Մերիլենդ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Մերիլենդ (անգլերեն՝ 
Maryland), տարածքով փոքր նահանգ ԱՄՆ-ի արևելյան մասում։
Մերիլենդը մեկն է այսպես կոչված հյուիսիատլանտյան նահանգներից և մեկը 13 նահանգներից, որտեղ տեղի է ունեցել Ամերիկյան հեղափոխությունը։ Բնակչությունը կազմում է 5 828 289 մարդ (2001 թվականի տվյալներով այն ԱՄՆ-ում զբաղեցնում է 19-րդ տեղը)։ Վարչական կենտրոնը Աննապոլիսն է 
, խոշորագույն քաղաքը Բալթիմորն է
:
 անգլ.՝ Maryland | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
 | ||||||
| Երկիր |  ԱՄՆ | |||||
| Մասն է | Մայրցամաքային նահանգներ[1], Հյուսիսատլանտյան նահանգներ[2][3] և Միացյալ Նահանգների միջատլանտյան հատված[4] | |||||
| Կարգավիճակ | ԱՄՆ-ի նահանգ | |||||
| Մտնում է | ԱՄՆ[1][5] | |||||
| Վարչկենտրոն | Աննապոլիս[6] | |||||
| Ամենաբարձր կետ | Hoye-Crest?[1] | |||||
| ԲԾՄ | 105 մետր և 110 մետր[1] | |||||
| Օրենսդրական մարմին | Maryland General Assembly? | |||||
| Դատական մարմին | Maryland Court of Appeals? | |||||
| Միության մուտք | ապրիլի 28, 1788 (7-րդ) | |||||
| Բնակչություն | ▼6 165 129 մարդ (հուլիսի 1, 2021)[7] (19 տեղ) | |||||
| Տարածք | 32 131 կմ² (2010)[8] (42 տեղ) | |||||
.svg) | ||||||
 | ||||||
| Հիմնադրված է | ապրիլի 28, 1788[1][5][9][…] թ. | |||||
| Սահմանակցում է | Դելավեր[5][10], Կոլումբիայի շրջան[5][10], Վիրջինիա[5][10], Արևմտյան Վիրջինիա[5][10] և Փենսիլվանիա[5][10] | |||||
| Ժամային գոտի | EDT?, Ամերիկա/Նյու Յորք, UTC-5 և UTC−4 | |||||
| Հապավում | MD[11][6] և Md. | |||||
| Փոխարինեց | Մերիլենդ (պրովինցիա)[1] | |||||
| ISO 3166-2 կոդ | US-MD | |||||
| Հեռախոսային կոդ | 301[12], 410[12], 240[12], 443[12] և 667[12] | |||||
| Անվանված է | Հենրիետա Մարիա Ֆրանսիացի[6] | |||||
| Մականուն | Old Line State[1] | |||||
| Միության մուտք | ապրիլի 28, 1788 (7-րդ) | |||||
| maryland.gov(անգլ.) | ||||||
.svg)
Պաշտոնական մականուններն են`
Մերիլենդ նահանգի մակերեսը կազմում է 32 133 կմ² (42-րդ տեղում է ԱՄՆ-ի նահանգներում), որի մոտ 21 %-ը ջուր է։ Նրա տարածքը բաժանված է արևելյան (Դելմարվա թերակղզու վրա) և արևմտյան ափերի։ Հյուսիսից Մերիլենդը սահմանակից է Փենսիլվանիային, արևելյան մասով` Դելավեր նահանգին, իսկ հարավից և արևմուտքից սահմանակից է Վիրջինիային և հարավային Վիրջինիային (սահմանը անցնում է Պոդոմակայի երկայնքով), ինչպես նաև` Կոլումբիայի շրջանի վարչական կենտրոնին։ Արևելքից նահանգը սահմանակից է Ատլանտյան օվկիանոսին։ Նահանգի արևմուտքում է տեղակայված, այսպես կոչված, «Ջրվեժների գիծը»։
| Քաղաք | Հուն | Փետ | Մար | Ապր | Մայ | Հուն | Հուլ | Օգոս | Սեպ | Հոկ | Նոյ | Գեկ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Հայաթսվիլե | 47 °F (8 °C) 29 °F (−2 °C) |
51 °F (11 °C) 31 °F (−1 °C) |
60 °F (16 °C) 38 °F (3 °C) |
