Էլիֆ Շաֆաք

Էլիֆ Շաֆաք (թուրքերեն՝ Elif Şafak, հոկտեմբերի 25, 1971(1971-10-25)^{[1][2][3][…]}, Ստրասբուրգ, Ֆրանսիա^[4]), թուրքական արմատներով բրիտանացի^[9] գրող, էսսեիստ, ակադեմիկոս, հանրային խոսնակ և կանանց իրավունքների ակտիվիստ։ Անգլերենով հրապարակել է անգլիականացած Էլիֆ Շաֆաք գրական կեղծանվամբ^[10]։

Էլիֆ Շաֆաք Elif Şafak
Ծնվել է	հոկտեմբերի 25, 1971(1971-10-25)[1][2][3][…] (53 տարեկան)
Ծննդավայր	Ստրասբուրգ, Ֆրանսիա[4]
Մասնագիտություն	գրող, վիպասան և լրագրող
Լեզու	թուրքերեն և անգլերեն
Քաղաքացիություն	Թուրքիա
Կրթություն	Middle East Technical University Faculty of Economics and Administrative Sciences? և Միջինարևելյան տեխնիկական համալսարան
Ժանրեր	պոստմոդեռնիզմ
Ուշագրավ աշխատանքներ	Սիրո քառասուն կանոնները, Եվայի երեք դուստրերը և Terra Incognita?
Աշխատավայր	Միչիգանի համալսարան և Արիզոնայի համալսարան
Պարգևներ	Ավստրիական գրահրատարակիչների պատվավոր մրցանակ՝ գործունեության և մտքերի հանդուրժողականության համար [5] 100 կին [6] և Թագավորական գրական միության անդամ [7]
Ամուսին	Էյուփ Ջան[8]
Կայք	elifsafak.com.tr
Elif Şafak Վիքիպահեստում

Շաֆաքը դասավանդել է աշխարհի մի շարք համալսարաններում, իսկ վերջերս դասավանդել է Օքսֆորդի Սուրբ Աննայի քոլեջում^[11]։

Շաֆաքն ստեղծագործում է թուրքերենով և անգլերենով, հրապարակել է 16 գիրք, որից տասը վեպեր են, ներառյալ «Ստամբուլի բիճը», «Սիրո քառասուն կանոնը» և «Եվայի երեք դուստրերը»։ Նրա գրքերը թարգմանվել են աշխարհի 49 լեզվով և արժանացել են «Արվեստի և գրականության մրցանակ»-ին (ֆր.՝ Ordre des Arts et des Lettres^[12]:

2012 թվականին «Անտարես» հրատարակչության կողմից Շաֆաքի «Ստամբուլի բիճը» վեպը հրատարակվել է հայերեն։

Նա կանանց և փոքրամասնությունների իրավունքների ակտիվիստ է, պայքարում է խոսքի ազատության համար։ Նա նաև գրում և խոսում է մի շարք հարցերի վերաբերյալ, ներառյալ համաշխարհային ու մշակութային քաղաքականությունը, Եվրոպայի, Թուրքիայի և Մերձավոր Արևելքի ապագան, ժողովրդավարությունը և բազմակարծությունը։ Նա երկու անգամ եղել է TED-ի համաշխարհային խոսնակ^[13], Դավոսի ստեղծագործական տնտեսության վերաբերյալ Weforum Համաշխարհային օրակարգի խորհրդի անդամ է^[14] և ԵՄ արտաքին հարաբերությունների խորհուրդի հիմնադիր անդամ է։ 2017 թվականին «Politico» մեդիա կազմակերպության կողմից դարձել է այն 12 մարդկանցից մեկը, որը «ձեր սրտին կտա մեծ անհրաժեշտության աճ»^[15]։

