Conodonta

Conodonta é unha clase extinta de cordados, que se asemellaban a anguías. Durante moitos anos, coñeceuse só grazas a microfósiles dentiformes atopados de forma illada, e que agora se coñecen como elementos conodontais. O nome débese a Christian Heinrich Pander (1856).

Conodonta Rango fósil: Do Cámbrico Superior ao Triásico Superior
Reconstrución dun Conodonte
Clasificación científica
Reino: Animalia Filo: Chordata Subfilo: Vertebrata Clase: Conodonta †
Grupos
Protoconodonta Conodonta Paraconodonta Euconodonta Panderodontida Prioniodontida Prioniodinina Ozarkodinina
Sinonimia
Conodontophorida

Elementos conondontais procedentes de Pensilvania e de Maryland (Estados Unidos)

Descrición

As once impresións fósiles coñecidas amosan unha criatura angüiforme de 15 ou, máis raramente, 19 elementos na cabeza dispostos con simetría bilateral e que constitúe un aparello alimentario radicalmente diferente das mandíbulas dos peixes modernos. Obsérvanse tres morfoloxías dentarias: coniformes, ramiformes e pectiniformes, que puideron ter diferentes funcións. Os elementos conodontais están compostos de fósfato cálcico, o que fai que sexan resistentes á disolución.

O tamaño habitual dos conodontes varía entre as 200 micrómetros ata 5 milímetros ^[1] aínda que os exemplares do xénero Promissum poden chegar a 40 cm^[2]. Está amplamente admitido que os conodontes tiñan ollos grandes, aletas con radios, músculos en forma de v e un notocordio e parece que estiveron entre os animais que máis éxito tiveron nos océanos primixéneos ^[3]

Postulouse que toda a clase Conodonta desapareceu na extinción masiva do Triásico-Xurásico, que aconteceu hai 200 millóns de anos.^[4]

Uso científico

Os conodontes empréganse amplamente en bioestratigrafía e mais tamén como paleotermómetros, posto que o fosfato e a materia orgánica que os compoñen sofre mudanzas de cor predecibles cando se someten a diferentes temperaturas; por este motivo úsanse como indicadores de alteracións térmicas na rocha que os contén. Esta característica fixo dos conodontes unha ferramenta útil para as prospeccións petrolíferas en rochas do Cámbrico ao Triásico superior. O "Índice de Alteración Conodonte" é unha escala que correlaciona a cor do conodonte coa temperatura máxima que a rocha acadou na súa historia xeolóxica.

Fósiles de Manticolepis subrecta

== Clasificación e filoxénese ==

Conodonta está clasificado entre os Chordata baseándose nas súas aletas con radios, nos seus músculos en forma de v e notocordio.^[5]

Milsom e Rigby caracterízano como un vertebrado semellante en aparencia ás anguías ou lampreas modernas^[6] e análises filoxenéticas suxiren que eran máis derivados que calquera deses grupos.^[7] Malia todo, esta análise presenta unha advertencia, as formas primitivas de conodontes, protoconodontes, parecen forman un clado diferente dos posteriores paraconodontes e euconodontes, semellando que non son parentes próximos os verdadeiros conodontes.^[8] Aínda máis, algunhas análises non consideran os conodontes nin como vertebradoss nin craniados, por carecer das características principais deses grupos.^[9]

Craniata	Anguías    Vertebrata   Hyperoartia  Lampreas      Conodonta    Paraconodontida       Proconodontida         Protopanderodontida     Panderontida      Prioniodontida    Paracordylodus       Balognathidae       Prioniodinida     Ozarkodinida                 Heterostraci, osteostraci e gnatóstomos

Primeiras investigacións

Elementos conodontais ampliados

A primeira descrición e o nome débense ao embriólogo xermano-ruso Christian Heinrich Pander en 1856 que consideraba que eran dentes, os que denominou conodonten, e que pertencían a un grupo extinto de peixes^[10]. En 1926 os paleontólogos estadounidenses Edward Oscar Ulrich e Ray S. Bassler recapitularon os coñecementos existentes e demostraron que eran útiles nos estudos estatigráficos, o que favoreceu a aparición de estudos posteriores^[11]. O traballo de campo realizado por Edwin E. Branson e Maurice G. Mehl en 1933-1934 permitiu ampliar o coñecemento sobre a clase así como o descubrimento feito simultaneamente por Hermann Schmidt e Harold Scott de elementos conodontais agrupados de forma natural supuxo unha reflexión sobre a súa categorización ^[12].