70 °F (21 °C) 46 °F (8 °C) |
78 °F (26 °C) 55 °F (13 °C) |
86 °F (30 °C) 64 °F (18 °C) |
89 °F (32 °C) 69 °F (21 °C) |
87 °F (31 °C) 67 °F (19 °C) |
81 °F (27 °C) 60 °F (16 °C) |
71 °F (22 °C) 49 °F (9 °C) |
61 °F (16 °C) 41 °F (5 °C) |
50 °F (10 °C) 32 °F (0 °C) |
| Օկլենդ | 34 °F (1 °C) 16 °F (−9 °C) |
38 °F (3 °C) 17 °F (−8 °C) |
48 °F (9 °C) 25 °F (−4 °C) |
59 °F (15 °C) 34 °F (1 °C) |
68 °F (20 °C) 45 °F (7 °C) |
75 °F (24 °C) 53 °F (12 °C) |
79 °F (26 °C) 58 °F (14 °C) |
78 °F (26 °C) 56 °F (13 °C) |
71 °F (22 °C) 49 °F (9 °C) |
62 °F (17 °C) 37 °F (3 °C) |
50 °F (10 °C) 28 °F (−2 °C) |
39 °F (4 °C) 21 °F (−6 °C) |
| Կամբերլենդ | 41 °F (5 °C) 22 °F (−6 °C) |
46 °F (8 °C) 24 °F (−4 °C) |
56 °F (13 °C) 32 °F (0 °C) |
68 °F (20 °C) 41 °F (5 °C) |
77 °F (25 °C) 51 °F (11 °C) |
85 °F (29 °C) 60 °F (16 °C) |
89 °F (32 °C) 65 °F (18 °C) |
87 °F (31 °C) 63 °F (17 °C) |
80 °F (27 °C) 55 °F (13 °C) |
69 °F (21 °C) 43 °F (6 °C) |
57 °F (14 °C) 34 °F (1 °C) |
45 °F (7 °C) 26 °F (−3 °C) |
| Հագեսթաուն | 39 °F (4 °C) 22 °F (−6 °C) |
42 °F (6 °C) 23 °F (−5 °C) |
52 °F (11 °C) 30 °F (−1 °C) |
63 °F (17 °C) 39 °F (4 °C) |
72 °F (22 °C) 50 °F (10 °C) |
81 °F (27 °C) 59 °F (15 °C) |
85 °F (29 °C) 64 °F (18 °C) |
83 °F (28 °C) 62 °F (17 °C) |
76 °F (24 °C) 54 °F (12 °C) |
65 °F (18 °C) 43 °F (6 °C) |
54 °F (12 °C) 34 °F (1 °C) |
43 °F (6 °C) 26 °F (−3 °C) |
| Ֆրեդերիսկ | 42 °F (6 °C) 26 °F (−3 °C) |
47 °F (8 °C) 28 °F (−2 °C) |
56 °F (13 °C) 35 °F (2 °C) |
68 °F (20 °C) 45 °F (7 °C) |
77 °F (25 °C) 54 °F (12 °C) |
85 °F (29 °C) 63 °F (17 °C) |
89 °F (32 °C) 68 °F (20 °C) |
87 °F (31 °C) 66 °F (19 °C) |
80 °F (27 °C) 59 °F (15 °C) |
68 °F (20 °C) 47 °F (8 °C) |
56 °F (13 °C) 38 °F (3 °C) |
45 °F (7 °C) 30 °F (−1 °C) |
| Baltimore | 42 °F (6 °C) 29 °F (−2 °C) |
46 °F (8 °C) 31 °F (−1 °C) |
54 °F (12 °C) 39 °F (4 °C) |
65 °F (18 °C) 48 °F (9 °C) |
75 °F (24 °C) 57 °F (14 °C) |
85 °F (29 °C) 67 °F (19 °C) |
90 °F (32 °C) 72 °F (22 °C) |
87 °F (31 °C) 71 °F (22 °C) |
80 °F (27 °C) 64 °F (18 °C) |
68 °F (20 °C) 52 °F (11 °C) |
58 °F (14 °C) 43 °F (6 °C) |
46 °F (8 °C) 33 °F (1 °C) |
| Էլլթոն | 42 °F (6 °C) 24 °F (−4 °C) |
46 °F (8 °C) 26 °F (−3 °C) |
55 °F (13 °C) 32 °F (0 °C) |
67 °F (19 °C) 42 °F (6 °C) |
76 °F (24 °C) 51 °F (11 °C) |
85 °F (29 °C) 61 °F (16 °C) |
88 °F (31 °C) 66 °F (19 °C) |
87 °F (31 °C) 65 °F (18 °C) |
80 °F (27 °C) 57 °F (14 °C) |
69 °F (21 °C) 45 °F (7 °C) |
58 °F (14 °C) 36 °F (2 °C) |
46 °F (8 °C) 28 °F (−2 °C) |
| Օկեան սիթի | 45 °F (7 °C) 28 °F (−2 °C) |
46 °F (8 °C) 29 °F (−2 °C) |
53 °F (12 °C) 35 °F (2 °C) |
61 °F (16 °C) 44 °F (7 °C) |
