Kaskas
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Os kaskas ou confederación dos kaska serían unha confederación tribal establecida na zona norte oriental de Anatolia, nas ribeiras do mar Negro, sobre a primeira metade do segundo milenio antes da nosa era.
Sobre a metade do milenio estendéronse para o centro de Anatolia, dominada polos hititas e baixo o rei Hantilis I (sobre a metade do século –XVI) ocuparon Nerik e outros lugares; a fronteira quedou delimitada no río Kumeshmakha (clásico Scylax, moderno Cekerek) deixando aos hititas separados do mar Negro.
Sobre o -1400, mentres o rei hitita Tudhaliyas II combatía á confederación de Asuwa, na costa occidental, os kaskas invadiron territorio hitita, e o rei tivo que facer unha expedición contra eles.
O seu sucesor Arnuwandas I tivo que loitar tamén cos kaskas. Estas tribos, nun período expansivo, apoderáronse de moitos territorios hititas que someteron a saqueo: Nerik, Hursama (Huršama), Kastama (Kaštama), Serisa (Šeriša), Himuwa, Taggasta (Taggašti), Kammama, Zalpuwa, Kapiruha, Hurna, Dankusna (Dankušna), Tapasawa (Tapašawa), Tarukka, Ilaluha, Zihhana, Sipidduwa (Šipidduwa), Washaya (Wašhaia) e Patalliya. Os hititas non puideron recuperar estas zonas.
Tudhaliyas III enviou repetidamente ao seu fillo Suppiluliumas (despois rei) contra os kaska. Nos "Feitos de Suppiluliumas" menciónanse diversos combates: nove tribos serían atacadas e derrotadas e deixaron as súas armas e o príncipe fortificou as cidades abandonadas e repoboounas. O seu pai estaba enfermo en Samuha (doente ou ferido escríbese igual nas fontes hititas), pero, xa recuperado, baixou para facer campaña a Masa e Kammala, rexións dominadas polos kaska, situadas ao noroeste de Hattusa e desde onde se atacara a rexión de Hulanna; levouse ao seu fillo con el; primeiro venceron a Masa, pero mentres combatían vitoriosamente en Kammala, os kaska atacaron as cidades que o príncipe acababa de fortificar e repoboar e destruíronas outra vez. Dúas cidades, Kathariya e Gazzapa son mencionadas como cidades que axudaron aos kaskas, seguramente como pagamento por non seren destruídas ou saqueadas. Tudhaliyas e o seu fillo devolveron e destruíron as dúas cidades e perseguiron aos kaskas; iniciaron unha marcha para o leste que os levou ata Hayasa, onde combateron co seu rei Karanni ou Lanni. Máis tarde Suppiluliumas marchou contra o xefe dos kaskas, Piyapili. Tudhaliyas III estaba doente ou ferido outra vez e non participou na campaña. Describe os males causados polos kaska que "o seu pai derrotou" e explica que os kaska que invadiran Hatti estaban formados por doce tribos. Canto Tudhaliyas se puxo bo, baixou da Terra Alta Hitita e librou batalla cos kaskas en Zithara.
