Գեռերո

Գեռերո, (իսպ.՝ Guerrero, (Իսպաներեն արտասանություն՝ [ɡeˈreɾo]), պաշտոնական անվանումը՝ Գեռերոյի ազատ և ինքնիշխան նահանգ (իսպ.՝ Estado Libre y Soberano de Guerrero), Մեքսիկայի 31 նահանգներից մեկն է, Դաշնային օկրուգի հետ միասին համալրում են Մեքսիկայի վարչական կազմը։ Նահանգն ունի 81 համայնք, մայրաքաղաքն է Չիլպասինգոն, ամենամեծ քաղաքը՝ Ակապուլկոն։

Գեռերո իսպ.՝ Guerrero
Դրոշ Զինանշան
Երկիր	Մեքսիկա
Կարգավիճակ	նահանգ
Մտնում է	Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ
Վարչկենտրոն	Չիլպասինգո դե լոս Բրավո
ԲԾՄ	1161 մետր
Օրենսդրական մարմին	Congress of Guerrero?
Բնակչություն (2012)	3․442․564[1]
Տարածք	63596[2]
Բարձրություն ծովի մ-ից՝  - Բարձրագույն կետ	3550 մ
Հիմնադրված է	1849, հոկտեմբերի 27[3] թ.
Սահմանակցում է	Մեխիկո, Մորելոս, Պուեբլա, Օախակա և Միչոական
Ժամային գոտի	UTC-6
ISO 3166-2 կոդ	MX-GRO
Փոստային ինդեքսներ	39-41
Ինտերնետ-դոմեն	.mx
Անվանված է	Վիսենտե Գերերո
Պաշտոնական կայք
Գեռերո Վիքիպահեստում

Տվյալներ

Գեռերո նահանգը գտնվում է հարավարևմտյան Մեքսիկայում։ Հյուսիսում և արևմուտքում սահմանակից է Միչոական, հյուսիսում՝ Մեքսիկա և Մորելոս, հյուսիս-արևելքում՝ Պուեբլա և արևելքում՝ Օախակա նահանգներին։

Նահանգն անվանվել է ի պատիվ Վինսենտ Գեռերոյի, ով Մեքսիկայի անկախության պատերազմի ամենաակնառու դեմքերից է և եղել է Մեքսիկայի երկրորդ նախագահը^[4]։ Սա Մեքսիկայի միակ նահանգն է, որ անվանվել է ի պատիվ Մեքսիկայի որևէ նախագահի։

Բացի մայրաքաղաք Չիլպասինգոյից մեծ քաղաքների շարքին են դասվում Ակապուլկոն, Պետատլան, Ալտամիրանո քաղաքը, Տասկո դե Ալարկոն, Իգուալան, Իքստապան, Սիուատանեխոն և Սանտո Դոմինգոն։

Աշխարհագրական առումով նահանգը լեռնային է և խորդուբորդ։ Հարթ տարածքները սահմանափակ են, հիմնականում ափամերձ հատվածներն են, որոնք կարևոր են նահանգի տնտեսության համար. գաղութային, ապա հետ-անկախացման տարիներին մեծ կարևորություն ուներ և ունի Ակապուլկո նավահանգիստը։ Ներկայումս տուրիզմը նահանգի տնտեսության ամենակարևոր ճյուղն է։ Տուրիստական վայրերից են Ակապուլկոն, Սիուատանեխոն, Իքստապան։

Նահանգում առկա է աշխատանքի պակաս, որն էլ հանգեցնում է դեպի ԱՄՆ արտագաղթի։

Մեծ համայնքներ

Ակապուլկո Չիլպասինգո	հ/հ	Քաղաք	Համայնք	Բնակչություն	հ/հ	Քաղաք	Համայնք	Բնակչություն	Իգուալա Սիուատանեխո
	1	Ակապուլկո	Ակապուլկո	673 479	8	Ալտամիրանո քաղաք	Պունգարաբատո	25 168
	2	Չիլպանսինգո	Չիլպանսինգո	187 251	9	Սումպանգո	Էդուարդո Ների	24 719
	3	Իգուալա	Իգուալա	118 468	10	Օմետեպեկ	Օմետեպեկ	24 120
	4	Սիուատանեխո	Սիուատանեխո դե Ասուետա	67 408	11	Տելոլոապան	Տելոլոապան	23 549
	5	Տասկո	Տասկո	52 217	12	Տիստլա	Տիստլա	22 826
	6	Տլապա	Տլապա	46 975	13	Պետատին	Պետատին համայնք	21 659
7	Չիլապա	Չիլապա	31 157	14	Ատոյակ դե Ալվարես	Ատոյակ դե Ալվարես	21 407

Բնակչություն

2010 թվականի տվյալների համաձայն Գեռերոյի բնակչությունը կազմել է 3 388 768մարդ։ Գեռերոն շուրջ 390 000 հնդկացիների բնօրրան է, որոնց մեծ մասն ապրում էլեռնային շրջաններում։ Շրջանի առավել տարածված հնդկացիական լեզուներն են՝ ացտեկական լեզուներ (38,9 %), միշտեկսկական լեզուներ (27 %) և տլապանեկ (21,9 %)։ Հնդկացիական բնակչության մեծամասնությունը իսպաներենին չի տիրապետում։

Բնակչության թվաքանակի դինամիկան

• 1940 — 732 910 մարդ
• 1950 — 919 386 մարդ
• 1960 — 1 186 716 մարդ
• 1970 — 1 597 360 մարդ
• 1980 — 2 109 513 մարդ
• 1990 — 2 620 637 մարդ
• 2000 — 3 079 6493 մարդ
• 2010 — 3 388 768 մարդ

Գեռերոյի բուսական և կենդանական աշխարհ

Գեռերոյի բուսական և կենդանական աշխարհ
Cuniculus paca	Iguana	Eretmochelys imbricata	Canis latrans	Armadillo
Panthera onca	Pelican	Tayassu pecari	Leopardus pardalis	Boa constrictor
Ceiba pentandra	Abies religiosa	Echinocactus grusonii	Taxodium mucronatum	Agave potatorium

Ծանոթագրություններ

1. «ENOE». Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 24-ին.
2. «Resumen». Cuentame INEGI. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 12-ին.
3. «Erección del Estado de Guerrero» (Spanish). Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հոկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 16-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
4. «Estado de Guerrero Nomenclatura» [State of Guerrero Nomenclature]. Enciclopedia de los Municipios de México (Spanish). Mexico: Instituto Nacional para el Federalismo y el Desarrollo Municipal. 2005. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 6-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 24-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Արտաքին հղումներ

• (Իսպաներեն)—Գեռերոյի պետական կառավարումը Արխիվացված 1998-12-02 Wayback Machine
• Գեռերո նահանգի պաշտոնական կայքը Արխիվացված 1998-12-02 Wayback Machine
• INEGI: Աշխարհագրական տվյալներ Գեռերո նահանգի մասին
• INEGI: Գեռերոյի ժողովրդագրական վիճակագրությունը
• Երկրաշարժը Մեքսիկայում վնասվել է ավելի քան հինգ հարյուր շենքեր Лента.ру, մարտի 21, 2012
• Գեռերո հոդվածը Curlie-ում (ըստ DMOZ-ի)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գեռերո» հոդվածին։