Latibonit (depatman)

Latibonit se yon depatman ki sitiye nan peyi Ayiti. Vil Gonayiv se chèflye li.

al gade paj ki genyen lis atik menm non yo.

Latibonit (depatman)
Latibonit
depatman nan peyi Ayiti

Latibonit (depatman)

jewografi

sipèfisi	4 929 km²

politik

chèflye	Gonayiv
vwazen	Lwès, Nò, Nòdwès, Sant
Gonayiv, Gwo Mòn, Sen Mak, Desalin, Mamlad	awondisman

Istwa

Non li soti nan rivyè omonim ki travèse li, pi long nan peyi a ak nan zile Ispanyola.

Jewografi

Sipèfisi depatman an se 4 987 km2 ak popilasyon li yo estime a 1 571 020 moun (estimasyon resansman 2009).^[1]

Vil ki pi enpòtan yo se Gonayiv (chèflye) ak Sen Mak. Non latibonit lan soti nan rivyè omonim ki travèse l, pi long nan peyi dayiti ak nan tout zile a.

Pandan Revolisyon ayisyen an, pi fò nan Latibonit te fè pati Depatman Lwès la. Lizyè nò a te enkli nan Depatman Nò a.

Administrasyon

• Chèflye : Gonayiv

Depatman Latibonit divize an 5 awondisman ak 15 komin :

• Awondisman Desalin (4 komin) :
  1. Desalin
  2. Dedin
  3. Grann Salin
  4. Ti Rivyè Latibonit
• Awondisman Gonayiv (3 komin) :
  1. Gonayiv
  2. Ènri
  3. Lestè
• Awondisman Gwo Mòn (3 komin) :
  1. Gwo Mòn
  2. Ans Wouj
  3. Tènèv
• Awondisman Mamlad (2 komin) :
  1. Mamlad
  2. Sen Michèl Latalay
• Awondisman Sen Mak (3 komin) :
  1. Sen Mak
  2. Vèrèt
  3. Lachapèl

Ekonomi

Depatman Latibonit gen kòm resous ekonomik^[2]:

• agrikilti (kafe, diri, pwa, bannann, manje, legim, fwi, kann) Latibonit la se zòn prensipal pou kilti diri pou peyi a.
• elvaj (bèt, kabrit, apikol, kochon)
• Pèch la
• min (wòch mab nwa ak gri nan Périsse, bèlj nan Terre-Neuve ak Ravine-à-couleuvre, gri nan Dessalines, brèch Morne-La Pierre)
• Zòn nan mineralizasyon kòb kwiv mete an asosyasyon: kòb kwiv mete-zenk-molybdène (Newfoundland), kwiv-nikèl-kobalt-mayezyòm (Gros-Morne), ajan-nikèl-lò (St Michel de l'Attalaye)

Kote istorik

• Gonayiv, vil endepandans lan
• Ravinakoulèv : kote batay la pi popilè ant Jeneral Divizyon Toussaint Louverture ak twoup franse yo kòmande pa Rochambeau.
• Ti Rivyè Latibonit : kote Henri Christophe bati Palè li a ak 365 pòt.
• Fò Lakrèt-a-Pyewo (ki chita nan Ti Rivyè Latibonit) : kote gwo batay ant lame endijèn ak twoup fransè yo.
• Abitasyon Georges : kote yo te arete jeneral divizyon Toussaint Louverture.
• Desalin ː Kapital Premye Anpi a.
• Vieux Bac : kote toupre Grann Salin kote Toussaint Louverture te bat Kolonèl Brisbane nan mwa desanm 1794.

Vale Latibonit se rejyon Lopital Albert-Schweitzer Ayiti nan Dechapèl desèvi.