Manat turcomán

O manat turcomán (código TMT; símbolo: m) é a unidade monetaria de Turkmenistán desde 1993, subdividida en 100 tenge (teňňe) como moeda fraccionaria.^[2][3]

Para a moeda de Azerbaidján, véxase Manat acerbaixano.

Manat turcomán
Türkmen manady en turcomán
Moeda dun manat turcomán	Billete de 10.000 manats turcománs
Código:	TMT
Ámbito:	Turkmenistán
Símbolo:	m
Fracción:	100 tenge (teňňe)
Moedas:	- 1, 2, 5, 10, 20 e 50 tenge. - 1 e 2 manats.
Billetes:	1, 5, 10, 20, 50, 100 e 500 manats.
Emisor:	Banco Central de Turkmenistán.
Taxa de troco: 22-4-2020 [1]	1 EUR = 3,91 TMT 1 USD = 3,50 TMT
Troco actual

En 2009, o primeiro manat foi substituído polo novo manat turcomán, cunha taxa de cambio de 5.000 manats vellos por cada novo manat.^[4]

Etimoloxía

O termo manat tomouse do persa munāt e do ruso Монета, vocábulos que en ambos os casos proceden da palabra latina moneta, de onde deriva tamén a nosa "moeda". Manat foi, así mesmo, a palabra coa que se designou o rublo soviético tanto na lingua azerí como na turcomá.^[5]

Primeiro manat (1993-2009)

O primeiro manat turcomán introduciuse o 1 de novembro de 1993 en substitución do rublo ruso, cunha taxa de cambio de 500 rublos por manat. A aquel primeiro manat turcomán asignáraselle o código ISO 4217 TMM e estaba dividido en 100 teňňesi.

Moedas

Esta primeira serie de moedas foi de curta duración, debido a que o valor do metal no que estaban cuñadas as moedas pasou a ser axiña máis alto que o seu propio valor nominal. Puxéronse en circulación inicialmente moedas cuñadas en 1993, con valores faciais de 1, 5, 10, 20 e 50 tenges (teňňesi). Logo dun período de alta inflación, engadíronse á serie en 1999 os valores de 500 e de 1.000 manats. Todas estas moedas levan nos seus anversos, por lei, a imaxe do daquela presidente do país, Saparmurat Niyazov.^[6][7]

Imaxe	Valor	Aliaxes	Diámetro	Grosor	Peso	Canto	Data
	1 tenge [8]	Aceiro con baño de cobre.	16 mm	1,4 mm	1,87 g	Liso	1993
	5 tenges [9]		20 mm	1,5 mm	2,92 g
	10 tenges [10]		22,5 mm	1,65 mm	4,45 g
	20 tenges [11]	Aceiro con baño de níquel.	21 mm	1,65 mm	3,62 g	Estriado.
	50 tenges [12]		24 mm	1,65 mm	4,92 g
	500 manats [13]		21 mm	1,55 mm	3,51 g		1999
	1.000 manats [14]		24 mm	1,65 mm	4,86 g

Billetes

Primeira serie (1993-2005)

En 1993 introducíronse billetes cos valores nominais de 1, 5, 10, 20, 50, 100 e 500 manats, en substitución dos que circularan ata a data, correspondentes ao sistema do rublo. A serie foi completada cos valores de 1.000 manats en 1995, e de 5.000 e 10.000 manats en 1996. En 2005, produciuse unha nova tiraxe de billetes cos valores de 50, 100, 500, 1.000, 5.000 e 10.000 manats. Todos os billetes, agás os de 1 e 5 manats, teñen o retrato do daquela presidente turcomán, Saparmurat Niyazov. Todos os billetes do país son producidos pola compañía británica de impresión de papel moeda De La Rue.^[15][16]

Imaxe		Valor nominal	Tamaño (mm)	Cor	Descrición		Datas
Anverso	Reverso				Anverso	Reverso	Emisión	Retirada
		1 manat	120×60	Vermello Rosa	Academia de Ciencias de Turkmenistán	Mausoleo de Il-Arslan	1993	31-XII- 2009
		5 manats	126×63	Azul Azul	Escola e Conservatorio Nacional de Música	Mausoleo Abu Seyid Mehneyi
		10 manats	132×66	Laranxa Rosa	Saparmurat Niyazov. Edificio do Gabinete de Ministros	Mausoleo do Sultán Tekesh
		20 manats	138×69	Verde Verde	Saparmurat Niyazov. Biblioteca Nacional de Turkmenistán.	Mausoleo de Astana-Baba.	1993 1995
		50 manats	144×72	Marrón Marrón	Saparmurat Niyazov. Monumentos.	Mesquitas.
		100 manats	150×75	Azul Azul	Saparmurat Niyazov. Vello pazo presidencial.	Mausoleo do Sultán Sandzhar.
		500 manats	156×78	Vermello Vermello	Saparmurat Niyazov. Teatro Estatal de Turkmenistán.	Mausoleo Turabek-Khanum.
		1.000 manats	156×78	Verde Verde	Saparmurat Niyazov. Antigo pazo presidencial.	Emblema nacional de Turkmenistán.	1995
		5.000 manats	156×78	Morado Morado			1996 1999 2000
		10.000 manats	156×78	Azul/gris Azul/gris			1996
					Saparmurat Niyazov. Palacio de Turkmenbashi .	Mesquita Saparmurat Hajji.	1998
							1999
						Monumento á neutralidade. Pazo de Congresos.	2000
				Verde/laranxa Verde/laranxa		Monumento á independencia de Turkmenistán.	2003
							2005

