Երրորդ տիեզերական արագություն

Երրորդ տիեզերական արագություն կոչվում է այն նվազագույն արագությունը, որն անհրաժեշտ է հաղորդել Երկրի մակերևույթին մոտ գտնվող մարմնին, որպեսզի այն կարողանա հաղթահարել Երկրի ու Արեգակի գրավիտացիոն ձգողությունը և լքի Արեգակնային համակարգի^[1] սահմանները։

Ստացումը

Երրորդ տիեզերական արագությունը կարելի հաշվել հետևյալ բանաձևով^[2].

${\displaystyle v_{3}={\sqrt {({\sqrt {2}}-1)^{2}v^{2}+v_{2}^{2}}},}$

որտեղ v -ն՝ մոլորակի ուղեծրային արագությունն է, v₂ -ը՝ մոլորակի համար երկրորդ տիեզ. արագություն։ Տեղադրելով թվային արժեքները (Երկրի համար v = 29,783 կմ/վ, v₂ = 11,182 կմ/վ), կստանանք.

${\displaystyle v_{3}\approx \,\!}$ 16,650 կմ/վ

Պրակտիկ ձեռքբերումներ

Երկրից մեկնումի ժամանակ, լավագույն ձևով օգտագործելով առանցքային պտույտը (≈0,5 կմ/վ) և մոլորակի ուղեծրային արագությունը (≈29,8 կմ/վ), տիեզերական սարքը կարող է հասնել երրորդ տիեզերական արագությանն Երկրի նկատմամբ ն ~16,6 կմ/վ-ի դեպքում։ Մթնոլորտային դիմադրությունը բացառելու համար ենթադրվում է, որ տիեզերական սարքը ձեռք է բերում այդ արագությունը Երկրի մթնոլորտից դուրս։ Երրորդ տիեզերական արագությանը հասնելու համար էներգետիկ տեսանկյունից առավել շահավետ մեկնարկը պետք է կատարել հասարակածին մոտ, օբյեկտի շարժումը պետք է համուղղված լինի Երկրի առանցքային և Արեգակի շուրջ ուղեծրային շարժումներին։ Դրա հետ մեկտեղ սարքի շարժման արագությունը Արեգակի նկատմամբ պետք է հավասար լինի.

29,8 + 16,6 + 0,5 = 46,9 կմ/վ.

Երրորդ տիեզերական արագություն զարգացրած սարքի հետագիծը պարաբոլի ճյուղի մաս կլինի, իսկ Արեգակի նկատմամբ արագությունը աստիճանաբար կձգտի զրոյի։

2015 թ.-ի սկզբի դրությամբ միայն մեկ տիեզերական սարք է լքել Երկիրը երրորդ տիեզերական արագությամբ։ Առավելագույն արագությունը, որով լքել են Երկիրը, ձեռք է բերել Նոր հորիզոններ ՏՍ(տիեզերական սարք)-ը — 16,26 կմ/վ^[3] (գելիոցենտիկ արագությունը 45 կմ/վ), իսկ Յուպիտերի շուրջ գրավիտացիոն մանևրի հաշվին 2007 թվականին այն մեծացրեց իր արագությունը 4 կմ/վ, և իր առաքելության հիմնական մասի ավարտին կլքի Արեգակնային համակարգը մոտ 14 կմ/վ գելիոցենտրիկ արագությամբ։ Նման ձևով արագությունը մեծացրել էին նաև այլ ՏՍ-եր, որոնք արդեն լքել են Արեգակնային համակարգը՝ (Վոյաջեր-1, Վոյաջեր-2, Պիոներ-10 և Պիոներ-11)։ Դրանք բոլորը լքել էին Երկիրը երրորդ տիեզերական արագությունից զգալիորեն փոքր արագություններով։

Ծանոթագրություններ

1. Երրորդ տիեզերական արագություն- հոդված Մեծ Սովետական հանրագիտարանից (երրորդ գիրք)։
2. Գալուզո Ի. Վ. Աստղագիտություն. ուս. ձեռնարկ 11-րդ դ.-ի համար / Ի. Վ. Գալուզո, Վ. Ա. Գոլուբյով, Ա. Ա. Շիմբալյով. — 2-րդ հրտ., վերանայում — Մինսկ։
3. New Horizons Mission to Pluto - Windows to the Universe

Տես նաև

• Տիեզերական արագություն
• Առաջին տիեզերական արագություն
• Երկրորդ տիեզերական արագություն
• Չորրորդ տիեզերական արագություն
• «Նոր հորիզոններ» արբանյակ