Աթենքի Ազգային հնագիտական թանգարան

Աթենքի Ազգային հնագիտական թանգարան (հուն․՝ Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο), թանգարան Հունաստանում` Աթենքում, որն ընդգրկում է թանգարանային հավաքածու` նախապատմական ժամանակներից մինչև ուշ անտիկ շրջանին պատկանող։ Այն համարվում է աշխարհի ամենահարուստ հավաքածուն ունեցող ամենամեծ թանգարաններից մեկը^[4]։

Աթենքի Ազգային հնագիտական թանգարան
Տեսակ	ազգային թանգարան և հնագիտական թանգարան
Երկիր	Հունաստան
Տեղագրություն	Փաթիսսոն Փողոց
Վայր	Փաթիսյոն
Ղեկավարության նստավայր	Աթենք, Հունաստան
Հասցե	28is Oktovriou (Patission) 44
Հիմնադրվել է	1829
Այցելուներ	594 219 մարդ (2018)[1]
Տնօրեն	Maria Lagogianni-Georgakarakos?[2][3]
Կայք	namuseum.gr​(հուն.)​(անգլ.)

Պատմություն

Թանգարանը 1893 թվականին

Ազգային հնագիտական թանգարանը գտնվում է Էքսերգեա (Exarcheia) տարածաշրջանում` Կենտրոնական Աթենքում` Էպիրուս, Բուբուլինաս և Թոսիստաս փողոցների միջև, մինչդեռ մուտքը Փաթիսոն փողոցից է և հարակից է Աթենքի պոլիտեխնիկ ինստիտուտի պատմական կառույցին։ Առաջին հնագիտական թանգարանը Հունաստանում հիմնադրվել է Հունաստանի վարչապետ Լյոաննիս Կապոդիսթրիասի (Ioannis Kapodistrias) կողմից 1829 թվականին, որն դրա համար օգտագործել է կառավարության տրամադրած միջոցները։ Գլխավոր բարերարները եղել են Ելենի Թոսիստան, որը նվիրել է հողատարածք թանգարանի համար և Դեմետրիոս Նիկոլաս Վերնարդակիսը (Nikolaos Vernardakis) Սանկտ Պետերբուրգից, որը թանգարանին նվիրել է մեծ քանակությամբ հավաքածու։ Նախնական անունը եղել է Կենտրոնական թանգարան։ Այն 1881թվականին Հունաստանի վարչապետ Չարայլաոս Տրայքոուպսի (Charilaos Trikoupis) կողմից վերանվանվել է։ 1887 թվականին հնագետ Վալերիոս Ստաիսը դարձել է թանգարանի խնամակալ։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում թանգարանի ցուցանմուշները փակվում են հատուկ արկղերում և թաղվում, որպեսզի խուսափեն կործանումից և թալանից։ 1945 թվականին ցուցանմուշները նորից դրվում են Քրիզթոս Կերոուզոսի (Christos Karouzos) վերահսկողության տակ։ Թանգարանի հարավային թևը Արձանագրությունների թանգարանն է` արձանագրությունների հարուստ հավաքածուով։ Արձանագրությունների թանգարանը ընդարձակվել է 1953 և 1960 թվականներին Պատրոկիոս Կարանտինոսի նախագծով^[5]։

Շինություն

Թանգարանն ունեցել է ազդեցիկ նոր դասական մտահղացում, որը ժամանակին ժողովրդայնություն է վայելել Եվրոպայում և համապատասխանեցվել նմանատիպ կառույցների դասական ոճին։ Նախնական հատակագիծը մտահղացվել է ճարտարապետ Լյուդվիգ Լանջի կողմից։ Ավելի ուշ այն փոփոխության է ենթարկվել Պանագիս Կալկոսի կողմից, որը եղել է գլխավոր ճարտարապետ։