Segunda serie (2005)

En 2005 introduciuse unha nova serie de billetes do sistema do manat. Orixinariamente pretendíase substituír o primeiro manat cunha taxa fixa de cambio de 1.000 dos novos por un dos primeiros, mais finalmente pospúxose esa revalorización da moeda e a serie púxose en circulación co mesmo valor dos billetes anteriores. Os billetes correspondentes á primeira serie e os desta segunda serie circularon conxuntamente ata a introdución do segundo manat en 2009. Os valores postos en circulación foron os de 50, 100, 500, 1.000, 5.000 e 10.000 manats.^[17]

Imaxe		Valor nominal	Tamaño (mm)	Cor	Descrición		Datas
Anverso	Reverso				Anverso	Reverso	Emisión	Retirada
		50 manats	144×72	Morado	Retrato de Saparmurat Niyazov.	Semental Yanardag.	26-X-2005	31-XII-2009
		100 manats	150×75	Rosa. Vermello.		Banco Central de Turkmenistán.
		500 manats	156×78	Laranxa. Marrón.		Xoiaría antiga turcomá.
		1.000 manats		Verde.		Residencia do presidente de Turkmenistán.
		5.000 manats		Azul.

Novo manat (desde 2009)

Por mor da desvalorización que sufriu a moeda turcomá desde a súa creación, en 2009 púxose en circulación unha nova unidade monetaria chamada tamén manat, dividida pola súa vez en 100 tenge (teňňe). O cambio produciuse a razón de 5.000 manats antigos por cada novo manat. O 1 de xaneiro dese ano apareceron os novos billetes e as novas moedas.

Moedas

Durante a reforma monetaria de 2009 puxéronse en circulación novas moedas de 1, 2, 5, 10, 20 e 50 tenge. Ademais, o 1 de novembro de 2009, o Banco Central de Turkmenistán anunciou a posta en circulación de novas moedas bimetálicas de 1 e 2 manats para o 1 de xaneiro de 2010. Nesta serie, en lugar de representarse o presidente do país nos seus anversos reprodúcese un mapa de Turkmenistán coa Torre da Independencia superposta. Todas estas moedas foron producidas na Royal Mint de Londres.

^[18][19][20]

Imaxe		Valor	Aliaxe	Diámetro	Grosor	Peso	Canto	Data
Anverso	Reverso
		1 tenge [21]	Aceiro con baño de níquel	16 mm	1,52 mm	2 g	Liso	2009
		2 tenges [22]		18 mm	1,8 mm	3 g	Estriado
		5 tenges [23]		20 mm	1,89 mm	4,0 g	Liso
		10 tenges [24]	Latón	22 mm	1,85 mm	5,0 g	Estriado intermitente.
		20 tenges [25]		24 mm	1,96 mm	6,5 g	Liso
		50 tenges [26]		26 mm	2,03 mm	8,0 g	Estriado
		1 manat [27]	Aro: latón. Centro cuproníquel.	27 mm	2,2 mm	9,5 g	Estriado con estrelas e lenda BIR MANAT	2010
		2 manats [28]	Aro: cuproníquel. Centro: latón.	28 mm	2,4 mm	11 g	Estriado con estrelas de 8 puntas

Billetes

A nova serie de billetes componse dos valores de 1, 5, 10, 20, 50, 100 e 500 manats (este último non chegou a circular).^[29][30][31]

Os billetes gardan certas semellanzas con respecto aos anteriores mais coa particularidade de que nos vellos manats o presidente aparecía nos anversos de todos os valores, en tanto que nos novos o seu retrato só está presente nos billetes de 500 manats; no resto reprodúcense os bustos de grandes persoeiros turcománs, e nos seus reversos edificios significativos do país.^[32]

Os billetes da serie impresa en 2017 incorporan, a modo de conmemoración, o logotipo dos V Xogos Asiáticos de Interior e Artes Marciais, que tiveron lugar en Ashgabat do 17 ao 27 de setembro de 2017.^[33][34]

Imaxe		Valor nominal	Tamaño (mm)	Cor	Descrición		Data
Anverso	Reverso				Anverso	Reverso
		1 tenge	120×60	Verde. Laranxa.	Retrato de Tugrïl Beg.	Centro Cultural Estatal.	2009 2012 2014
		5 tenge	126×63	Marrón. Verde.	Retrato de Ahmad Sanjar	Monumento á Neutralidade.	2009 2012
		10 tenge	132×66	Vermello. Rosa.	Retrato de Magtymguly Pyragy	Edificio do Banco Central.	2009 2012
		20 tenge	138×69	Morado.	Retrato de Görogly Beg.	Palacio Ruhyýet.	2009 2012
		50 tenge	144×72	Verde. Gris.	Retrato de Dede Korkut.	Asemblea Nacional Turcomá.	2009 2014
		100 tenge	150×75	Azul.	Retrato de Oghuz Khagan.	Palacio Türkmenbaşy	2009 2014
		500 tenge	156×78	Castaño.	Retrato de Saparmurat Niyazov	Mesquita de Gypjak.	Non emitido