Ալեքսանդրա Յակոբի
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ալեքսանդրա Նիկոլաևնա Պեշկովա-Տոլիվերովա (ռուս.՝ Александра Николаевна Пешкова-Толиверова, օրիորդական ազգանունը՝ Սուսոկոլովա (ռուս.՝ Сусоколова), առաջին ամուսնության ժամանակ՝ Տյուֆյաևա (ռուս.՝ Тюфяева), երկրորդի ժամանակ՝ Յակոբի, երրորդի ժամանակ՝ Պեշկովա (ռուս.՝ Пешкова), գրական կեղծանունը՝ Տոլիվերովա, ապրիլի 24 (մայիսի 6), 1841 կամ 1842[1][2], Եգորյևսկ, Ռյազանի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - դեկտեմբերի 1, 1918(1918-12-01) կամ 1918[1][2], Պետրոգրադ, Խորհրդային Ռուսաստան), ռուս մանկական գրող, լրագրող, հրապարակախոս, հրատարակչուհի, «Խաղալիք» (ռուս.՝ «Игрушечка») մանկական ամսագրի և «Կանացի գործ» (ռուս.՝ «Женское дело») ամսագրի խմբագիր։ Եղել է հասարակական գործիչ, մոտ է եղել հեղափոխական-վաթսունականների հետ։ Եղել է ֆեմինիստական շարժման մասնակից։
Ալեքսանդրա Յակոբի | |
---|---|
Ծննդյան անուն | ռուս.՝ Сусоколова Александра Николаевна |
Ծնվել է | ապրիլի 24 (մայիսի 6), 1841 կամ 1842[1][2] |
Ծննդավայր | Եգորյևսկ, Ռյազանի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
Վախճանվել է | դեկտեմբերի 1, 1918(1918-12-01) կամ 1918[1][2] |
Վախճանի վայր | Պետրոգրադ, Խորհրդային Ռուսաստան |
Գերեզման | Նիկոլսկու գերեզմանատան Ալեքսանդրո-Նևսկի դափնիների ծառուղի |
Գրական անուն | Բլագովեշչենսկի[3], Բում-Բում Տ., Տոլիվերովա, Ա. Տոլիվերովա, Ա․ Յա-բի, Ալեքսանդրա Յակոբի[4], Տոլյա[5] |
Մասնագիտություն | թղթակից, լրագրող, թերթի խմբագրիչ, հրապարակախոս, մանկագիր, հիշատակագիր, մոդել, բուժքույր, կանանց իրավունքների պաշտպան, թարգմանչուհի, խմբագիր, գրող և հրատարակիչ |
Լեզու | ռուսերեն |
Քաղաքացիություն | Ռուսական կայսրություն |
Ժանրեր | հուշագրություն |
Ամուսին | Վալերի Յակոբի և Dimitri Peshkov? |
Alexandra Jakobi Վիքիպահեստում |
Մասնակցել է Գարիբալդյան շարժմանը, որպես գթության քույր օգնել է վիրավոր գարիբալդիականներին։ 1866 թվականին Ջուզեպպե Գարիբալդիի հրահանգով օգնել է հռոմեական բանտից փախչել նրա համհարզ Լուիջի Կաստելացցոյին՝ նրա հարսնացուի անվան տակ մուտք գործելով բանտային ամրոց։ Իր խիզախ արարքի համար արժանացել է իտալացի հեղափոխականի անձնական երախտագիտությանը։ Յակոբիի կենսագրությունը, որը լի է վառ, դրամատիկ իրադարձություններով, դարձել է հետագա ռոմանտիզացման և առասպելականացման առարկա։
Ալեքսանդրա Յակոբին հեղինակել է հուշագրություններ Ջուզեպպե Գարիբալդիի, Ֆերենց Լիստի, Ֆեոդոր Դոստոևսկու և այլոց մասին։ Մտերիմ է եղել Նիկոլայ Լեսկովի հետ, երկար տարիներ նամակագրություն է վարել նրա հետ, եղել է նրա ստեղծագործությունների կերպար։ Ն. Կալմայի «Կախարդված վերնաշապիկ» վիպակի հերոսն է «հրեշտակ-մարտիկի» անվամբ։ Եղել է նկարիչ Վալերի Յակոբիի կինը։ Ռուսերեն է թարգմանել Ժորժ Սանդի հեքիաթները, եղել է Միխայիլ Լերմոնտովի և Նիկոլայ Նեկրասովի պոեզիայի առաջին թարգմանիչը իտալերեն։ Եղել է հայտնի գեղեցկուհի[6], հանդես է եկել որպես մոդել Վալերի Յակոբիի և Վասիլի Վերեշչագինի գեղանկարչական դիմանկարների համար։
Հայտնի խորհրդային հնագետ Տատյանա Սերգեևնա Պասեկի տատն է։