70 °F (21 °C) 53 °F (12 °C) |
79 °F (26 °C) 63 °F (17 °C) |
84 °F (29 °C) 68 °F (20 °C) |
82 °F (28 °C) 67 °F (19 °C) |
77 °F (25 °C) 60 °F (16 °C) |
68 °F (20 °C) 51 °F (11 °C) |
58 °F (14 °C) 39 °F (4 °C) |
49 °F (9 °C) 32 °F (0 °C) |
| Վալդորֆ | 44 °F (7 °C) 26 °F (−3 °C) |
49 °F (9 °C) 28 °F (−2 °C) |
58 °F (14 °C) 35 °F (2 °C) |
68 °F (20 °C) 43 °F (6 °C) |
75 °F (24 °C) 53 °F (12 °C) |
81 °F (27 °C) 62 °F (17 °C) |
85 °F (29 °C) 67 °F (19 °C) |
83 °F (28 °C) 65 °F (18 °C) |
78 °F (26 °C) 59 °F (15 °C) |
68 °F (20 °C) 47 °F (8 °C) |
59 °F (15 °C) 38 °F (3 °C) |
48 °F (9 °C) 30 °F (−1 °C) |
| Point Lookout պետական այգի | 47 °F (8 °C) 29 °F (−2 °C) |
51 °F (11 °C) 31 °F (−1 °C) |
60 °F (16 °C) 38 °F (3 °C) |
70 °F (21 °C) 46 °F (8 °C) |
78 °F (26 °C) 55 °F (13 °C) |
86 °F (30 °C) 64 °F (18 °C) |
89 °F (32 °C) 69 °F (21 °C) |
87 °F (31 °C) 67 °F (19 °C) |
81 °F (27 °C) 60 °F (16 °C) |
71 °F (22 °C) 49 °F (9 °C) |
61 °F (16 °C) 41 °F (5 °C) |
50 °F (10 °C) 32 °F (0 °C) |
| [14][15][16][17][18][19][20][21][22][23] | ||||||||||||
Ըստ 2011 թվականի հուլիսի 11-ի ԱՄՆ մարդահամարի բյուրոյի տվյալների` նահանգի բնակչությունը կազմել է 5,828,289 մարդ, համեմատած 2010 թվականի տվյալների` բնակչությունն աճել է 0.95%-ով[24]։ Բնակչության հիմնական մասը ապրում է նահանգի կենտրոնական մասում, Բալթիմոր և Վաշինգտոնի մետրոպոլիայի տարածքում։ 2006 թվականի տվյալներով նահանգում ապրող 645 744 մարդ ծնվել է Միացյալ Նահանգներից դուրս։ Նրանք հիմնականում Լատինական Ամերիկայի և Ասիայի տեղաբնիկներն են։ Մերիլենդը կորեական սփյուռքի մեծ տունն է[25]։ Ռասայական կազմը հետևյալն է.
- սպիտակամորթներ (66,99 %),
- աֆրոամերիկացիներ (29,02%),
- ասիացիներ (4,53 %),
- բնիկ ամերիկացիներ (0,76 %),
- օվկիանիացիներ (0,12 %)։
Սպիտակամորթների հիմնական մասը կազմում են գերմանացի, իռլանդացի, անգլիացի և իտալացի գաղթականները։ Բնակչության 82 %-ը դավանում է քրիստոնեություն, 4%-ը` հինդուիզմ 0,1%—ը` իսլամ, 1%—ը` այլ կրոններ, իսկ 11%-ը իրենց հայտարարել են ոչ կրոնականներ։
Բնակչության դինամիկա
- 1940- 1 821 244 մարդ
- 1950- 2 343 001 մարդ
- 1960- 3 100 689 մարդ
- 1970- 3 922 399 մարդ
- 1980- 4 216 975 մարդ
- 1990- 4 781 468 մարդ
- 2000- 5 296 486 մարդ
- 2010- 5 773 552 մարդ
Ըստ բյուրոյի տնտեսական վերլուծության, ՀՆԱ-ն Մերիլենդում 2005 թվականի տվյալներով կազմել է 246 մլրդ դոլար (15-րդ տեղում է ԱՄՆ նահանգներում)։ Մերիլենդի այսօրվա տնտեսությունը մեծապես կախված է ծառայության ոլորտից։ Տրանսպորտը, շինարարությունը և տեղեկատվական տեխնոլոգիաները մեծապես ազդում են պետական կապիտալի և խոշոր նավահանգիստների գործունեության վրա։ Բացի այդ, Մերիլենդում տեղակայված են բազմաթիվ դաշնային կազմակերպություններ, ինչպիսիք են՝ ՆԱՍԱ-ն, Ազգային անվտանգության գործակալությունը (ԱՆԲ), որոնք գտնվում են Ֆորթ Մեյդում։ Սպառողական ապրանքների անվտանգության հանձնաժողովի կողմից է հսկվում պարենը և դեղամիջոցները (FDA):
