Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի (Արուճ)

Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի, Արուճ գյուղի գլխավոր վանական համալիր: Գտնվում է Արագած լեռան արևմտյան լանջի ստորոտում` Արագածոտնի մարզում։ Արուճի տաճարը (Ս. Գրիգոր եկեղեցի) հայկական հոգևոր և ճարտարապետական նշանավոր կոթողներից է^[2]։

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի (այլ կիրառումներ)

Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի
Հիմնական տվյալներ
Տեսակ	մշակութային արժեք և եկեղեցի
Երկիր	Հայաստան
Տեղագրություն	Հայաստան Արագածոտնի մարզ, Արուճ
Հոգևոր կարգավիճակ	Կանգուն, խոնարհված է միայն գմբեթը
Հիմնական ամսաթվերը	7-րդ դար
Ներկա վիճակ	Չգործող
Մասն է	Եկեղեցական համալիր Սբ. Գրիգոր
Կազմված է	Կոթող, Կոթող, Կոթող, Խաչքար և Խաչքար
Ժառանգության կարգավիճակ	մշակութային հուշարձան Հայաստանում[1]
Անվանված	Գրիգոր Լուսավորիչ
Պատվիրող	Գրիգոր Ա Մամիկոնյան
Ճարտարապետական տիպ	Բազիլիկա
Ճարտարապետական ոճ	Հայկական
Կառուցման ավարտ	660-ական թթ.
Հիմնադրված	7-րդ դար
Գմբեթ	1
St. Grigor Church of church complex in Aruch Վիքիպահեստում

Ըստ շինարարական արձանագրության` Արուճի եկեղեցին կառուցել է Գրիգոր Ա Մամիկոնյանը VII դ. 60-ական թվականներին: Տաճարը թեև կանգուն է, բայց կիսավեր վիճակում է։ Նախկինում ներսից պատված է եղել Համբարձման տեսարանը ներկայացնող որմնանկարներով, որոնք այժմ գրեթե անհետացել են։

Արուճում պահպանվել են նաև բրոնզի դարի դամբարանների, հին ամրոցի, քարավանատան (XIII դ.) և այլ հուշարձանների ավերակներ։

Ավագ խորանի գմբեթարդում մոտ 7 մ բարձրությամբ պատկերված է Քրիստոսը՝ ձախ ձեռքին մագաղաթագալար։ Պատվանդանի տակ գրված է նկարչի անունը՝ Ստեփանոս։ Մատենագրական աղբյուրներում հիշատակված պալատը, որ նույնպես կառուցել է Գրիգոր Մամիկոնյանը տաճարի հարավարևելյան կողմում, բացվել է 1948-1951 թվականների պեղումների ժամանակ։ Վաղ միջնադարի աշխարհիկ ճարտարապետության այս հուշարձանախումբը բաղկացած է երկու առանձին շենքերից, որոնցից մեկը սյունազարդ է և իր հատակագծով ու մանրամասներով (սյուներ, խարիսխներ, խոյակներ) նման է Դվինի կաթողիկոսարանին։ Երկրորդ շենքը գտնվում է առաջինից արևելք։

Իր չափերով Արուճի եկեղեցին վաղ միջնադարյան Հայաստանի ամենամեծ պատմամշակությային կոթողներից է։

Պատկերասրահ

• 
  Սուրբ Գրիգոր եկեղեցու (Արուճ) ընդհանուր տեսքը պալատի կողմից
• 
  Սուրբ Գրիգոր եկեղեցու (Արուճ) ընդհանուր տեսքը և գերեզմանոցը
• 
  Սուրբ Գրիգոր եկեղեցու (Արուճ) խոնարհված գմբեթը
• 
  Սուրբ Գրիգոր եկեղեցու (Արուճ) ընդհանուր տեսքը
• 
  Սուրբ Գրիգոր եկեղեցու (Արուճ) ընդհանուր տեսքը
• 
  Խոնարհված եկեղեցի (Արուճի կաթողիկեի տարածք)
• 
  Խոնարհված եկեղեցի (Արուճի կաթողիկեի տարածք)
• 
  Խոնարհված եկեղեցի (Արուճի կաթողիկեի տարածք)
• 
  Խոնարհված եկեղեցի (Արուճի կաթողիկեի տարածք)
• 
  Քարտեզը
• 
• 
•