From Wikipedia, the free encyclopedia
Բուդապեշտի գագաթնաժողով Եվրոպայի անվտանգության և համագործակցության խորհրդի (ԵԱՀԽ) անդամ պետությունների բարձրագույն հավաք։ Տեղի է ունեցել 1994 թ.-ի դեկտեմբերի 5-6-ը՝ Հունգարիայի մայրաքաղաք Բուդապեշտում։ Որոշվել է ԵԱՀԽ վերակազմավորել Եվրոպայի անվտանգության և համագործակցության կազմակերպության (ԵԱՀԿ)՝ եզրափակիչ փաստաթղթում հատուկ ընդգծելով, որ կազմակերպության նպատակները չեն փոխվում։
Այս հոդվածի չեզոքությունը կասկածի ենթակա է։ Խնդրում ենք նայել քննարկման էջի բացատրությունը։ Խնդրում ենք չհեռացնել այս պիտակը մինչև խնդիրը չլուծվի։ |
Գագաթնաժողովում ընդունվել է «Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորմանն ուղղված ԵԱՀԿ գործունեության ակտիվացման» մասին փաստաթուղթ, որում գնահատվել է Ռուսաստանի դերը զինադադարի հաստատման (1994 թ.-ի մայիս) և պահպանման գործում։ Հաստատվել է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի և Մինսկի համաժողովի համանախագահների ինստիտուտը, իսկ ԵԱՀԿ գործող նախագահին հանձնարարվել է նշանակել Մինսկի խմբի համանախագահներ՝ բանակցությունների միասնական և համաձայնեցված հիմք ստեղծելու համար։ Ձեռք է բերվել Մինսկի խմբի անդամ պետությունների համաձայնությունը խաղաղապահ առաքելության զորքեր տրամադրելու հարցում։ Գագաթնաժողովն օրակարգից հանել է Ռուսաստանի առաջարկած ղարաբաղյան հակամարտության գոտում ԱՊՀ խաղաղապահ ուժերի տեղակայման հարցը։ Ըստ փաստաթղթի՝ Վիեննայում պետք է ստեղծվել «բարձր մակարդակի ծրագրավորման խումբ», որի վրա էր դրվելու խաղաղապահ ուժերի կազմավորման և ղեկավարման պարտականությունները։ Գագաթնաժողովի որոշմամբ նախատեսվել է նաև ստեղծել ԵԱՀԿ հավաքական միջազգային ուժեր, որոնք ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի բանաձևի ընդունումից և հակամարտող կողմերի համաձայնությունից հետո պետք է տեղակայվեին հակամարտության գոտում։
Ի կատարումն Բուդապեշտի գագաթնաժողովի որոշումների՝ 1995 թ.-ի մարտի 31-ին ԵԱՀԿ Ավագ պաշտոնատար անձանց ընդունած փաստաթղթում Լեռնային Ղարաբաղն առաջին անգամ հիշատակվել է որպես հակամարտության առանձին կողմ, իսկ 1995 թ.-ի օգոստոսին նշանակվել է ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման հարցով զբաղվող ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ, որը պետք է աջակցեր հիմնախնղւի քաղաքական կարգավորմանը և զինադադարի պահպանմանը։ Ընդհանուր առմամբ Բոպապեշտի գագաթնաժողովը դրական ազդեցություն ունեցավ Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի կարգավորման գործընթացում, սակայն նույնիսկ այնտեղ ընդունված որոշումները և հիմնադրված մարմիններն ի վիճակի չեղան կարճ ժամկետում հասնելու հակամարտության վերջնական կարգավորման։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ (1988—1994) հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո ։ |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.