Կենսագրություն

Վաղ տարիներ

Էլիֆ Շաֆաքը ծնվել է 1971 թվականի հոկտեմբերի 25-ին դիվանագետների ընտանիքում^[16]։ Հայրը փիլիսոփա էր։ Ծնողների ամուսնալուծությունից հետո վերադարձել է Անկարա (Թուրքիա) և ապրել է մոր և տատիկի հետ^[17]։ Նա նշել է, որ ոչ լիարժեք ընտանիքում ապրելը բազմաթիվ պատճառներով բարդ է եղել նրա համար, սակայն առանց հայրիշխանության ապրելը իր վրա դրական ազդեցություն է թողել։ Ապրել է Իսպանիայում և Հորդանանում, իսկ ավելի ուշ տեղափոխվել Թուրքիա։ Էլիֆ Շաֆաքը մեծացել է առանց հոր, իսկ իր խորթ եղբայրների հետ առաջին անգամ հանդիպել է, երբ քսան տարեկան էր դառնում։ Պատանեկան տարիներն անցկացրել է Օմանում և Մադրիդում։ Մինչև Միացյալ Թագավորությունում հաստատվելը՝ ապրել է Թուրքիայում։ Ավարտել է Անկարայի Միջին Արևելքի տեխնիկական համալսարանի միջազգային հարաբերությունների ֆակուլտետը և նույն համալսարանի քաղաքագիտության ֆակուլտետում ստացել մագիստրոսի կոչում։ Մեկ տարի վերապատրաստվել է ԱՄՆ-ում, որի արդյունքում դասախոսությունների է հրավիրվել տարբեր համալսարանների կողմից։ Սովորել է նաև Միչիգանի համալսարանում և Արիզոնայի համալսարանի Մերձավոր Արևելքի ուսումնասիրությունների ֆակուլտետում։ Ապրում է Թուրքիայում և ԱՄՆ-ում, գրում է թուրքերենով և անգլերենով։ Շաֆաքն ունի երկու երեխա և ներկայումս ապրում է Լոնդոնում՝ «սրտում պահելով Ստամբուլը»^[18]։

2006 թվականին Էլիֆ Շաֆաքը «Ստամբուլի բիճը» վեպի պատճառով երկու անգամ կանգնել է դատարանի առաջ։ Շաֆաքին մեղադրանք էր առաջադրվել 301-րդ հոդվածի համաձայն՝ թրքությունը վիրավորելու համար։ Դատավարության պատճառն այն էր, որ ստեղծագործության հերոսներից մեկն ապացուցում է Առաջին աշխարհամարտի ընթացքում տեղի ունեցած Հայոց ցեղասպանության փաստը։ Ապացույցների անբավարարության պատճառով երկու մեղադրանքներն էլ հանվում են։

Ստեղծագործությունը

Շաֆաքի գրքերի մեծ մասը սուֆիզմի հետ կապված պատմական վեպեր են։ Գրում է երգեր՝ ռոք-համույթների համար, և աշխատություններ՝ մշակույթի և քաղաքականության թեմաներով։

Գրքերը

Թուրքերենով

• Kem Gözlere Anadolu (1994)
• Փինհան/ Pinhan (1997, «Սևլանա» մրցանակ)
• Քաղաքի արտացոլանքը/ Şehrin Aynaları (1999)
• Մահրամ/ Mahrem (2000, Թուրքիայի գրողների միության մրցանակ)
• Լվական ամրոց/ Bit Palas (2002)
• Քավարան/ Araf (2004)
• Beşpeşe (2004)
• Med-Cezir (2005)
• Baba ve Piç (2006)
• Սև կաթ/ Siyah Süt (2007)
• Սեր/ Aşk (2009)
• Kâğıt Helva (2010)
• İskender (2011, Ֆրանսիայի գրախանութների ցանցի Relay մրցանակ, 2013)
• Şemspare (2012)
• Ստամբուլի բիճը

Անգլերենով

• The Saint of Incipient Insanities (2004)
• The Bastard of Istanbul (2006)
• The Forty Rules of Love (2010)

Ռուսերենով

• Սիրո քառասուն կանոն (2012)
• Պատիվ (2014)