Suppiluliumas I como rei fixo contra os kaska numerosas campañas, algunhas das cales son mencionadas nos "Feitos de Suppiluliumas": Suppiluliumas estaba facendo unha campaña na rexión da montaña Zukkuku, nas terras dos kaska, onde fortificou as cidades de Athulisa e Tuhupurpuna. Despois pasou ao corazón das terras kaskas, a Almina, considerado unha terra onde os hititas nunca poderían entrar; pero Suppiluliumas fíxoo, derrotou aos kaskas e fortificou Almina, establecendo un mando hitita para o territorio, situándose el mesmo na chamada montaña Kuntiya, na rexión do río Sariya puxo a Himiuli, que antes exercía un alto lugar na corte (era xefe de viños), e a Hannutti, xefe dos carros de combate, situouno na cidade de Parparra. Os civís hititas estableceron estacións nas cidades dos kaska (que non estaban fortificadas) e reasentáronse nas súas cidades amuralladas, e reforzouse a inicial fortificación de Almina. A Urawanni e Kuwatnaziti, dous altos cargos da corte, enviounos contra a terra de Kasula, onde estableceron o dominio hitita e volveron con 1000 prisioneiros e botín. Unha praga que estoupou entre o exército hitita foi aproveitada polos kaska para atacaren as cidades amuralladas, pero non as puideron ocupar, e a actuación do exército pacificou outra vez o territorio. Entón Suppiluliumas conquistou a terra de Tumanna, e fortificouna. O sobriño do rei Hutupiyanza, fillo do xefe da garda real, Zita, foi enviado á terra de Pala onde se estableceron fortificacións hititas para controlar aos habitantes, que debían de ser hostís. O rei pasou o inverno en Hattusa, e en primavera volveu en saír en campaña para o norte. Marchou primeiro contra Istahara, cidade importante do norte que estaba en mans dos kaska, que reconquistou, e, a seguir, reconquistou as cidades de Manaziyana, Kalimuna e outros que non estarían demasiado afastadas (crese que todas eran dependencias administrativas de Istahara). Esta campaña debía de ser complicada pois levoulle todo o ano, ata que no inverno retornou á capital. Nos "Feitos", as loitas contra os kaska ocupan esta parte e aparecen os nomes de diversas cidades conquistadas ou saqueadas, das que se poden ler os de Palhwisa e Kammama; outros lugares do norte aparecen como Istahara, Tesita (saqueada), Tuhpilisa (reconstrución das fortificacións), Zidaparha (atacada sen éxito), Tikukuwa (onde o rei se parou), Hurna (o seu territorio foi saqueado), a montaña Tishsina (rexión saqueada) e o río Marasanta (Maraššanta). Despois o rei entrou na terra pacificada de Darittara, onde un home chamado Pitakkatalli estaba mobilizando tropas na cidade de Sappiduwa, pero o rei derrotouno e despois marchou para a cidade de Washaya, na terra da montaña Illuriya, onde estivo por un tempo e desde alí incendiou unha cidade cuxo nome é fragmentario (Zina...); despois continuou e incendiou Ga...kilusa e Darukka, e a seguir saqueou as terras de Hinariwanda e Iwatallisa (Iwatallišša) e estivo por un tempo en Hinariwanda. Despois saíu e incendiou e destruíu Sappiduwa. A parte final do reinado vaina pasar combatendo aos kaska, a miúdo volvendo a lugares que xa pacificara antes: foi ao noroeste e chegou a Tumanna e entrou na rexión da montaña Kasu (Kaššou) e de alí contra ...naggara (onde xa fora). A rexión da terra do río Dahara sublevouse e Suppiluliumas incendiouna, así como tamén Tapapinuwa. Retornou para Timuhala "unha cidade das principais dos kaska", que se rendeu.
Mursilis II combateunos continuamente, e as súas primeiras campañas son coñecidas polos seus anais: a súa primeira campaña ao cabo dun ano de chegar ao trono foi contra os kaskas que estaban atacando a cidade hitita de Turmitta; o rei destruíu as dúas principais cidades kaskas da zona: Halila e Dudduska. Reforzos kaska chegaron doutras rexións, pero serían derrotados. Cando volvía a Hattusa, os kaskas de Ishupitta, na Terra Alta, negáronse a aportaren os continxentes aos que estaban obrigados (para loitar contra outros kaskas) e o rei atacou a cidade e obrigounos, queimando unha das súas cidades; pouco despois de saír da zona, Ishupitta volvía a estar revoltada.
