Բողոքի ցույցեր Վրաստանում (2019)

Բողոքի ցույցեր Վրաստանում (առավել հայտնի որպես Գավրիլովի գիշեր^[2], վրաց.՝ გავრილოვის ღამე), հակառուսական բողոքի զանգվածային ցույցեր Վրաստանում, որոնք սկիզբ են առել 2019 թվականի հունիսի 20-ին երկրի խորհրդարանի դիմաց^[3]։ Ցույցերը սկսվել են ուղղափառության միջխորհրդարանական վեհաժողովի նիստին ռուս պատվիրակների մասնակցության և նիստին խորհդարանի ղեկավարի տեղը զբաղեցնելու պատճառով։ Ցուցարարները գրոհել են խորհրդարանի շենքը։ Նրանց միացել է ընդդիմությունը և պահանջում են երկրի կառավարության հրաժարականը^[4][5]։

Բողոքի ցույցեր Վրաստանում
Ամսաթիվ	2019 հունիսի 20-ից
Վայր	Թբիլիսի, Վրաստան
Պատճառ	Ուղղափառության միջխորհրդարանական վեհաժողովին ռուս պատվիրակների մասնակցություն և նիստի նախագահություն
Նպատակ	Վրաստանի խորհրդարանի խոսնակի, Ներքին գործերի նախարարի և ՊԱԾ-ի ղեկավարի հրաժարականներ
Մեթոդ	ցույցեր
Կարգավիճակ	շարունակվող
Հակամարտող կողմեր
Ընդդիմություն, «Եվրոպական Վրաստան» կուսակցություն Կառավարություն, ոստիկանություն
Ղեկավարներ
Դավիթ Բաքրաձե Իրակլի Կաբախիձե, Գեորգի Գավարիյա, Վախթանգ Գոմելաուրի
Կորուստներ
Վիրավորներ	240[1], 8 վիրավոր լրագրող, 38 տուժած ոստիկաններ
Ձերբակալվածներ	305

Նախապատմություն

Հիմնական հոդված՝ Ռուս-վրացական պատերազմ

2008 թվականին ռուս-վրացական զինված հակամարտությունից հետո իրենց անկախության մասին հայտնեցին Աբխազիան և Հարավային Օսիան։ Միջազգային հանրության մեծ մասն այդ երկու տարածքները շարունակում է համարել Վրաստանի տարածք։

2019 թվականի հունիսի 20-ին Ուղղափառության միջխորհրդարանական վեհաժողովը ղեկավարելու համար Վրաստան էր ժամանել Ռուսաստանի Պետդումայի պատգամավոր Սերգեյ Գավրիլովը, որը նստել էր Վրաստանի խորհրդարանի խոսնակի աթոռին։ Դա առաջացրել էր երկրի ընդդիմության դժգոհությունը^[6]։ Ըստ Գավրիլովի իր՝ Վրաստանի խոսնակի տեղը զբաղեցնելը եղել է Վրաստանի կողմի առաջարկ, որ նախատեսված է եղել արարողակարգով^[7]։

Պահանջ

Հունիս 20-ին ցուցարարները պահանջում են Վրաստանի խորհրդարանի խոսնակ Իրակլի Կաբախիձեի, Ներքին գործերի նախարար Գիորգի Գախարիայի և ՊԱԾ-ի ղեկավար Վախթանգ Գոմելաուրիի հրաժարականները։ Ցուցարարները նաև պահանջում են արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ անցկացնել^[8]։

Հունիսի 23-ին ցուցարարները 4 պահանջ են ներկայացրել իշխանությանը․

• Ներքին գործերի նախարար Գիորգի Գախարիայի հրաժարական,
• Հունիսի 20-ին ձերբակալվածերի ազատ արձակում,
• Հունիսի 20-ին ուժ կիրառած իրավապահներին պատասխանատվության ենթարկել,
• Ընտրական օրենքսգրքի փոփոխություն` անցում համամասնական ընտրական համակարգի^[9]։

Իրադարձություններ

Հունիսի 20-ի գիշերը Ոստիկանները ցուցարարների դեմ արցունքաբեր գազ, ջրցան ու ռետինե փամփուշտներ է կիրառել, բախումների արդյունքում կա մի քանի հարյուր վիրավորներ^[10]։

Հունիսի 20ից սկսած բողոքի ցույցերը վերսկսել են հունիսի 21-ի վաղ առավոտյան^[11]։

Հունիսի 22-ի ցույցերի ժամանակ ըստ «Россия 24»-ի ազգայնամոլ ցուցարարները հարձակվել են ռուս լրագրողների վրա։ Հարուցվել է քրեական գործ^[12]։

Բողոքի ցույցեր են տեղի ունեցել նաև այլ խոշոր քաղաքներում, այդ թվում նաև Քութայիսում^[13]։

Հունիսի 25-ին ցուցարարներին միացել է Վրաստանի նախկին նախագահ Գիորգի Մարգվելաշվիլին։ «Ձեզ հետ եմ և ձեզ հետ կլինեմ մինչև հաղթանակ»,- հայտնել է Մարգվելաշվիլին^[14]։

