Kanada
From Wikipedia, the free encyclopedia
Kanada (ingleñe'ẽme: Canada; Hyãsiañe'ẽme: Canada) ha'e peteĩ tetã ñembyatypyre oiko Yvate Amérikape. Ottawa ha'e itavaguasu ha itáva orekovéva tapichakuéra ha'e Torónto, Montreal ha'e avei peteĩ umi imba'eguasuvéva.
Canada Kanada | ||||
---|---|---|---|---|
Kanada | ||||
| ||||
Tetã ñe'ẽ akã: A Mari Usque Ad Mare (latinañe'ẽme: 'Yguasúpegua yguasúpe'). | ||||
Tetã Momorãhéi: O Canada Himno real: God Save the King (avañe'ẽme: «Tupã toñangareko Mburuvicha Kuña») | ||||
Tavusu | Ottawa | |||
Táva tuichavéva | Toronto | |||
Ñe'ẽnguéra | Ingyaterrañe'ẽ ha hyãsiañe'ẽ | |||
Tetãygua réra | Kanadagua | |||
Tekuái reko | Monarquía parlamentaria joatýpe | |||
Monarca Gobernador Primer Ministro |
Carlos III Mary Simon Justin Trudeau | |||
Tetã Amandaje | Parlamento de Canadá | |||
Sãso • Léi guasu • Kuatia Westminster • Acta de Canadá |
Tavetã Joaju-gua 1 jasypokõi ary 1867-pe 11 jasypakõi ary 1931-pe 17 jasyrundy ary 1982-pe | |||
Yvy apekue | Ñemoĩha 2.º | |||
• Opaite | 9 984 670 km² | |||
• Y (%) | 8,62% | |||
Tembe'y | 8893 km Tetã peteĩ reko Amérikagua rupi | |||
Y rembe'y | 202 080 km | |||
Yvyty yvatevéva | Monte Logan | |||
Ava hetakue | Ñemoĩha 37.º | |||
• Hetakue | 39 858 480[1] hab. (2023) | |||
• Typy'ũ | 4,2 hab./km²* | |||
PIB (PPA) | Ñemoĩha 13.º | |||
• Opaite (2013) | US$ 1 534 937[2] mil (est) | |||
• Per cápita | US$ 43 594[2] (est) | |||
PIB (nominal) | Ñemoĩha 11.º | |||
• Opaite (2013) | US$ 1 843 750[2] mil (est) | |||
• Per cápita | US$ 52 364[2] (2013) (est) | |||
IDH (2012) | 0,911[3] (11.º) – Iporãete[4] | |||
Viru |
Dólar canadiense (C$, CAD ) | |||
Ára | UTC -3,5 a UTC -8 | |||
• Arahakúpe | UTC -2,5 a UTC -7 | |||
Tetã renda tee Ñandutíme |
.ca , .quebec | |||
COI Jehero | CAN | |||
Atyvete
| ||||
Opaite Tetã Yvýgui | ||||
[editar datos en Wikidata] |
Opytáva yvateite gotyo Yvate Amérikape, oĩva paraguasu Atlántiko guive, kuarahyresẽ ngotyo, paraguasu Py'aguapy peve, kuarahyreike gotyo, ha yvateite gotyo paraguasu Ártiko. Ijerére ojejuhu ñemby gotyo Amérika Retãvorekuéra Joaju, ha yvate kuarahyreike gotyo ojejuhu tetãvore Aláka. Kanatã ha'e tetã tuichave mokõiha, Rrúsia retã rire. Oĩva haimete Yvate Amérika rendaha mbytére.
Ojejuhuhápe ko tetã javeguáva Kanada, oikove va'ekue heta avakuéra ha te'ýi Amérika ypykue teéva. Sa ro'y XV paha guive, hetaite Vyretañagua ha Hyãsiagua oho ha oñemu Kanada yrembe'y Atlántiko rehe, ha opyta upépe ojapóvo hekoharã. Hyãsia retã ome'ẽ vaekue haimetepa hendaha Kanatãme ary 1763-pe, oiko rire Ñorairõ Hyãsia-Índia.
Ary 1867-jave, oñembyaty mbohapy tekoha Vyretaña meguáva opytáva Yvate Amérikape, Kanada Joaty rupive, Kanada oñepyrũ va'ekue Vyretaña Hetãvore Ñembyatypyre ramoguáicha, irundy tetãvore iñembyatypyre.[5][6] Upe guive tetãvore Kanada oñembohekosãsoséva ha ojapo pe Kuatia Omohekorãva Westminster 1931 pegua ha Yvate Amérika Vyretáña megua Kuatia Guasu, ko'ã kuatia oipytyvõ Kanada isãso hag̃ua.[7]
Oñesãmbyhy jekopytyjoja amandaje guasu rupive ha monarquía constitucional Isabel II rupive. Kanada iñe'ẽkõi ingleñe'ẽ ha Hyãsiañe'ẽ.
Tetã Kanada oreko heta atyvete ha apopy guasu, ha omba'aporekokuaáva hetave ha iporãvéva, hi'apekue ha henda iporãiterei ha hekovekuéra oikove porãmba, Kanada oguereko ipype heta kuarepoti, y, ha ambue mba'e oipytyvõ chupe.