Komóra

Komóra Joaty (Hyãsiañe'ẽme: Union des Comores; Komórañe'ẽme: Udzima wa Komori; Áraveñe'ẽ: الاتحاد القمري, al-Ittiḥād al-Qumurī/Qamarī), térã Komóra (hérava ymaguare Tavakuaretã Joaty Islã rapépe Komóra) ha'e peteĩ tetã hekosãsóva mbohapy ypa'ũ ijyvy apekuéicha ojejuhúva kuarahyresẽ Áfrika-pe, tetã Mosambíke rembe'ýre paraguasu Índiko-pe, yvate ypa'ũ Mandagaka ha kuarahyresẽ Mosambíke.

Komóra Joaty
Komóra
Poyvi Ha'erã'i
Tetã ñe'ẽ akã: Joaju - Tekojoja - Tenonderã (Hyãsiañe'ẽme: «Unité - Justice - Progrès»)
Tetã Momorãhéi: Udzima wa ya Masiwa Nerehendúirõ
Tavusu (ha táva tuichavéva)	Moroni
Ñe'ẽnguéra	Áraveñe'ẽ Suahíli ñe'ẽ (Komórañe'ẽ) Hyãsiañe'ẽ
Tetãygua réra	Komóragua
Tekuái reko	Tavakuairetã mburuvicharapépe
• Tendota	Azali Assoumani
• Tendota ombuekoviáva	Abdallah Said Sarouma Djaffar Ahmed Said Moustadroine Abdou
Tetã Amandaje	Asamblea de la Unión de las Comoras
Sãso  • Arange	Hyãsia pegua 6 jasypokõi ary 1975
Yvy apekue	Ñemoĩha 180.º
• Opaite	1862 km²[1]
• Y (%)	0[1]
Tembe'y	0 km[1]
Y rembe'y	340 km[1]
Yvyty yvatevéva	Karthala
Ava hetakue	Ñemoĩha 164.º
• Hetakue	724300 hab. (2012)
• Typy'ũ	388.99 hab./km²
PIB (PPA)	Ñemoĩha 178.º
• Opaite (2016)	USD 1.255 sua
• Per cápita	USD 1.523
PIB (nominal)	Ñemoĩha 183.º
• Opaite (2016)	USD 625 sua
• Per cápita	USD 758
IDH (2015)	0,497[2] (160.º) – Ivai
Viru	Franco comorano (₣, KMF)
Ára	EAT (UTC + 3)
• Arahakúpe	ndorekói
ISO Jehero	ISO 3166-2:KM
Tetã renda tee Ñandutíme	hsidh
Tetã pumbyry papapy	+269
Tetã puhoe papapy	D6A-D6Z
COI Jehero	COM
Atyvete ONU, UA , LA, COMESA
Opaite Tetã Yvýgui
[editar datos en Wikidata]

Komóra ijyvy apekue ha'énte mbohapy yvytyrata ypa'ũ: Komóra Guasu (Ngazidja), Mohéli (Mwali) ha Anjouan (Nzwani), ha upe ypa'ũ ambuéva hérava Mayotte (Mahore), oĩ gueteri Hyãsia ipoguýpe. Oime avei ypa'ũmi ambuéva umi ypa'ũ guasúva ijerére.

Ko tetã réra ou upe ñe'ẽngue áraveñe'ẽme قمر (qamar), «jasy» hína he'ise. Ko tetã réra Áraveñe'ẽme ha'e upévare «Jasy ypa'ũnguéra» (جزر القمر, ŷuzuru l-qamar), ha ipoyvípe oĩ jasy Islã rapégui. Ymaguare umi karai árave omoha'angáva yvyra'anga ombohéra upéicha ypa'ũ Mandagaka.^[3]

Isãso guive, Komóra ohaso amo 20 golpe de Estado rehe térã golpe ñeha'ã, ha heta Komóra ruvicha omano upéicha. Ku apañuái Komóra rekuái hi'ári oiko heta tekotevẽ umi Komóra retãygua mbytépe. Ary 2008-pe haimete 50% opaite Kómora retãygua pegua oiko imboriahu hína, orekóvonte 1,25 dólar oiko hag̃ua ára ha ára.^[4]