Արձագանքեր

• Վրաստանի վարչապետ Մամուկա Բախտաձեն ընդդիմությանը մեղադրել է երկրում իրավիճակն ապակայունացնելու մեջ^[4]։
• Վրաստանի նախկին նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլին կոչ է արել ոստիկաններին անցնել ցուցարարների կողմը։
• Վրաստանի նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին հասարակությանը հանդարտության կոչ է արել։ Նա մեղադրում է Ռուսաստանին երկրում պառակտում մտցնելու համար^[15]։
• Վրաստանի ներքին գործերի նախարար Գիորգի Գախարիան հայտարարել է, որ անհրաժեշտության դեպքում հրաժարական կտա^[16]։
• Վրաստանի ԱԳՆ-ն ցույցերը որակել է, որպես հեղաշրջման փորձ։

Միջազգային

• Վրաստանում Շվեդիայի դեսպան Ուլրիկ Թիդեստրեմը կողմերին հանգստության պահպանման կոչ է արել^[17]։
• Վրաստանում ԱՄՆ դեսպանատունը հայտարարություն է տարածել, որով կոչ է արել բոլոր կողմերին պահպանել հանգստություն^[18]։
• Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հրամանագրով հուլիսի 8-ից դադարեցվել են ավիափոխադրումները Ռուսաստանից Վրաստան։ Նա նաև կարգադրել է ապահովել Վրաստանում ժամանակավոր գտնվող ռուսաստանցիների վերադարձը^[19]։ Ռուսաստանի վարչապետ Դմիտրի Մեդվեդևը հունիսի 21-ին հայտարարել է, որ սրանով փորձ է արվում մեղադրել Մոսկվային և ամեն ինչ բարդել Ռուսական իշխանությունների վրա^[20]։

Հետևանք

• Հունիսի 21-ին հրաժարական է տվել Վրաստանի խորհրդարանի նախագահ Իրակլի Կոբախիձեն^[21]։
• Հունիսի 21-ին Պատգամավորական մանդատից հրաժարվել է իշխող կուսկացության պատգամավոր Զաքարիա Քուցնաշվիլին, ով հանդիսանում էր ուղղափառության միջխորհրդարանական վեհաժողովին կազմակերպիչը և ռուսական պատվիրակությանը ընդունողը^[22]։
• Հունիսի 24-ին Իշխանությունները համաձայնել են 2020 թվականի խորհրդարանական ընտրությունները անցկացնել համամասնական ընտրական համակարգով^[23]։

Ծանոթագրություններ

1. «Over 50 people injured in Tbilisi protests — health ministry».
2. «Վրաստանում ցուցարարները 3 ժամ են տվել ՆԳ նախարարին հրաժարական տալու համար».
3. «Վրաստանում ցուցարարները փորձում են ներխուժել խորհրդարան. Սաակաշվիլին կոչ է անում ոստիկաններին անցնել ցուցարարների կողմը».
4. «Վրաստանի վարչապետը մեղադրել է ընդդիմությանը երկրում իրավիճակն անկայունացնելու մեջ». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 20-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 20-ին.
5. «Protesters attempt to storm Georgia's parliament over Russia MP's visit».
6. Ոստիկանությունը ցրել է հանրահավաքը Թբիլիսիում, տուժել է 50-ից ավելի մարդ, կան տասնյակ ձերբակալվածներ
7. «Спикер парламента Грузии ушел в отставку».
8. «Վրաստանում հակառուսական ցույցերը վերածվեցին բախումների, կիրառվում է ուժ, կան տուժածներ. ուղիղ».
9. «Թբիլիսիում պատրաստվում են հերթական ցույցին. օր 4-րդ. լուսանկարներ».
10. «Վրաստանում ոստիկանությունը ցուցարարների դեմ արցունքաբեր գազ ու ռետինե փամփուշտներ է կիրառել․ կան մի քանի տասնյակ վիրավորներ».
11. «Վաղ առավոտից Թբիլիսիի կենտրոնական փողոցներում շարունակվում են բողոքի ցույցերը».
12. «Թբիլիսիում հարձակվել են ռուս լրագրողների վրա».
13. Новая акция протеста в Тбилиси. Активисты требуют отставки главы МВД
14. «Վրաստանի նախկին նախագահ Գիորգի Մարգվելաշվիլին երեկ միացել է ցուցարարներին». {{cite web}}: Text "aliq.ge" ignored (օգնություն)
15. Վրաստանի նախագահը խաղաղության կոչ է անում, տեղի ունեցածում մեղադրում Ռուսաստանին
16. «Վրաստանի ներքին գործերի նախարարը հայտարարել է, որ պատրաստ է հրաժարական տալ». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 20-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 20-ին.
17. «Посол Швеции призвал стороны к сохранению спокойствия».
18. «We call on all sides to keep calm - the US Embassy spreads a statement».
19. «Պուտինն արգելել է ռուսական ավիաընկերություններին թռիչքներ իրականացնել դեպի Վրաստան». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 21-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 21-ին.
20. «Վրաստանում տեղի ունեցող քաղաքական իրադարձությունների համար փորձում են մեղադրել Մոսկվային»․ Մեդվեդև
21. «Վրաստանի խորհրդարանի նախագահ Իրակլի Կոբախիձեն հրաժարական է տվել».
22. «Վրաստանի խորհրդարանում ռուս պատգամավորի այցի կազմակերպիչ Զաքարիա Քուցնաշվիլին վայր է դրել մանդատը».
23. «Իշխանությունը զիջում է. Վրաստանի խորհրդարանի 2020-ի ընտրությունները տեղի կունենան համամասնական ընտրակարգով».