Garleid
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ta'n gharleid, ny yn gharleyd (Allium sativum) ny dooie 'sy chynney unnish Alliaceae. T'ad ny dooieyn s'niessey j'ee rere mooinjerys na'n unnish, y skallad, y lus thie, as y çhoushan.[1] Ta'n gharleid er ve ymmydit er feie ny bleeantyn er son cooishyn coagyragh as lheihysagh. She yn chruinnag y chooid jeh'n luss gharleid ta ymmydit son y chooid smoo. Er lhimmey jeh ny sorçhyn un ingagh, ta'n chruinnag rheynnit ayns ram rheynnyn rouayr t'enmyssit ingaghyn. Ta ny h-ingaghyn ymmydit son cloneaghey, bee (aw ny aarlit), ny son cooishyn lheihysagh, as ta blass spiosragh, geyre chowreydagh ec ta çheet dy ve ny s'buiggey as ny s'miljey lesh aarlaghey.[2] Ta ny duillagyn, as ny blaaghyn er y chione (speid) nyn gooid yn-ee as t'ad eeit tra t'ad aeg as bog. Myrane lesh shen, ta stilk ny blaaghyn aegey (sthockyn) jeh ny sorçhyn creoi-wannalagh as elefant currit er y vargey son cooishyn cosoylagh rish lus ny sooghid ayns freeghaghyn mestagh.[3] Dy mennick, ta'n crackan fendeilagh er rinkyn jeh'n luss ceaut ersooyl rish aarlaghey son y chooid smoo jeh cooishyn coagyragh, agh ta king lane aegey aarlit lesh y chrackan orroo 'sy Chorea.[4]
Garleid | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Cruinnagyn garleid as ingaghyn er lheh, lesh fer jeu ta speeinit
| ||||||||||||||||||
Rang oaylleeagh | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Ennym daa-ennymagh | ||||||||||||||||||
Allium sativum L. | ||||||||||||||||||