Lingua neerlandesa

O neerlandés^[2] é unha lingua de orixe xermánica. Forma parte do grupo xermánico occidental, e está próxima ao baixo alemán e un pouco máis afastado do frisón. Fálano aproximadamente uns 30 millóns de persoas no mundo, fundamentalmente nos Países Baixos e en Bélxica.

Neerlandés Nederlands, Vlaams
Outros nomes:	Holandés, flamengo
Falado en:	Países Baixos, Bélxica, Francia, Alemaña, Suriname, Antillas Holandesas, Aruba, Indonesia
Total de falantes:	23 millóns
Posición:	40
Familia:	Indoeuropeo  Xermánica   Xermánica occidental    Saxónica baixa     Franconia baixa      Neerlandés
Status oficial
Lingua oficial de:	Aruba Antillas Neerlandesas Bélxica Países Baixos Suriname Unión Europea
Regulado por:	Nederlandse Taalunie
Códigos de lingua
ISO 639-1:	nl
ISO 639-2:	dut
ISO 639-3:	nld
SIL:	DUT
Mapa
Mapa das áreas neerlandés falantes do mundo
Status
O neerlandés está clasificado como "en estado seguro" polo Libro Vermello das Linguas Ameazadas da UNESCO[1]

O neerlandés é idioma oficial nos Países Baixos, así como en Bélxica, nas dependencias neerlandesas do alenmar (Antillas Neerlandesas e Aruba), e na antiga colonia neerlandesa de Suriname.

Ademais, unhas 60.000 persoas fálano no noroeste de Francia, na zona fronteiriza con Bélxica. Tamén se fala reducidamente nalgunhas partes de Indonesia, onde fora a lingua da administración pública colonial neerlandesa.

Estandarización

A norma culta denomínase AN (Algemeen Nederlands ou "neerlandés xeral"), termo considerado menos elitista ca ABN (Algemeen Beschaafd Nederlands ou "neerlandés xeral culto"), utilizado antigamente. A Unión da Lingua Neerlandesa (Nederlandse Taalunie) encárgase de fixar a norma.

Dialectoloxía

Os grupos dialectais principais do neerlandés son cinco: o flamengo, o holandés, o baixo saxón, o brabantés e o limburgués. Os falares flamengos son os propios da parte suroccidental dos Países Baixos e do oeste de Bélxica, así como da zona neerlandófona de Francia. Ás veces, dende unha perspectiva histórica, denomínase flamengo o neerlandés de Bélxica, independentemente de que este sexa lingüisticamente flamengo, brabantés ou limburgués.

Véxase o mapa da situación dos dialectos e as linguas rexionais. Trátase dunha clasificación ampla, coa maioría dos dialectos de transición non están incluídos. Polo tanto, está destinada soamente a crear unha imaxe global da propagación dos dialectos do neerlandés. A fronteira entre dialecto e lingua é moi problemática na zona lingüística xermano-occidental, sobre todo nos Países Baixos e Flandres. Hai que ter precaución ao uso deste mapa, xa que non se indica onde se fala a lingua con fluidez, e pode non ser respaldado por tódolos expertos (sobre todo os límites do limburgués e o baixosaxón).

Dialectos neerlandeses.

Suriname.

Antillas Neerlandesas.

A. Grupo dialectal occidental meridional (Zelandés/Flamengo occidental)

1. Flamengo occidental, inclúe o Flamengo francés e o Flamengo Zelandés

2. Zelandés

B. Grupo dialectal occidental setentrional (Holandés)

3. Holandés meridional

4. Westhoeks

5. Waterlandés* e Volendamés*

6. Zanés*

7. Kennemerlandés

8. Friso-holandésl*

9. Biltés chamado Biltsk polos nativos, Midislandés, Frisón urbano e Amelandés*

C. Grupo dialectal oriental setentrional (Baixosaxón)

10. Kollumerlandés

11. Groninxio e Noordenvelds

12. Stellingwerfs

13. Drentés central

14. Drentés meridional

15. Tuentés

16. Twents-Graafschaps

17. Gelders-Overijssels (Achterhoeks) e Urks

18. Veluws

D. Grupo dialectal central setentrional

19. Utrechts-Alblasserwaards

E. Grupo dialectal central meridional

20. Gelderés meridional

21. Brabantés setentrional e Limburgués setentrional

22. Brabantés

23. Flamengo oriental

F. Grupo dialectal oriental meridional

24. Limburgués

G. Surinamés

25. neerlandés surinamés

H. Neerlandés das Antillas e Aruba

26. o neerlandés antillano

Outros

FL. Provincia de Flevolanda. Aquí non se formou ningún dialecto. Máis ben o que hai é unha mestura de varios falares, sobre todo do sur, de Ámsterdam (en Lelystad e Almere). Véxase tamén o neerlandés dos IJsselmeerpolders. O norte e en particular en Urk e arredores foi tradicionalmente unha zona dos dialectos falados do baixosaxón.

* Os dialectos marcados cun asterísco, aínda que incluído baixo o holandés, pero ten tradicionalmente un moi forte substrato do frisón.^[3] Porén, as investigacións do dialectólogo Harrie Scholtmeijer do Instituto Meertens de Dronten amosan que os mozos falan holandés sen acento.^[4]

A maioría dos dialectos aproxímanse cada vez máis ao neerlandés estándar, xa que este é o que se utiliza nos medios de comunicación, tanto en Bélxica como nos Países Baixos. Estes dialectos están a perder as súas características, as palabras de seu, e ás veces incluso a pronunciación. Os dialectos que están máis afastados do estándar son o limburgués e o groninxio. No mapa pódese ver que incluso o afrikaans está máis cerca da norma que estes dialectos.

^[5]

Linguas relacionadas

O afrikaans é unha das linguas oficiais na República de Suráfrica, e en Namibia, en orixe era unha variedade local do neerlandés.