Suharto
From Wikipedia, the free encyclopedia
Suharto (/suːˈhɑːrtoʊ/; Lafazin Indonesiya; 8 Yunin shekarar 1921-27 Janairu 2008) wani hafsan sojan Indonesiya ne kuma ɗan siyasa, wanda ya yi aiki a matsayin shugaban Indonesia na biyu kuma mafi dadewa a kan mulki. Suharto wanda masu sa ido na kasa da kasa ke kallonsa a matsayin mai mulkin kama karya, Suharto ya jagoranci Indonesiya a matsayin mulkin kama-karya na tsawon shekaru 31, tun daga faduwar magabacinsa Sukarno a shekara ta 1967 har zuwa nasa yayi murabus a shekara ta 1998 bayan wani tashin hankali a fadin kasar. [1] Har yanzu ana muhawara a kan gadon mulkinsa na shekaru 31, da dukiyarsa ta dalar Amurka biliyan 38 a gida da waje.
Suharto | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
7 Satumba 1992 - 20 Oktoba 1995 ← Dobrica Ćosić (en) - Ernesto Samper (en) →
6 ga Yuni, 1968 - 9 Satumba 1971
17 Oktoba 1967 - 6 ga Yuni, 1968
12 ga Maris, 1967 - 21 Mayu 1998 ← Sukarno (en) - Bacharuddin Jusuf Habibie (en) →
25 ga Yuli, 1966 - 17 Oktoba 1967
28 ga Maris, 1966 - 25 ga Yuli, 1966 | |||||||||||||
Rayuwa | |||||||||||||
Haihuwa | Kemusuk (en) , 8 ga Yuni, 1921 | ||||||||||||
ƙasa |
Indonesiya Dutch East Indies (en) | ||||||||||||
Mutuwa | Jakarta, 27 ga Janairu, 2008 | ||||||||||||
Makwanci | Astana Giribangun (en) | ||||||||||||
Yanayin mutuwa | Sababi na ainihi (kidney failure (en) ) | ||||||||||||
Ƴan uwa | |||||||||||||
Mahaifi | Kertosudiro | ||||||||||||
Mahaifiya | Sukirah | ||||||||||||
Abokiyar zama | Tien Soeharto (en) (26 Disamba 1947 - 28 ga Afirilu, 1996) | ||||||||||||
Yara | |||||||||||||
Ƴan uwa |
view
| ||||||||||||
Karatu | |||||||||||||
Harsuna |
Javanese (en) Indonesian (en) Dutch (en) | ||||||||||||
Sana'a | |||||||||||||
Sana'a | ɗan siyasa da soja | ||||||||||||
Mahalarcin
| |||||||||||||
Tsayi | 167 cm | ||||||||||||
Kyaututtuka |
gani
| ||||||||||||
Aikin soja | |||||||||||||
Fannin soja | Indonesian Army (en) | ||||||||||||
Digiri | Jenderal Besar (en) | ||||||||||||
Ya faɗaci | Indonesian National Revolution (en) | ||||||||||||
Imani | |||||||||||||
Addini | Mabiya Sunnah | ||||||||||||
Jam'iyar siyasa | Golkar (en) | ||||||||||||
An haifi Suharto a ƙaramin ƙauyen Kemusuk, a yankin Godean kusa da birnin Yogyakarta, a lokacin mulkin mallaka na Holland. Ya girma cikin tawali’u. Iyayensa Musulmi 'yan Javan sun sake aure ba da dadewa da haihuwarsa ba, kuma ya zauna tare da iyayen da suka yi renonsa tsawon lokacin kuruciyarsa. A lokacin mulkin Jafananci, Suharto ya yi aiki a cikin jami'an tsaron Indonesiya da Japan ta tsara. A lokacin fafutukar samun yancin kai na Indonesiya ya shiga cikin sabuwar rundunar sojojin Indonesiya. A can, Suharto ya kai matsayin Major-General bayan samun cikakken 'yancin kai na Indonesiya.
An yi yunkurin juyin mulki a ranakun 30 ga watan Satumba da 1 ga watan Oktoba 1965 da sojojin da Suharto ke jagoranta. Bisa tarihin hukuma da sojojin suka yi, wannan yunkurin ya samu goyon bayan jam'iyyar gurguzu ta Indonesiya (PKI). Daga baya sojojin sun jagoranci wani tashin hankali na kawar da gurguzu a fadin kasar kuma Suharto ya kwace mulki daga hannun shugaban Indonesia wanda ya kafa Sukarno. An nada shi shugaban riko a shekarar 1967 kuma ya zabe shi a shekara mai zuwa. Sannan ya kaddamar da yakin neman zabe da aka fi sani da "de-Sukarnoization" don rage tasirin tsohon shugaban. Suharto ya ba da umarnin mamaye Gabashin Timor a cikin shekarar 1975, sannan wani mummunan mamayar shekaru 23 ya biyo baya. Taimakon shugabancin Suharto ya kasance yana aiki a cikin shekarar 1970s da 1980s. A cikin shekarun 1990s, new order ya ƙara ƙarfin iko da cin hanci da rashawa ya kasance tushen rashin jin daɗi kuma, bayan rikicin kuɗin Asiya na 1997 wanda ya haifar da tarzoma mai yawa, ya yi murabus a watan Mayu 1998.[2] [3] [4] Suharto ya mutu a cikin watan Janairu 2008 kuma an yi jana'izar jiha.[5]
Karkashin gwamnatinsa ta "Sabuwar oda", Suharto ya gina gwamnati mai karfi, mai zaman kanta kuma wacce sojoji suka mamaye. Abin da ya fara a matsayin mulkin kama-karya na sojan oligarchic ya samo asali ne zuwa tsarin mulkin kama-karya wanda ke kewaye da Suharto. Ƙarfin tabbatar da kwanciyar hankali a kan ƙasar Indonesiya dabam-dabam da kuma nuna adawa da gurguzu ya ba shi goyon bayan tattalin arziki da diflomasiyya na yammacin duniya a lokacin yakin cacar baka. Domin yawancin shugabancinsa, Indonesiya ta sami gagarumin masana'antu, haɓakar tattalin arziki, da ingantattun matakan samun ilimi. Gwamnatin Indonesiya tana la'akari da shirye-shiryen bayar da matsayin Gwarzon Jarumin Ƙasa ga Suharto kuma an yi ta muhawara sosai a Indonesia. A cewar Transparency International, Suharto ya kasance daya daga cikin shugabannin da suka fi cin hanci da rashawa a tarihin zamani, bayan da ya yi almubazzaranci da dalar Amurka 15-35. biliyan a lokacin mulkinsa.[6]