![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Repin_Saint_Nicholas_of_Myra_saves_three_innocents_from_death_1888_grm.jpg/640px-Repin_Saint_Nicholas_of_Myra_saves_three_innocents_from_death_1888_grm.jpg&w=640&q=50)
Նիկողայոս Զմյուռնացին մահից փրկում է երեք անմեղ դատապարտյալներին
Իլյա Ռեպինի նկար / From Wikipedia, the free encyclopedia
«Նիկողայոս Զմյուռնացին մահից փրկում է երեք անմեղ դատապարտյալներին» (ռուս.՝ «Никола́й Мирлики́йский избавля́ет от сме́рти трёх неви́нно осуждённых»), ռուս նկարիչ Իլյա Ռեպինի (1844-1930) կտավը, որը նկարիչն ավարտել է 1888 թվականին։ Պահպանվում է Պետերբուրգի ռուսական պետական թանգարանում (ինվենտար համար՝ Ж-4001)։ Չափսերը - 215 × 196 սմ[1][2][3][4]։ Նկարի սյուժեն կապված է Սուրբ Նիկոլայ Հրաշագործի (Զմյուռնացի) արարքներից մեկի հետ, որի համարձակ և սկզբունքային գործողությունները օգնել են կանխել երեք անմեղ մարդկանց մահապատիժը։ Այս թեմայի արդիականությունը կապված էր Լև Տոլստոյի բարոյական քարոզչության և մահապատժի վերացման հարցի հետ[5]։
![]() | |
տեսակ | գեղանկար |
նկարիչ | Իլյա Ռեպին |
տարի | 1888 |
բարձրություն | 215 սանտիմետր |
լայնություն | 196 սանտիմետր |
ուղղություն | ռեալիզմ և իմպրեսիոնիզմ |
ժանր | կենցաղային ժանր |
նյութ | կտավ և յուղաներկ |
գտնվում է | Ռուսական թանգարան |
հավաքածու | Ռուսական թանգարան |
սեփականատեր | Ռուսաստան և Ալեքսանդր III |
ներշնչված է | Սուրբ Նիկողայոս Զմյուռնացի, դահիճ, մեղադրյալ և մեղադրյալ |
հիմնական թեմա | մահապատիժ |
պատկերված են
| |
Ծանոթագրություններ | |
![]() |
Կտավը ներկայացվել է Պերեդվիժնիկների[6] արվեստի ցուցահանդեսների ընկերակցության 17-րդ ցուցահանդեսում, որը բացվել է 1889 թվականի փետրվարին Սանկտ Պետերբուրգում[7][8]։ Քննադատների կարծիքները բաժանվեցին՝ մասնավորապես գրող Միտրոֆան Ռեմեզովը բարձր էր գնահատել ռեպինյան «Սուրբ Նիկողայոսին»՝ համարելով նրան «ինչպես մտքով, այնպես էլ կատարմամբ» լավագույնը ցուցահանդեսում ներկայացված բոլոր նկարներից[9], իսկ Լև Տոլստոյը նշել է, որ կտավի բովանդակությունը «հեղինակի համար ոչ գեղարվեստական չէ, նոր չէ, սիրելի չէ», «ամբողջ պատկերն ֆոկուսում չէ, և բոլոր պատկերները զատ-զատ սողում են»[10]։ Կտավը ձեռք է բերել Ալեքսանդր III կայսրը, և հետագայում «լեգենդում» բազմիցս նշվում է, որ հենց այս նկարի գնման հետ է կապված Ռուսական թանգարան ստեղծելու որոշումը[11][12]։
Արվեստի պատմաբան Նիկոլայ Մաշկովցևի կարծիքով, «Նիկողայոս Զմյուռնացի» կտավը չպետք է դիտարկել որպես սրբապատկեր կամ որպես կրոնական թեմայով ստեղծագործություն. «Ռեպինին հրապուրել է գործող անձանց, հատկապես դատապարտյալների ինքնամոռաց արտահայտությունը», և նա պատկերել է «մտավոր մղման սկզբնական, ամենահզոր պահը»[13]։ Արվեստաբան Նոննա Յակովլևան նշում է, որ Ռեպինը «կարծես կոչ է անում ամենասիրելի սուրբ հրաշագործին դադարեցնել արյան հոսքը Ռուսաստանում, հանդիսատեսին կանգնեցնում է իր հրաշքներից մեկին դեմ հանդիման»[14]։