Ao segundo ano o rei puido volver facer campaña contra os kaskas ao norte, na Terra Alta Hitita, dirixíndose á rexión de Tipiya, que non enviara os continxentes esixidos polo gran rei; a principal cidade da rexión era Kathaidwa, que foi destruída e fixéronse moitos prisioneiros cos que retornou á capital, e, no camiño, volveu a combater a Ishupitta, onde outra vez obtivo a vitoria, pero os líderes da revolta, Pazzanna e Nunnuta, antigos vasalos dos hititas, puideron fuxir, e dirixíronse a Palhwisa (Palhwišša), onde tiveron que recrutar continxentes locais que non serían inimigo para o exército regular hitita, que os derrotou, e o rei puido destruír a cidade pola lume e saqueouna; o exército dos kaskas fuxiu; entón o rei dirixiuse a Istahara, onde acampou e desde onde enviou gran á capital; os xefes rebeldes dirixíronse á cidade de Kammamma, e o rei pediu a súa entrega ou, en caso contrario, había destruír a cidade; a cidade colleu aos dous rebeldes e matounos e despois someteuse a Mursilis. Iso pacificou o país kaska e o rei pasou o inverno en Ankuwa.
Ao quinto ano Mursilis volveu ao norte contra os kaska á rexión da montaña Asharpaya; os kaskas dominaban os camiños que levaban á rexión de Pala e seguramente tamén de Tummanna. O rei foi a estas rexións e expulsou os kaskas que controlaban os camiños e perseguiunos para o leste ata a terra de Samuha, ata a cidade de Ziulila. Desde alí atacou Arawanna, os habitantes da cal atacaran a terra de Kasiya. Vitorioso retornou á capital.
Ao sexto ano foi contra os kaskas da montaña Tarikarimu na terra de Zihhariya, e asolou o país. Esta campaña foi probablemente curta.
Ao sétimo ano, no país Kaska un xefe chamado Pihhuniya da terra de Tipiya, unificou as tribos kaskas e proclamouse rei. Pihhuniya iniciou os ataques cos que logrou o dominio da Terra Alta Hitita e da cidade de Istitina, que "foi pasto para os rabaños kaska". Mursilis esixiu ao rei a evacuación dos territorios ocupados, pero non foi escoitado e Mursilis marchou á Terra Alta Hitita e atacou o rei kaska, expulsándoo de alí e recuperando os territorios conquistados; os kaska retiráronse seguindo unha política de terra queimada: cidades e campos quedaban desolados, pero Mursilis pacientemente reconstruíunas; o rei chegou a Tipiya, cidade dos kaska, que queimou. Pihhuniya foise posternar aos pés do rei e foi levado a Hattusa. Foi o único rei coñecido dos kaska.
Mursilis saíu de Tipiya e restaurou Istitina como centro para a reconstrución das fortalezas da zona.
Ao seu noveno ano de reinado, Mursilis decatouse que o facía uns anos conquistador e agora gobernador de Pala, Hutu-Piyanza, ía entrar en guerra contra a cidade de Wasumana e habíao que axudar; Mursilis envioulle a Nuwamza seu xefe de viños, e os dous conxuntamente puideron conquistar e destruír Wasumana e, mentres, foi reclamado a Kizzuwatna polo "hepat" (sacerdote) de Kummani ou Kummanni para celebrar un festival relixioso e deixou as operacións do norte a Nuwanza e foise ao sur.
O ano seguinte subiu desde a fronteira de Mitanni ata o norte, onde atacou de noite e por sorpresa a cidade de Yahresa que incendiou; desde alí pasou á rexión de Piggainaresa (Piggainarešša), onde atacou os kaskas e asolou a zona e, desde alí, retornou a Hattusa e pasou o inverno na cidade de Hakpis ao norte.
Os últimos anos de reinado fixo unhas dez campañas contra os kaska especialmente a Pala e Tummanna, das que non se coñecen os detalles.
