Aria

En música, a aria é, no sentido estrito, calquera composición musical escrita para un cantante solista, tendo case o mesmo significado de canción. Xeralmente (mais non necesariamente) emprégase o termo "aria" cando está contida dentro dunha obra maior, como unha ópera, cantata ou oratorio e "canción" cando é unha peza separada.^[1]

Aria do sultán Bazajet na ópera de Handel Tamerlano. Nótese a instrución da capo. Primeira edición, Londres, 1719.

No sentido amplo, unha aria pode ser destinada a máis dun cantante: para dous cantantes, chámase dúo ou dueto; para tres, trío ou terceto, para catro, cuarteto e así sucesivamente. Por exemplo, Bach chamou aria o dúo de tenor e contralto ("Wie selig sind doch die") da Cantata BWV 80.

No barroco, ese termo tamén se empregaba para designar pezas instrumentais, para orquestra ou solista, que constituían parte dunha suite. Un dos exemplos máis famosos é a aria da Suite nº 3 para orquestra ("Aria da 4ª corda"), de Johann Sebastian Bach. Outros exemplos de aria son "Habanera", da ópera Carmen, de Bizet, e "Nessun Dorma", de Turandot, de Puccini.

Historia

Durante o século XVII, na época da ópera barroca, a aria escribíase en forma ternaria (A-B-A), que era coñecida comoaria da capo (aria dende o principio) debido á repetición da primeira parte ao final da aria. A aria despois "invadiu" o repertorio operístico coas súas variantes. A mediados do século XIX, as óperas convertéronse nunha secuencia de arias, reducindo o espazo dispoñible para os recitativos.

Tipos

Poden considerarse os seguintes tipos de arias:^[1]

• Aria do comezo (da capo): con repetición da primeira parte, despois da segunda ser executada. Para que houbese contraste entre elas, a tonalidade podía ser alterada de maior para menor.
• Aria Cantante (Cantabile): Eran as arias do 'Bel Canto', onde a beleza do canto era máis importante que a dramaticidade.
• Aria de Bravura (di Bravura): Aria con trinados, floreos, de maior dificultade, escrita para o virtuoso.
• Aria de Personaxe (di Carattere): Era a que máis debería respectar o texto, para que as palabras fosen perfectamente ouvidas, con pasaxes en "parlando", onde o cantante debería falar en lugar de cantar.