Վաղարշակ Ա

Վաղարշակ Ա (մ.թ.ա. 256-225), Արշակունյաց հարստության հիմնադիրը Պարթևստանում^[1]։ Հայոց պատմիչները Վաղարշակին համարում են Պարթևաց Արշակունի հիմնադիր թագավոր Արշակ Մեծի եղբայրը։ (մ.թ.ա. 248/247 – մոտ մ.թ.ա. 211)^[1]։Վերջինիս օգնությամբ 31 տարի գահակալելով Հայաստանում՝ Վաղարշակ Ա-ն մայրաքաղաքն ու գահանիստը դարձրել է Մծբինը։

Վաղարշակ Ա
Մեծ Հայքի Արքա
Վաղարշակ Օրենսդիր
Իշխանություն	247– 225
Ծնվել է՝	անհայտ
Մահացել է՝	անհայտ
Տոհմ	Արշակունիներ

Վաղարշակ Ա-ն ըստ Մովսես Խորենացու

Ըստ Մովսես Խորենացու Վաղարշակ Ա-ն գահակալել է 22 տարի^[2]։

Մովսես Խորենացին Վաղարշակին է վերագրում վարչական, քաղաքական, ռազմական, տնտեսական և մշակութային բազմաթիվ բարենորոգումներ։ Վաղարշակ Ա-ի կառավարման ժամանակ իր տերության կազմի մեջ էին մտնում նաև Ատրպատականը և Հյուսիսային Միջագետքը։

Վաղարշակ Ա-ն պատերազմել և հաղթել է Փոքր Ասիայի թագավորներից մեկին՝ Մորփյուղիկեսին։

Վաղարշակի կարգադրությամբ ասորի քուրմ Մար Աբաս Կատինան Նինվեից բերել է Հայոց հին պատմությունը և բաբելոնյան աղբյուրների հիման վրա գրել իր «Հայոց Պատմությունը»^[1]։

Հակասությունները Վաղարշակ Ա-ի շուրջ

Ըստ Սեբեոսի Արշակ Մեծի որդիներն էին՝ Արշակ Փոքրը և Վաղարշակը, առաջինը թագավորում է Մծբինում, իսկ Վաղարշակը՝ Մեծ Հայքում^[1]։ Ըստ Միքայել Չամչյանի գահակալել է 22 տարի՝ մ.թ.ա. 147 - մ.թ.ա. 122 թվականներին^[3]։ Վաղարշակի պատմականությունը կասկածի է ենթարկվել 19-րդ 2-րդ կեսից և շարունակում է մնալ գիտնականների տարակարծությունների ու վեճերի առարկա։ Ուսումնասիրողներից ոմանք Վաղարշակին փորձել են նույնացնել Տրդատ Ա–ի հետ, իսկ Հակոբ Մանանդյանը՝ Վաղարշ Բ-ի հետ։