currents off the Northern Coast of New Guinea". Journal of Oceanography 56: 103-116.
7. Matthew Spriggs (1997): "The island Melanesians drawing on Andrew Sharp (1968)". The Voyages of Abel Janszoon Tasman, p. 242.
8. Matthew Spriggs (1997): "The island Melanesians", pp. 242-243, citando a William Dampier (1906, ed. John Masefield) Dampier's voyages Vol. II pp. 522-545.
9. William Dampier (2016 ): A Continuation of a Voyage to New Holland. Scotts Valley, California: CreateSpace Independent Publishing Platform. ISBN 978-1-5408-1381-7. Cap. 4. New Britain Discovered.
10. "New Guinea campaign", en I. C. B. Dear & M. R. D. Foot, eds. (2001): The Oxford Companion to World War II. Oxford, Reino Unido: Oxford University Press. ISBN 978-0-1986-6225-9.
11. John Coates (2009): "New Guinea Campaign", en Peter Dennis, Jeffrey Grey, Ewan Morris, Robin Prior & Jean Bou, eds. The Oxford Companion Australian Military History. Oxford, Reino Unido: Oxford University Press. ISBN 978-0-1995-1784-2.
12. "U.S. Troops Seize Vitiaz Strait Isle". New York Times, 15 de febreiro de 1944, p. 6.
13. Frank Dexter: "Rooke Island Occupied". The Argus (Melbourne, Victoria), 16 de febreiro de 1944, p. 16.
14. John Coates (2009): "New Guinea Campaign", en Peter Dennis, Jeffrey Grey, Ewan Morris, Robin Prior & Jean Bou, eds. The Oxford Companion Australian Military History. Oxford, Reino Unido: Oxford University Press. ISBN 978-0-1995-1784-2.