Նահանգն ունի ածուխի զգալի պաշարներ, բայց դրա արտադրությունն էապես նվազել է սկսած XX դարի սկզբից։ Գոյություն ունեն քար և ավազ արտադրող ընկերություններ։ Գյուղատնտեսության զարգացումը մասնավորապես կախված է ծխախոտից։
- Բալթիկտիկծովյան մետրոպոլիտեն
- Վաշինգտոնյան մետրոպոլիտեն
- Մերիլենդի համալսարան (Քոլեջ Պարկ)
- Ջոն Հոփքինսի համալսարան
.jpg)
- Քրիս Վան Հոլլեն. Մերիլենդի ներկայացուցիչների պալատի անդամ
Նախագահական ընտրությունների արդյունքները
| Տարի | Դեմոկրատական | Հանրապետական |
|---|---|---|
| 1950 | 42.7% 275,824 | 57.3% 369,807 |
| 1954 | 45.5% 319,033 | 54.5% 381,451 |
| 1958 | 63.6% 485,061 | 36.5% 278,173 |
| 1962 | 55.6% 428,071 | 44.4% 341,271 |
| 1966 | 40.6% 373,543 | 49.5% 455,318 |
| 1970 | 65.7% 639,579 | 32.3% 314,336 |
| 1974 | 63.5% 602,648 | 36.5% 346,449 |
| 1978 | 71.0% 718,328 | 29.0% 293,635 |
| 1982 | 62.0% 705,910 | 38.0% 432,826 |
| 1986 | 82.4% 907,291 | 17.6% 194,185 |
| 1990 | 59.8% 664,015 | 40.2% 446,980 |
| 1994 | 50.2% 708,094 | 49.8% 702,101 |
| 1998 | 55.1% 846,972 | 44.8% 688,357 |
| 2002 | 47.7% 813,422 | 51.6% 879,592 |
| 2006 | 52.7% 942,279 | 46.2% 825,464 |
| 2010 | 56.2% 1,044,961 | 41.8% 776,319 |
| 2014 | 47.3% 818,890 | 51.0% 884,400 |
| Year | Դեմոկրատական | Հանրապետական |
|---|---|---|
| 1952 | 43.8% 395,337 | 55.4% 499,424 |
| 1956 | 40.0% 372,613 | 60.0% 559,738 |
| 1960 | 53.6% 565,808 | 46.4% 489,538 |
| 1964 | 65.5% 730,912 | 34.5% 385,495 |
| 1968 | 43.6% 538,310 | 41.9% 517,995 |
| 1972 | 37.4% 505,781 | 61.3% 829,305 |
| 1976 | 53.0% 759,612 | 47.0% 672,661 |
| 1980 | 47.1% 726,161 | 44.2% 680,606 |
| 1984 | 47.0% 787,935 | 52.5% 879,918 |
| 1988 | 48.2% 826,304 | 51.1% 876,167 |
| 1992 | 49.8% 988,571 | 35.6% 707,094 |
| 1996 | 54.3% 966,207 | 38.3% 681,530 |
| 2000 | 56.6% 1,145,782 | 40.2% 813,797 |
| 2004 | 55.9% 1,334,493 | 42.9% 1,024,703 |
| 2008 | 61.9% 1,629,467 | 36.5% 959,862 |
| 2012 | 62.0% 1,677,844 | 35.9% 971,869 |
| 2016 | 60.3% 1,677,928 | 33.9% 943,169 |
Since before the Civil War, Maryland's elections have been largely controlled by the Democrats [փա՞ստ]
Լեզու
Իսպաներենը (այդ թվում` իսպանական կրեոլը) համարվում է Մերիլենդի երկրորդ լեզվուն՝ անգլերենից հետո։ Երրորդ և չորրորդ ամենաշատ խոսակցական լեզուները ֆրանսերեն (այդ թվում Patois և Cajun) և չինարեն լեզուներն են։ Խոսակացական լեզուներ են նաև գերմաներենը, ռուսերենը, իտալերենը, պարսկերենը, վիետնամերենը, հնդկերենը, արաբերենը, չինարենը և այլն[27]։
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
