Matinik

Matinik - nan Matinik Kreyòl Matinik oswa Matnik, (ansyen yo rele Iouanacaera oswa Jouanacaera, Yanacouaera, Wanakaera, Madinina... "Iguana Island" nan lang Kalinago oswa tou Madinina (Zile Fanm yo) pa natif natal yo) ak surnome "zil la ak flè" , se yon peyi ki sitiye nan Karayib la ak pi presizeman nan achipèl la nan ti Zantiy yo. Se yon sèl kolektivite teritoryal.

Matinik
Martinique

(detay)
deviz nasyonal im nasyonal
lang jantile	Kreyòl, Franse matinikè
fizo orè : UTC -4
istwa
dekouvèt
politik
gouvènman	repiblik
kapital	Fòd Fwans (Fòd Fwans se chèflye Matinik, Kapital la se Pari)
pi gwo vil	Fòd Fwans
divizyon
vwazen	Dominik, Sent Lisi
òganizasyon	ONI, IE
jewografi
sipèfisi (km²) dlo (%) frontiè (km) kòt (km) pli ro (m) pli ba (m)	1 128 0,70
ekonomi
monnen  - divizyon	lewo
PIB  - total (US)  - pa ab. (US)
endis yo  - EDI  - EPI
demografi
popilasyon (ab.) dansite (ab./km²) lavi (zan) ne (‰) mòtalite (‰) mòtalite timoun (‰) alfabèt (%) an vil (%)	385 551[1] Janvye 2013 355
endèks
kòd
kòd ISO
endikatif yo  - entènet  - telefonik  - radyofonik	..mq ; .fr +0596
nòt

Premye peple pa Arawak Amerindiens, yo te kouri soti nan nevyèm syèk la, anvan fèk vini, tou Amerindiens, Kalinagos yo te fè pati fanmi Arawak la. Kristòf Kolon te premye Ewopeyen ki te mete pye la an 1502, anba regans Panyòl la. Kolonizasyon franse te kòmanse la nan 1635, ki te dirije pa Pierre Belain d'Esnambuc

Matinik sitiye nan arc vòlkanik nan ti Zantiy yo, nan lanmè Karayib la, ant Dominik nan nò ak Sent Lisi nan sid, apeprè 420 km nan nò-nòdès kòt Venezyela, ak apeprè 865 km lès-sidès la. Repiblik Dominikèn. Te etajè kontinantal eksplwate sèlman pa Lafrans te pwolonje a 350 mil soti nan kòt la nan 2015 (sa vle di pi lwen pase zòn nan ekonomik eksklizif, ki rete fiks nan 200 mil soti nan kòt la), apre opinyon an favorab nan Òganizasyon Nasyonzini yo

Matinik oubyen Matnik se yon il ki sitiye nan zòn jewografik Karayib nan mitan Sent Lisi ak Dominik. Se yon depatman franse outremè (depatman 97.2), ak youn nan 18 rejyon Repiblik Fransèz.

Demografi

Moun Matinik se moun ki soti nan peyi Afrik, Ewòp (beke, "blan-peyi" ak Endyen), moun jwif, siryen.

Lang

Nan Matinik, lang franse se lang ofisyèl. Moun ap pale tou kreyòl Matinik.

Lang Atik prensipal: Lang nan Matinik ak lang nasyonal oswa minorite nan Majorite popilasyon an pale kreyòl Matinik, yon lang ki konpoze de mo ki gen plizyè orijin (lang Ewopeyen, lang Afrik Lwès, Kalinagos) atikile pa yon sentaks. , yon gramè ak yon konjigezon ki gen orijin Afriken. Apeprè 10% elèv yo anseye kreyòl nan lekòl la.

Moun matinikè

Kèk pèsonalite matinikè :

Powèt, ekriven

• René Ménil
• Xavier Orville
• Vincent Placoly
• Joseph Zobel
• Rene Maran
• Aime Cesaire
• Edouard Glissant
• Raphaël Confiant
• Patrick Chamoiseau
• Frantz Fanon
• Tony Delsham
• Suzanne Dracius
• Gilbert Gratiant
• Georges Mauvois
• Jean Bernabe
• Sésaire
• Georges Desportes
• Aristide Maugee
• Camille Darsières
• Yva Lero
• Georges Fitte-Duval
• Daniel Boukman
• Guy Cabort-Masson
• Simone Henry-Valmore
• Clement Richer
• Daniel Thaly
• Monchoachi
• Andre Lucrèce
• Juliette Smeralda

Kèk pent matinikè

• Henri Guedon
• Hector Charpentier
• Alexandre Bertrand
• Victor Anicet

Sineyas, senaris, aktè

• Guy Deslauriers
• Lucien Jean-Baptiste
• Viktor Lazlo
• Darling Légitimus
• Chris Macari
• Euzhan Palcy
• France Zobda

Chantè, mizisyen, gwoup matinikè

• Jocelyne Beroard - (Kassav')
• Clemence Bringtown - (konpayi kreyòl)
• Mario Canonge
• Cyril Cinelu
• Mino Cinelu
• Marius Cultier
• Miss Dominique
• Kali
• Lord Kossity
• Perle Lama
• Philippe Lavil
• Viktor Lazlo
• Edith Lefel
• Princess Lover - (zouk)
• Malavoi
• David Martial
• Jean-Philippe Marthely - (Kassav')
• Jean-Claude Naimro - (Kassav')
• Patrick Saint-Eloi - (Kassav')
• Dédé Saint Prix
• Alexandre Stellio
• Ralph Thamar

Foto

• 
  Fòd Fwans
• 
  Fòd Fwans
• 
  Legliz Fòd Fwans
• 
  Mèri Fòd Fwans
• 
  Fòd Fwans
• 
  Fòd Fwans
• 
• 
  Sen An
• 
  Mache Sen An
• 
  Sent Lis
• 
  Le Carbet
• 
• 
  Saint-Pierre
• 
  Rivyè Pilot
• 
  Rivyè Pilot
• 
  Salin
• 
  Ans Dufur
• 
  Pwen Marin
• 
  Couche Solèy nan Matinik
• 
  Couche Solèy nan Matinik
• 
  Forè twopikal
• 
  Rad matinikè
• 
  Sen Lis sou lavil
• 
  Kòt Sen Lis
• 

Gade tou

• Kreyolite
• Zantiy franse
• Karayib