Holocéfalos

Os holocéfalos (Holocephali, do grego ὅλος hólos, 'todo' e κεφαλή kephalé, 'cabeza', isto é, "nos que todo é cabeza")^[1] son unha subclase de peixes cartilaxinosos (Chondrichthyes).

Holocéfalos (Holocephali) Quimeras Rango fósil: Devoniano - actualidade
Hydrolagus colliei
Clasificación científica
Reino: Animalia Filo: Chordata Subfilo: Vertebrata Clase: Chondrichthyes Subclase: Holocephali Bonaparte, 1832-41 ? Orde: Chimaeriformes Obruchev, 1953 Familia: Chimaeridae Bonaparte, 1831
Xéneros actuais
Chimaera Hydrolagus

Reconstrución dun Iniopteryx sp. † do paleozoico.

Chimaera monstrosa.

Só unha orde, a dos quimeriformes (Chimaeriformes), con tres familias que reúnen 47 especies, chamadas quimeras ou tiburóns fantasmas, sobreviven na actualidade,^[2] pero o grupo foi moi diverso en épocas pasadas.

A morfoloxía destes animais coñécese desde o Devoniano, porén, a relación das formas fósiles coas actuais é aínda incerta.^[3] A maioría dos expertos sospeitan que este taxon é en realidade un grupo parafilético.^[4]

Características

O seu estraño aspecto, no que destaca unha gran cabeza protuberante, cunha boca que se asemella á dun coello, e cunha longa cola recorda á dunha rata, valeulles o nome de quimeras, que toman do monstro da mitoloxía grega formado por partes de diversos animais. Alcanzan tamaños de até 2 m, dos cales a maior parte corresponden á súa desmesurada cola. Unha espiña velenosa situada diante da aleta dorsal permítelles inxectar veleno a calquera animal que os ataque.

A diferenza dos tiburóns e as raias, as súas catro branquias están cubertas exteriormente por unha membrana de pel, análoga ao opérculo dos peixes óseos.^[5] Os adultos carecen de espiráculo circular (que estaría derivado da primeira abertura branquial), presente unicamente de forma temporal no desenvolvemento embrionario.^[6] Así mesmo, a mandíbula superior está fusionada co resto do cranio e presentan orificio anal e uroxenital separados.

Taxonomía

Os holocéfalos contan cun importante rexistro fósil a partir do Devoniano, con numerosas ordes extintas.^[7]

Subclase Holocephali

• Superorde Paraselachimorpha † (parafilético?)
  • Orde Desmiodontiformes †
  • Orde Oreodontiformes †
  • Orde Iniopterygiformes †
  • Orde Eugeneodontiformes † (Os Eugeneodontiformes non son considerados elasmobranquios por algúns autores.^[8]
  • Orde Petalodontiformes †
• Superorde Holocephalimorpha
  • Orde Chondrenchelyiformes †
  • Orde Psammodontiformes †
  • Orde Cochliodontiformes †
  • Orde Menaspiformes †
  • Orde Copodontiformes †
  • Orde Chimaeriformes Bonaparte, 1831
    • Xénero Chimaera Linnaeus, 1758
    • Xénero HydrolagusGill, 1863

Unha das especies máis coñecidas é a quimera monstruosa (Chimaera monstrosa).