Ինդոնեզական ռուփի[1] (ինդոն.՝ rupiah), Ինդոնեզիայի պաշտոնական արժույթը։ Բոլոր թղթադրամների և մետաղադրամների վրա օգտագործվող խորհրդանիշը Rp-ն է։
_banknotes.png) | |
| Տեսակ | տարադրամ և ռուփի |
|---|---|
| ISO 4217 կոդ | IDR |
| Երկիր |  Ինդոնեզիա |
| Պաշտ օգտագործողներ | Ինդոնեզիա |
| Նշան | Rp |
| Մետաղադրամ | Rp100, Rp200, Rp500, Rp1.000 |
| Թղթադրամ | Rp1.000, Rp2.000, Rp5.000, Rp10.000, Rp20.000, Rp50.000, Rp75.000, Rp100.000 |
| Կենտրոնական բանկ | Bank Indonesia? |
| Փոխարինել է | Riau rupiah?, Պորտուգալական թիմորյան էսկուդո և West Irian rupiah? |
Սակարկությունների միավոր, սեն (ինդոն.՝ sen), ռուփիի հարյուրերորդ մասը։ Սեն չի թողարկվել 1960-ական թվականներից և դե ֆակտո դուրս է եկել դրամական շրջանառությունից, սակայն այն մնում է անկանխիկ ֆինանսական գործարքներում։
Պատմություն
Առաջին ռուփին ներկայացվել է 1945 թվականին, չնայած Ինդոնեզիայի անկախության պատերազմի ժամանակ (1945-1949 թվականներ) ռուփին շրջանառվել է հոլանդական գուլդային և 1944-1945 թվականներին ճապոնական օկուպացիոն կառավարության կողմից թողարկված ռուփիին զուգահեռ։ 1949 թվականի վերջին ռուփիին փոխարինել են այս արժույթները։
Ռիաու կղզիները և Նոր Գվինեայի ինդոնեզական մասն ունեցել են ռուփիի իրենց տարբերակները, սակայն դրանք ներառվել են ազգային ռուփիի մեջ համապատասխանաբար 1964 և 1971 թվականներին։
Խոշոր գնաճն ստիպել է Ինդոնեզիայի ազգային արժույթը վերանվանել։ 1965 թվականի դեկտեմբերի 13-ին թողարկվել է նոր ռուփի, որը 1000 հին փոխարժեքով փոխվել է մեկ նոր ռուփիի։
1997—1998 թվականների ասիական ֆինանսական ճգնաժամը ռուփիի փոխարժեքը նվազեցրել է 35%-ով և դարձել նախագահ Սուհարտոյի կառավարության տապալման գլխավոր գործոնը։ Ռուփիի փոխարժեքը մեկ ԱՄՆ դոլարի դիմաց եղել է 2000-3000-ի սահմաններում, սակայն 1998 թվականի հունիսին ընկել է մինչև 16800 ռուփի մեկ դոլարի դիմաց։
Փոխարժեք և գնաճ
Ռուփին իր գոյության մեծ մասի ընթացքում ենթարկվել է բարձր գնաճի (որը որպես միջազգայնորեն ճանաչված արժույթ պետք է թվագրվի 1950 թվականին)։ Տարբեր փորձեր են արվել արժույթի արժեքը պահպանելու համար, սակայն ապարդյուն։
Մետաղադրամներ
Սենի մեջ մետաղադրամների սակարկության թողարկումը դադարեցվել է 1961 թվականին։ Սենը շրջանառությունից հանվել է 1966 թվականի դեկտեմբերի 31-ին։ 2003 թվականից 100 ռուփիից պակաս անվանական արժեքով մետաղադրամներ չեն հատվել։
Ներկայումս շրջանառության մեջ է 1991-2016 թվականներին թողարկված մետաղադրամների երեք շարք՝ 50-ից 1000 ռուփի անվանական արժեքով, հիմնականում ալյումինից կամ ալյումինե բրոնզից։ Ձևականորեն օրինական վճարում են 1970 թվականի 1 ռուփի և 1999 թվականի 50 ռուփի մետաղադրամները։ 1000 ռուփի անվանական արժեքով մետաղադրամները ներկայացված են երեք տարբերակով՝ 1993-2000 թվականների երկմետաղական մետաղադրամ (արույր և պղինձ-նիկել համաձուլվածք) և նիկելապատված պողպատից պատրաստված մետաղադրամների երկու տարբերակ (2010 և 2016 թվականներ)։
| Ինդոնեզական ռուփի մետաղադրամներ[2][3] | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Պատկեր | Անվանական արժեք | Սերիա | Տրամագիծ | Հաստություն | Քաշ | Նյութ | Դիմերես | Դարձերես | Օգտակարություն | |
 | Rp 100 | 1999 | 23 մմ | 2 մմ | 1.79 գ | Ալյումին | Ինդոնեզիայի զինանշան | Կակադու թռչուն և մետաղադրամի արժեք | Բարձր | |
