Jagua

Jagua (Canis lupus familiaris)^[1][2][3] (karaiñe'ẽme: perro) ha'e peteĩ mymba okambúva ho'úva so'o oñemohendáva umi jaguapehẽ mbytépe, upéicha jagua peteĩ jaguaru juehegua (canis lupus). Peteĩ ñehesa'ỹijo osẽ ku kuatia rembikuaáva hérava Nature-pe ohechauka yvypóra osaite'o jaguarúpe ha omoambue hete ha heko, ^[4] ha upe guive jagua okarukuaa heta mba'e ha heko iñambue.^[5] Opaichagua ituichakue, ijysaja ha hague irrásare (jagua ñemoñangáre). Ijapysa ha itĩ mbarete, itĩre oñandu porãve mba'ekuéra ijerére. Umi rrása michĩ ikatu oikove 20 ary pukukuévo, oñeñangarekoporãrõ hese, ha umi rrása ambuéva oiko pa térã papo ary aja.

Jagua
Jagua jepuru ko'ãga.
Tekovekuaaty ñemohenda
Tavetã:	Animalia
Pehẽ'a:	Chordata
Pehẽ'aguy:	Vertebrata
Jueheguasã:	Mammalia
Subclase:	Theria
Jueheguasãmi:	Eutheria
Tekovety:	Carnivora
Tekovetyguy:	Caniformia
Juehepehẽ:	Canidae
Jueheguaty:	Canis
Juehegua:	Canis lupus
Subespecie:	C. lupus familiaris
Omboheroapyva
Canis lupus familiaris Linnaeus 1758
Tenda oĩva
Ñe'ẽjueheguareko
Canis familiaris Linnaeus 1758 Canis familiarus domesticus Linnaeus 1758
[editar datos en Wikidata]

Oĩ amo 800 jagua rrása, ituichakue, hete ha heko opaichagua, oguereko avei opaichagua sa'y ha hague. Jagua niko oiko porãve yvypóra ndive ha upévare oĩ umi oipurúva jagua oñemoirũ hag̃ua, iñangarekoháraicha, omba'apoháraicha, ogueraháva yvypóra ha mba'ekuéra yrypy'áre, tymba'apiha, ñañihára, oisãmbyhýva umíva ndohecháiva ha oĩ avei umi jagua rerekua omboguatakuaáva ovecha ha vaka kuéra. Ary 2001 jave, ojeipapami oiko amo 400.000.000 jagua yvy ape ári.^[6]