Wayewa

Wayewa (ko wayewa ) ita ce yanayi da kowace sarƙaƙƙiya al'umma ke da samun cigaban ƙasa ta fuskar, zamantakewar al'umma, ƙayyadaddun birni, da tsarin sadarwa fiye da harshen magana na gargajiya (wato tsarin rubutu ).Kuma Wayewa na nufin wata sabuwar hanyar rayuwa wadda ta shigo masu a zamanance.^{[1][2][3][4][5][6][7][8]}

Wayewa
Bayanai
Ƙaramin ɓangare na	Al'umma
Fuskar	ɗan adamtaka
Has characteristic (en)	technological state of a civilization (en)
Hannun riga da	primitive culture (en)

Tsoffin Sumeriyawa na Mesofotamiya su ne wayewa mafi tsufa a duniya, tun daga kusan 4000 KZ.

Tsohuwar Masar ta ba da misali na al'adun farko da ake la'akari da wayewa.

Wayewa na da alaƙa da wasu sharudda kamar haɓakawa, kula da nau'ikan tsirrai da kuma dabbobi na gida (ciki har da mutane), ƙwarewa na aiki, akidun ci gaba da imani, gine -ginen wuraren tarihi, haraji, dogaro da al'umma akan noma, da faɗaɗawa.^[2]

A tarihi, ana fahimtar wayewa sau da yawa a matsayin al'ada mafi girma kuma "mafi ci gaba", a ma'anar suna da bambanci da ƙananan al'adu, da ake zaton basu cigaba ba. A cikin wannan ma'ana mai faɗi, wayewa ta bambanta da al'ummomin ƙabilanci waɗanda ba su da tushe, gami da al'adun makiyaya makiyaya, ƙungiyoyin Neolithic ko mafarauta ; duk da haka, wani lokacin kuma ya bambanta da al'adun da aka samu a cikin wayewar kansu. Wayewa an shirya matsugunan jama'a da suka kasu kashi-kashi na tsarin zamantakewa tare da jiga-jigan al'umma masu mulki da mazauna birni da karkara, wadanda ke gudanar da aikin noma, hakar ma'adinai, kananan masana'antu da kasuwanci . Wayewa tana mai da hankali kan iko, tana shimfida ikon ɗan adam akan sauran yanayi, gami da sauran mutane. ^[9]