Ընդարձակում և վերանորոգում

Թանգարանը ընդարձակվել է և վերանորոգվել։ Ամենակարևորը եղել է 20-րդ դարի սկզբին արևելյան թևում կատարված փոփոխությունը, որն հիմնված էր Անաստասիոս Մետաքսասի նախագծի վրա։ 1932-1939 թվականների ընթացքում Ջորջ Նոմիկոսի մտահղացմամբ ստեղծվել է երկհարկանի կառույցը։ Այս փոփոխությունները պայմանավորված էին հետզհետե աճող հավաքածուները տեղավորելու անհրաժեշտությամբ։ Վերականգնողական աշխատանքները կատարվել են 1, 5 տարվում, որի ընթացքում թանգարանը մնացել է ամբողջովին փակված։ Այն վերաբացվել է 2004 թվականի հուլիսին` աթենական օլիմպիադային։ Թանգարանը ենթարկվել է էսթետիկական տեխնիկական փոփոխությունների։ Շինությունը բարելավման է ենթարկվել, տեղակայվել է ժամանակակից օդակարգավորման համակարգ, վերադասավորվել են հավաքածուները և վերանորոգվել 1999 թվականի երկրաշարժից վնասված լինելու պատճառով։ Մինոսյան որմնանկարների սենյակը հասարակության առջև բացվել է 2005 թվականին^[6][7]։

Հավաքածուներ

Թանգարանի հավաքածուները դասավորված են բաժիններով ^[8]:

Հավաքածուներ
Բաժին	Սենյակներ	Նմուշ պաշարներ
Նախապատմական հավաքածու (Նեոլիթյան, Կիկլադյան, Միկենյան)	3-6 and 48[9]	Ագամեմնոնի մահվան դիմակը, թվագրված է Ք.ա. 1550-1500 թվականներով Ոսկե ձվաձև թագ Միկենյան ժամանակաշրջանի ոսկե բաժակներ
Քանդակների հավաքածու	7-34	Աթենաս Քանդակ Ք. ա. IV դար
42[10] և 49-56[11]	Խեցեղեն սկահակ բրոնզե կժեր
Սանտորինի հավաքածու	48	Որմնանկար բրոնզե դարից Բռնցքամարտիկ տղաներ, Տերա կղզում պահպանվածներից Որմնանկար. Գարուն
Մետաղական հավաքածու	36-39	Մեխանիզմ 38 սենյակում Փիլիսոփայի գլուխ Բրոնզե կուժ
Անտիկ Եգիպտոսի և Մերձավոր Արևելքի անտիկ հավաքածու	40-41	Եգիպտական մահվան դիմակ
Արձանագրության թանգարան	1, 9 & 11	Հնագույն ատտիկական արձանագրություն, Ք. ա. VIII դար, 11 սենյակ Սրբազան գրից հատված Ակոպոլիսում Ք. ա. 485 թվական Հրամանագիր, Ք. ա. 313–312

Ծանոթագրություններ

1. http://www.kathimerini.gr/1004830/article/politismos/polh/perissoteroi-episkeptes-to-2018-gia-to-e8niko-arxaiologiko-moyseio
2. http://www.namuseum.gr/contact-en.html
3. http://namuseum.academia.edu/MariaLagogianniGeorgakarakos/CurriculumVitae
4. «Hellenic Ministry of Culture | National Archaeological Museum». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հունիսի 22-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 22-ին.
5. «Ministry of Culture». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 21-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 22-ին.
6. «ekathimerini.com | National Archaeological Museum». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ նոյեմբերի 9-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 23-ին.
7. Egyptian antiquities exhibition
8. Sculpture in the National Archaeological Museum, Athens (2002) Nikolaos Kaltsas Getty Trust Publications: J. Paul Getty Museum, California, USA
9. The Prehistoric Collection Արխիվացված 2016-03-05 Wayback Machine, National Archaeological Museum
10. Stathatos Collection Արխիվացված 2016-01-21 Wayback Machine, National Archaeological Museum
11. The Vase and Minor Objects Collection Արխիվացված 2016-09-20 Wayback Machine, National Archaeological Museum

Արտաքին հղումներ

Աթենքի Ազգային հնագիտական թանգարան էջը Վիքիպահեստում

• National Archaeological Museum of Athens Արխիվացված 2013-05-11 Wayback Machine Official website
• Review of The National Archaeological Museum in Athens at UNRV.com Արխիվացված 2018-06-15 Wayback Machine
• Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών - Archaeological Museum Of Athens Unofficial page on Facebook

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աթենքի Ազգային հնագիտական թանգարան» հոդվածին։