Eleksyon palmantè ayisyèn an 1914

Eleksyon palmantè ayisyèn an 1914, 5 fevriye 1914 yo te fèt nan yon kontèks gwo labilite politik. Depi 1912, Ayiti ap travèse yon peryòd gwo enstabilite ak lanmò plizyè prezidan youn apre lòt. Eleksyon sa yo make yon gwo avansman pou Pati Repibliken Refòm (PRR), ki parèt kòm yon altènativ kont Pati Nasyonal ak Pati Liberal, de pati istorik peyi a^[1].

Eleksyon palmantè ayisyèn an 1914
Pati Liberal : 31 Pati Nasyonal : 41 PRR : 39
Biyografi
Eleksyon avan : 1911 Pwochen eleksyon : 1917
modifye

Konteks politik

Sityasyon politik Ayiti te vin pi grav depi 1912, apre lanmò trajik prezidan Cincinnatus Leconte, ki mouri nan eksplozyon Palè Nasyonal la. Apre li, Tancrède Auguste monte sou pouvwa a, men li mouri an 1913, sa ki vin mete plis labilite nan peyi a.

Nan mwa me 1913, Michel Oreste, yon lòt manm Pati Nasyonal, rive sou pouvwa a. Men, li vin pèdi popilarite akòz move jesyon finans li yo, sa ki lakòz anpil mekontantman. Figi li te tèlman vinn enpopilè, li te prèske oblije bay demisyon. Finalman, li kite pouvwa a 27 janvye 1914.

Apre demisyon li, Edmond Polynice, ki te minis nan gouvènman an, pran plas li pou yon ti tan kòm chèf Leta. Li pran desizyon pou avanse eleksyon palmantè yo, ki te dwe fèt an desanm. Eleksyon yo fèt rapidman 5 fevriye, jis twa jou anvan eleksyon prezidan pa palman an.

Rezilta yo

Eleksyon yo fèt nan yon moman tansyon politik ak enstabilite. Akòz enpopilarite Pati Nasyonal ak degringolad Pati Liberal, Pati Repibliken Refòm (PRR) te parèt kòm pi gwo favori eleksyon sa yo.

Malgre gwo avansman PRR fè, Pati Nasyonal kenbe premye plas la ak 41 plas, men se de justès.

Pati politik		Senatè	Depite	Total
	Nasyonal	14 (- 2)	27 (- 10)	41 (- 12)
	PRR	13 (+ 4)	26 (+ 18)	39 (+ 22)
	Liberal	12 (- 2)	19 (- 8)	31 (- 10)
Total		39	72	111

Konsekans

7 fevriye 1914, de jou sèlman apre eleksyon palmantè yo, Asanble Nasyonal la reyini pou chwazi yon nouvo prezidan. Oreste Zamor^[2], chèf PRR, rive pran pouvwa gras ak sipò kèk palmantè nasyonal ak liberal. Viktwa sa a make yon gwo chanjman nan politik ayisyen an.

Men, kriz politik la pa sispann pou otan, e peyi a ap kontinye ap fè fas ak enstabilite nan ane k ap vini yo.