 |  | 2016 | 23 մմ | 2 մմ | 1.79 գ | Մետաղադրամի արժեք | Հերման Հովհաննես և Ինդոնեզիայի զինանշան | |||
 | Rp 200 | 2003 | 25 մմ | 2.3 մմ | 2.38 գ | Ինդոնեզիայի զինանշան | Բալի մինա թռչուն և մետաղադրամի արժեք | |||
 |  | 2016 | 25 մմ | 2.2 մմ | 2.38 գ | Մետաղադրամի արժեք | Տջիպտո Մանգոենկոեսոեմո և Ինդոնեզիայի զինանշան | |||
 | Rp 500 | 2003 | 27 մմ | 2.5 մմ | 3.1 գ | Ինդոնեզիայի զինանշան | Հասմիկ ծաղիկ և մետաղադրամի արժեք | |||
 |  | 2016 | 27 մմ | 2.35 մմ | 3.1 գ | Մետաղադրամի արժեք | Տ. Բ. Սիմատուպանգ և Ինդոնեզիայի զինանշան | |||
 | Rp 1,000 | 2010 | 24.15 մմ | 1.6 մմ | 4.5 գ | Նիկելապատ պողպատ | Ինդոնեզիայի զինանշան և մետաղադրամի արժեք | Անգկլունգ և Գեդունգ Սատե | Բարձր (դրամահատում 719 մլն)[փա՞ստ] | |
 |  | 2016 | 24.10 մմ | 1.45 մմ | 4.5 գ | Մետաղադրամի արժեք | Ի Գուստի Կետուտ Պուդջա և Ինդոնեզիայի զինանշան | Բարձր | ||
Թղթադրամներ
,_processed,_obverse+reverse.jpg)
Ինդոնեզիայի թղթադրամները տիպիկ թղթադրամներ են, թեև պոլիմերային թղթադրամները թողարկվել են երկու անգամ։ 1993 թվականին թողարկվել են հինգ միլիոն ռուփի 50.000 պոլիմերային թղթադրամներ՝ ի հիշատակ «տնտեսական զարգացման 25 տարիների»։ 1999 թվականին թողարկվել է 100.000 պոլիմերային թղթադրամ, քանի որ Ինդոնեզական բանկը գտել է, որ դրանք ավելի դժվար է կեղծել։ Այնուամենայնիվ, թղթադրամները բանկերի մոտ տարածված չեն եղել, քանի որ հաշվիչ մեքենաները դրանց հետ խնդիրներ են ունեցել։ 2004 թվականին նրանք վերադարձել են թղթադրամների թողարկմանը։
Շրջանառության մեջ են 2004-2005 թվականներին թողարկված թղթադրամները, որոնք աստիճանաբար փոխարինում են 1998-2001 թվականների թողարկված թղթադրամներին։ Մինչև 1997 թվականը թողարկված թղթադրամներն անվավեր են, բայց կարող են փոխանակվել Ինդոնեզական բանկում։
Շրջանառության մեջ կան 1000, 2000, 5000, 10.000, 20.000, 50.000 և 100.000 ռուփի անվանական արժեքներով թղթադրամներ։ Կան նաև թողարկման նախորդ տարիների նմանատիպ և ավելի փոքր անվանական արժեքի թղթադրամներ, որոնք վճարման միջոց են, բայց բավականին հազվադեպ են։
Նախագահի 2016 թվականի սեպտեմբերի 5-ի թիվ 31 հրամանագրի հրապարակումից հետո Ինդոնեզական բանկը ներկայացրել է յոթ նոր թղթադրամների նմուշներ, որոնց վրա պատկերված են ազգային հերոսներ[4]։
2000 թվականի թղթադրամներ
| 2000 թվականին թողարկված թղթադրամների շարք | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Պատկեր | Անվանական արժեք (ռուփի) |
Չափեր (մմ) |
Հիմնական գույն |
Նկարագրություն | Թողարկման տարեթիվ | ||
| Դիմային կողմը | Հակառակ կողմը | Դիմային կողմը | Հակառակ կողմը | ||||
 |
 |
1000 | 141×65 | փիրուզագույն | կապիտան Պատտիմուրայի դիմանկարը | հրաբուխ Տիդոր կղզում, նավակ ձկնորսի հետ | 2000-2009 2011-2013 |
 |
 |
2000 | 141×65 | շագանակագույն մոխրագույն |
արքայազն Անտասարիի դիմանկարը | պարող դայակներ | 2009 թվականից |
 |
 |
5000 | 143×65 | շագանակագույն կանաչ |
Տուանկու Իմամա Բանջոլի դիմանկարը | ջուլհակ ազգային հագուստով | 2000 |
 |
 |
10 000 | 145×65 | մանուշակագույն վարդագույն |
սուլթան Բադարուդդի II-ի դիմանկարը | ավանդական տուն Պալեմբանգում | 2000-2009 2010-2015 |
 |
 |
