Արգավանդ (Արարատի մարզ)

Արգավանդ, գյուղ Հայաստանի Արարատի մարզում, Մասիս քաղաքից 13 կմ հյուսիս՝ Երևան-Վաղարշապատ խճուղու վրա։ Մարզկենտրոնից գտնվում է 27 կմ հեռավորության վրա։

Գյուղ
Արգավանդ
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	ԱրարատիԱրարատի մարզ|Արարատի
Համայնք	Արարատի մարզ
Հիմնադրված է	1873[1] թ.
ԲԾՄ	850 մ
Պաշտոնական լեզու	հայերեն
Բնակչություն	1950[2] մարդ (2011)
Ազգային կազմ	Հայեր
Ժամային գոտի	UTC+4
Արգավանդ (Արարատի մարզ) (Հայաստան)
Արգավանդ Վիքիպահեստում

Պատմություն

Նախկինում ունեցել է Ջաֆարաբադ, Ջաֆարապատ անվանումները, որը մտել է Երևան նահանգի Երևան գավառի մեջ։ Արգավանդ է վերանվանվել 1946 թվականին։

Պատմամշակութային կոթողներից հիշատակության է արժանի իրանական դամբարանը՝ կառուցված XIII դարում, իսկ գյուղի գերեզմանատանը դեռ մնում են V-VI դարերում կառուցված Սուրբ Հարություն եկեղեցու ավերակները։

Գյուղն ընկած է Հրազդան գետի աջ ափին։ Ծովի մակարդակից ունի 877 մ բարձրություն։

Պիր Խուսեյնի դամբարան

Հիմնական հոդված՝ Դամբարան (Արգավանդ)

Արգավանդ գյուղում գտնվում է 1413 թվականին կառուցված դամբարան։ Դամբարանը կառուցել է Էմիր Սաադի որդի Պիր Խուսեյնը Կարա Կոյունլու տոհմից։

Կլիմա

Կլիման չոր, խիստ ցամաքային է։ Ձմեռները սկսվում են դեկտեմբերի կեսերին։ Ամառը տևական է՝ մայիսից մինչև հոկտեմբեր, օդի միջին ամսական ջերմությունը հասնում է 24-ից 26 °C, իսկ առավելագույնը՝ 42 °C։ Հաճախ լինում են խորշակներ, որոնք զգալի վնաս են հասցնում գյուղատնտեսությանը։ Մթնոլորտային տարեկան տեղումների քանակը 250-300 մմ է։ Բնական լանդշաֆտները կիսաանապատներ են, որոնք ոռոգման ընթացքում վեր են ածվել կուլտուր-ոռոգելի լանդշաֆտի։ Ագրոկլիմայական տեսակետից համայնքն ընկած է բացարձակ ոռոգման գոտում։

Բնակչություն

Տարի	1873	1897	1926	1939	1970	1979	1989	2001	2011
Բնակիչ	136	165	386	469	917	1047	1623	1734	1950[2]

Տնտեսություն

Գյուղն ունի 461 տնտեսություն։ Գործում են դպրոց, գրադարան, բուժկետ։ Համայնքի տնտեսության մասնագիտացման ճյուղը գյուղատնտեսությունն է, համախառն բերքի մեծ մասը տալիս է բուսաբուծությունը։ Գյուղատնտեսական նշանակության հողերը կազմում են շուրջ 50 հա։ Գյուղատնտեսական հողահանդակները ոռոգվում են Հրազդան գետի ջրերով։ Համայնքի հողերը օգտագործվում են որպես վարելահողեր՝ զբաղեցնելով մոտ 20 հա։ Կան նաև պտղատու և խաղողի այգիներ, որոնք գտնվում են տնամերձ հողերում; Զբաղվում են այգեգործությամբ, խաղողագործությամբ, դաշտավարությամբ, բանջարաբուծությամբ։ Մշակում են ջերմասեր բանջարաբոստանային կուլտուրաներ՝ լոլիկ, տաքդեղ, սմբուկ, ձմերուկ, սեխ, ինչպես նաև հացահատիկ։ Զբաղվում են նաև կաթնամսատու անասնապահությամբ, մեղվաբուծությամբ։ Արոտավայրեր չկան։ Արդյունաբերություն չունի։

Պատկերասրահ

• 
  Փիր Հուսեյնի դամբարանը, 1413
• 
  Հուշարձան Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին
• 
  Բժշկական կենտրոն Արգավանդում
• 
  Մանկապարտեզ Արգավանդ գյուղում

Տես նաև

• Արգավանդի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ

Ծանոթագրություններ

1. https://web.archive.org/web/20200209151002/https://www.cadastre.am/storage/files/pages/pg_8945925618_pg_907871769_HH_bnak._bar..pdf
2. 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները

Արտաքին հղումներ

• Արարատի մարզպետարան Արխիվացված 2012-04-13 Wayback Machine
• Արգավանդ Արխիվացված 2014-09-12 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արգավանդ (Արարատի մարզ)» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 707)։