Ջորջե Էնեսկու

Ջորջե Էնեսկու (ռումիներեն՝ George Enescu; օգոստոսի 19, 1881(1881-08-19)^{[1][2][3][…]}, Ջորջե Էնեսկու, George Enescu, Botoșani County, Ռումինիայի թագավորություն - մայիսի 4, 1955(1955-05-04)^{[1][2][3][…]}, Փարիզի 8-րդ շրջան, Ֆրանսիա^[4]), ռումինացի կոմպոզիտոր, ջութակահար, դիրիժոր և մանկավարժ, ազգային դասական, 20-րդ դարի մեծագույն երաժիշտներից մեկը։

Ջորջե Էնեսկու
Բնօրինակ անուն	ռումիներեն՝ George Enescu
Ծնվել է	օգոստոսի 19, 1881(1881-08-19)[1][2][3][…] Ջորջե Էնեսկու, George Enescu, Botoșani County, Ռումինիայի թագավորություն
Երկիր	Ռումինիա և  Ֆրանսիա
Մահացել է	մայիսի 4, 1955(1955-05-04)[1][2][3][…] (73 տարեկան) Փարիզի 8-րդ շրջան, Ֆրանսիա[4]
Գերեզման	Պեր Լաշեզ[5]
Ժանրեր	օպերա, սիմֆոնիա, կամերային երաժշտություն և դաշնամուր
Մասնագիտություն	կոմպոզիտոր, ջութակահար, դաշնակահար, դիրիժոր, երաժշտության ուսուցիչ, համալսարանի դասախոս, երաժշտագետ, քաղաքական գործիչ և պետական գործիչ
Գործիքներ	ջութակ և դաշնամուր
Աշխատավայր	Փարիզի կոնսերվատորիա, Փարիզի Նորմալ երաժշտական դպրոց, Չիկիի երաժշտական ակադեմիա, George Enescu Philharmonic Orchestra?, New York Philharmonic? և BBC Symphony Orchestra?
Լեյբլ	Electrecord?, His Master's Voice? և Դեկա Ռեկորդս
Կրթություն	Փարիզի կոնսերվատորիա և Վիեննայի երաժշտության և կատարողական արվեստի համալսարան
Ամուսին	Marie Cantacuzène?
Պարգևներ
Ստորագրություն
George Enescu Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

Սկսել է ստեղծագործել հինգ տարեկանից։ Յոթ տարեկանում ուղարկել են Վիեննայի կոնսերվատորիա սովորելու, որն ավարտել է արծաթե մեդալով։ Վիեննայում ելույթ է ունեցել համերգներով։ 1895 թ. գնացել է Փարիզ, որտեղ սովորել է Ժյուլ Մասնեի և Գաբրիել Ֆորեի մոտ Գի Ռոպարցի հետ նույն կուրսում։ 1923 թ. առաջին անգամ ելույթ է ունեցել Նյու Յորքում, որպես դիրիժոր։ 1920-1930 թթ. ապրել է Բուխարեստում և Փարիզում, իսկ 1946 թ.-ից հետո Փարիզում, համերգներով ելույթ է ունեցել Եվրոպայում և ԱՄՆ-ում, որպես ջութակահար և դիրիժոր, նաև Մոսկվայում 1946 թ. (նա եղել է այնտեղ 1909 և 1919 թթ.) նվագել է Բ. Բարտոկի, Է. Իզաիի, Կ. Հասկիլի, Պ. Կազալսի, Դ. Օյստրախի, Գ. Նովաիշի և ուրիշ մեծ կատարողների հետ։ Ջ. Էնեսկուի աշակերտներից են աշխարհահռչակ երաժիշտներ Իեգուդի Մենուխինը, Արթյուր Գրումյոն, Ժինեթ Նեվյոն, Քրիստիան Ֆերրան և ուրիշներ։

Ստեղծագործություն

Էնեսկուին են պատկանում երեք սիմֆոնիա, դաշնամուրային երեք և լարային երկու կվարտետ, ջութակի երեք և թավջութակի երկու սոնատ, վոկալի ստեղծագործություններ ֆրանսիական Սիմվոլիզմի բանաստեղծությունների վրա և այլն։ Էնեսկուի երաժշտությունը ստեղծվել է Եվրոպական Ռոմանտիզմի (Շուման, Վագներ, Բրամս) ազդեցության ներքո։

Հետագայում Էնեսկուի երաժշտությունը զարգացել է Ստրավինսկու, Պրոկոֆևի որոնումներին զուգահեռ, իսկ օպերային ժանրում՝ («Էդիպ» օպերա 1910-1931 թթ.) ընդունել է Ռիխարդ Շտրաուսի, նորվիեննական դպրոցի, նոր դասականության, նեոբարոկկոյի ազդեցությունը։ Այդ բոլոր փուլերում Էնեսկուի համար կարևոր և բնորոշ է եղել ռումինական ֆոլկլորի օգտագործումը (հայտնի են նրա երկու «Ռումինական Ռապսոդիաները» 1901 և 1902 թթ.)։ Վարպետի ավարտված ստեղծագործությունները շատ չեն (33 ստեղծագործություն), իսկ ահագին ստեղծագործություններ (այդ թվում երկու սիմֆոնիա) մնացել են անավարտ։

Ճանաչում

Էնեսկուի մահից հետո Լիվենի գյուղը վերանվանվել է երաժշտի անունով։ Նրա անունով ստեղծվել է միջազգային ընկերություն, որի հովանու տակ հրատարակվում են կոմպոզիտորի ստեղծագործությունները, լույս են տեսնում նրա ստեղծագործությունների ուսումնասիրության երկերը։ Ռումինական Ֆիլհարմոնիան կրում է Էնեսկուի անունը։ Բուխարեստում երկու տարին մեկ անգամ կազմակերպվում է Ջորջե Էնեսկուի անվան միջազգային մրցույթ-փառատոն։

Գրականություն

• Voicana M. George Enescu. București։ Editura Academiei Republicii Socialiste România, 1971
• Malcolm N. George Enescu։ his life and music. London։ Toccata Press, 1990
• Samson J. Placing genius։ the case of George Enescu. Trondheim։ Norwegian University of Science and Technology, 2006
• Ямпольский И. М. Дж. Энеску. М., 1956
• Котляров Б. Я. Джордже Энеску. М., 1965