20 000 | 147×65 | կանաչ | Օտո Իսկանդարա դի Նատայի դիմանկարը | պլանտացիայի վրա թեյ հավաքելը | 2004 թվականից |
 |
 |
50 000 | 149×65 | երկնագույն | Ի Գուստի Նգուրա Ռայայի դիմանկարը | Բերաթան լճի մոտ. Բալի | 2005 թվականից |
 |
 |
100 000 | 151×65 | կարմիր | Սուկառնոյի և Մոհամմադ Խաթայի դիմանկարը | Ժողովրդական ներկայացուցիչների խորհրդի շենքը (խորհրդարան) | 2004 թվականից |
| Պատկերների մասշտաբը կազմում է 1,0 պիքսել/միլիմետր։ | |||||||
2016 թվականի թղթադրամներ
| 2016 թվականին թողարկված թղթադրամների շարք | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Պատկեր | Անվանական (ռուփի) |
Չափեր (մմ) |
Հիմնական գույն |
Նկարագրություն | Թողարկման տարեթիվ | ||
| Դիմային կողմը | Հակառակ կողմը | Դիմային կողմը | Հակառակ կողմը | ||||
 |
 |
1000 | 141×65 | դեղին մոխրագույն |
Կուտ Նյակ Մեուտիա | Պարուհի Տիֆա և Բանդանեյրա ամրոց | 2016 թվականից |
 |
 |
2000 | 141×65 | մոխրագույն | Մոհամմադ Հուսնի Թամրին | Տարի Պիրինգ պարուհի և Սիանոկ կիրճ | 2016 թվականից |
 |
 |
5000 | 143×65 | նարնջագույն շագանակագույն |
Իդհամ Խալիդի դիմանկարը | Gambyong-ի պարը և Բրոմո հրաբխի պատկերը | 2016 թվականից |
 |
 |
10 000 | 145×65 | մանուշակագույն մոխրագույն |
Ֆրանս Կաիսիեպոյի դիմանկարը | Pakarena-ի պար և Վակատոբի ազգային պարկի պատկերը | 2016 2017 |
 |
 |
20 000 | 147×65 | կանաչ մոխրագույն |
Սեմ Ռատուլանգի դիմանկարը | Gong-ի պար և Դերավան կղզու պատկերը | 2016 2017 |
 |
 |
50 000 | 149×65 | կապույտ երկնագույն |
Ջուանդա Կարտավիդայայի դիմանկարը | Legong-ի պարուհի և Կոմոդո ազգային պարկի պատկերը | 2016 2017 |
 |
 |
100 000 | 151×65 | վարդագույն կարմիր |
Սուկառնոյի և Մոհամմադ Խաթայի դիմանկարը | Պարուհի Տարի Պիրինգ և Ռաջա Ամպատ կղզիներ | 2016 թվականից |
| Պատկերների մասշտաբը կազմում է 1,0 պիքսել/միլիմետր։ | |||||||
Հիշատակի թղթադրամներ
| Ինդոնեզիայի հիշատակի թղթադրամներ | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Պատկեր | Անվանական (ռուփի) |
Չափեր (մմ) |
Հիմնական գույն |
Նկարագրություն | Թողարկման տարեթիվ | ||
| Դիմային կողմը | Հակառակ կողմը | Առջևի կողմը | Հակառակ կողմը | ||||
 |
 |
75 000 | 150×65 | բեժ կարմիր |
Սուկառնոն և Մոհամմադ Խաթան անկախության հռչակման ժամանակ դրոշի բարձրացման արարողության, Ջակարտայի մետրոյի և կամարային կամրջի առջև | Երեխաներ ազգային տարազներով, արբանյակային Telkom-4, Ինդոնեզիայի քարտեզ | 2020 |
Վերանվանում
Ռուփին վերանվանելու երկարաժամկետ առաջարկը դեռ պետք է արժանանա պաշտոնական օրենսդրական քննարկման։ 2010 թվականից Ինդոնեզական բանկը, որպես Ինդոնեզիայի դրամավարկային մարմին, բազմիցս հորդորել է վերացնել արժույթի վերջին երեք զրոները՝ հեշտացնելու գործարքների մշակումը, ասելով, որ այդ քայլը չի ազդի դրա արժեքի վրա։ 2015 թվականին կառավարությունը Ներկայացուցիչների պալատ է ներկայացրել ռուփիի վերափոխման օրինագիծ, սակայն այն դեռ չի քննարկվել։ 2017 թվականին Ինդոնեզական բանկի կառավարիչ Ագուս Մարտովարդոջոն կրկնել է կոչը՝ ասելով, որ եթե անվանափոխումն անմիջապես սկսվի, ապա գործընթացը կարող է ավարտվել մինչև 2024 կամ 2025 թվականը[5]։
Արտարժույթի փոխարժեքի ռեժիմ
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
Արտաքին հղումներ
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