Baixo Muwatallis II os kaska entraran nunha nova fase expansiva. Ao rei coñécenselle expedicións contra os kaskas en Sadduppa e Dankuwa; algunha expedición contra os kaska foi dirixida polo seu irmán Hattusilis, ao que o seu irmán nomeou gobernador de Pitteyarika, non lonxe de Samuha, pero non lle deu as forzas militares que Hattusilis reclamaba. Aínda así Hattusilis atacou os kaskas e derrotounos de maneira importante nas inmediacións de Hahha, onde deixou unha estela conmemorativa, devolvendo aos hititas as súas terras anteriores; os xefes kaska serían enviados prisioneiros ao seu irmán Muwatallis. Esta vitoria decidiu a Muwatallis a nomealo xefe da garda real (o terceiro cargo do Imperio despois do rei e o herdeiro) e tamén o fixo gran sacerdote do deus das tormentas de Nerik (que era adorado en Hakpis, porque Nerik ficaba despoboada en zona kaska), e nomeouno de feito gobernador da Terra Alta Hitita con Samuha, Pitteyarika, Hakpis, Istahara, Tarahna, Hattina e Hanhana como principais cidades, todas ao bordo dos territorios kaska. Despois duns inicios en que o rei hitita non lle deu medios, recibiu por fin as forzas necesarias e venceu repetidamente ao kaska.
Neste momento nas terras kaskas tiña a hexemonía Pishuru. Ishupitta e Daistipassa, na Terra Alta Hitita, eran aliadas de Pishuru e apoderáronse das terras de Landa, Marista e algunhas cidades fortificadas dos hititas; os hititas non os puideron conter e os kaskas continuaron avanzando ao sur cruzando o río Marasanda ou Maraššanda e chegando ata a terra de Kanis (Kanesh). As cidades de Kurustama, Gazzuira e outra cuxo nome non se dá lido (pero que comeza por Ha...) uníronse aos kaska e atacaron as cidades hititas das inmediacións. Durmitta tamén quedou baixo control kaska e atacou a comarca de Tuhuppiya. Os kaskas non atoparon ningún obstáculo na terra de Ippasanama (Ippaššanama), e puideron seguir ata atacar a terra de Suwatara. Só dúas cidades, unha delas Istahara (a outra non se pode ler) escaparon aos ataques kaska.
Nestas circunstancias, Muwatallis decidiu crear un reino vasalo ao norte para o seu irmán Hattusilis (futuro Hattusilis III), coa encarga de conter aos kaska. A corte real fíxose cargo de fortificar Anziliya e Tapikka, que pertencían ao novo reino, pero o gran rei rexeitou facer campaña en Durmitta e Kurustama, porque xa era responsabilidade de Hattusilis, e retornou a Tarhuntasa deixando ao seu irmán so cos seus propios recursos. As terras do novo reino estaban case todas nas mans do kaska e o mesmo Hattusilis chámaas "Terras baleiras" (o reino formábano Ishupitta, Marista, Hisashapa, Katapa, Hanhana, Darahna, Hattena, Durmitta, Pala, Tummanna, Gasiya, Sappa, o río Hulanna, Hakpis e Istahara, as dúas últimas en "servidume", probabelmente administradas, pero non parte do reino). A capital foi Hakpis. A autonomía do rei era ampla, como corresponde a un territorio de fronteira en parte por conquistar. O novo rei, cunha eficaz combinación de forza militar e de diplomacia logrou en dez anos restablecer a orde e repoboar moitas rexións.
O punto chave da campaña foi a vitoria militar sobre Pishuru, que conquistara ata Taggasta por un lado e ata Talmaliya pola outra, conquistara Karahna e Marista e reunira un exército con 800 carros de combate e numerosa infantaría; Pishuru foi derrotado decisivamente en Wistawanda, cando o exército kaska se desbandou á morte do seu xefe. Muwatallis só enviou 120 carros e non enviou infantaría. A reconquista das cidades hititas xa foi sinxela. Hattusilis erixiu unha estela en Wistawanda. Aínda despois Hattusilis puido enviar forzas ao seu irmán para a batalla con Exipto que se librou en Qadesh, en Siria. Un dos seus éxitos principais foi a reconquista de Nerik, polo -1270, que era un centro de culto relixioso moi importante para os hititas e fora ocupado polos kaska sobre o -1400. Cando Mursilis III intentou arrebatar ao seu tío o reino de Hakpis, Hattusilis sublevouse, derrotou ao seu sobriño e proclamouse rei. Durante a guerra civil boa parte dos kaska apoiaron a Hattusilis III.
Remove ads
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads