Poytuga

Poytuga, ojeikuaa hekóva Tetã Poytuga ramo, (Poytugañe'ẽme: República Portuguesa; oje'éva [rɛ'publikɐ puɾtu'gezɐ] térã [ʁɛ'publikɐ puɾtu'gezɐ]; mirandañe'ẽme: República Pertuesa), ha'e peteĩ tetã hekosãsóva oĩva Európa vore kuarahyreikeguápe, amo Yvyapy Ivéria-pe, itavusu ha'e Lisimbã, Poytuga oguereko avei ambue tenda hekosãsomíva Áfrika vore yvateguápe ha Paraguasu Atlántiko-pe.

República Portuguesa República Pertuesa Tetã Poytuga
Estado miembro de la Unión Europea
Poyvi Ha'erã'i
Tetã Momorãhéi: A Portuguesa Nerehendúirõ
Tavusu (ha táva tuichavéva)	Lisimbã
Ñe'ẽ tee	Poytugañe'ẽ[1]
Tetãygua réra	poytuge, poytugagua ha luso, -a
Tekuái reko	Tavakuairetã semipresidencialista
Mburuvicha Primer ministro	Marcelo Rebelo de Sousa Luís Montenegro
Tetã Amandaje	Asamblea de la República
Sãso  • Fundación  • Tavakuairetã	Tavetã León pegua ára 05 jasypa ary 1143 pe 5 jasypa ary 1910 pe
Yvy apekue	Ñemoĩha 111.º
• Opaite	92 391 km²
• Y (%)	0,5 %
Tembe'y	1 215 km
Y rembe'y	1 793 km
Yvyty yvatevéva	Montaña del Pico
Ava hetakue	Ñemoĩha 82.º
• Hetakue	10 562 178 (2011)[2] hab.
• Typy'ũ	114,3 hab./km²*
PIB (PPA)	Ñemoĩha 42.º
• Opaite (2012)	US$ 252 656 mill.
• Per cápita	US$ 23 481
PIB (nominal)	Ñemoĩha 43.º
• Opaite (2012)	US$ 223 700 mill.
• Per cápita	US$ 20 841
IDH (2019)	0,864[3] (43.º) – Tuichaite
Viru	Euro (€, EUR)1
Ára	WET (UTC)2
• Arahakúpe	WEST (UTC + 1)
ISO Jehero	620 / PRT / PT
Tetã renda tee Ñandutíme	.pt
Tetã pumbyry papapy	+351
Tetã puhoe papapy	CQA-CUZ / XXA-XXZ
COI Jehero	POR
Atyvete Unión Europea, ONU, OTAN, OCDE, OSCE, COE, Unión Latina
Opaite Tetã Yvýgui
↑ Antes de 1999 la moneda era el Escudo (PTE). ↑ Las Azores tienen su propio huso horario: UTC - 1, en verano: UTC.
[editar datos en Wikidata]

Ijerére ojejuhu yvate ha kuarahyresẽ ngotyo Tetã Epáña, ha ojejuhu ñemby ha kuarahyreike gotyo paraguasu Atlántiko. Áfrikape oĩ pe ypa'ũ aty hekosãsóva hérava Madeira. Oĩ avei pe ypa'ũ aty hekosãsóva Asóre, ojejuhúva yvate paraguasu Atlántiko-pe.

Poytuga réra ypy

Poytuga réra ikatu ou táva Oporto réra ymaguarégui, latinañe'ẽme héra niko «Portus-Galliae» —he'iséva ygarupa Gália pegua, ygarusu Gália pegua oho katui va'ekue ko ygarupa rehe— térã Poytuga réra ikatu ou «Portus Cale»-gui.^[4][5]

• Tavakuéra ha tenda ambuéva Poytugápe
• 
  Torre de Belém
• 
  Táva Évora
• 
  Lisimbã
• 
  Táva Pórto

Poytuga imba'e

• Ñe'ẽ: poytugañe'ẽ.
• Itavaguasu ha'ehína: Lisimbã
• Tavayguakuéra: 10.605.870 ava.

Kuarahyresẽ ngotyo Epáña

Poytuga retãvore

Tetãvore
	Tetãvore	Renda	Máva oiko			Tetãvore	Renda	Máva oiko
1	Lisimbã	2761 km²	2 250 382[6]		10	Guarda	5518 km²	160 925[6][7]
2	Leiria	3517 km²	470 985[6]		11	Coimbra	3947 km²	429 987[6]
3	Santarém	6747 km²	453 633[6]		12	Aveiro	2808 km²	714 218[6]
4	Setúbal	5064 km²	851 232[6]		13	Viseu	5007 km²	377 629[6]
5	Beja	10 225 km²	152 728[6]		14	Braganza	6608 km²	136 252[6]
6	Faro	4960 km²	451 005[6]		15	Vila Real	4328 km²	206 661[6]
7	Évora	7393 km²	166 706[6]		16	Oporto	2395 km²	1 817 119[6]
8	Portalegre	6065 km²	118 448[6]		17	Braga	2673 km²	848 165[6]
9	Castelo Branco	6675 km²	196 262[6]		18	Viana do Castelo	2255 km²	206 661[6]

Renda hekosãsova
Renda hekosãsova	Renda	Máva oiko	Máva oiko hera
Azores	2 333 km²	241 194[6]	Asoregua
Madeira	801 km²	273 337[6]	Madeiragua

Ehecha avei

• Rróma Mburuvi (Latinañe'ẽme: Lusitania) (mba'erendy retã), Poytuga
• Para Yvy mbytépe
• Ygapóra, yvyra'ãgahára, europeo