ամերիկացի գրող From Wikipedia, the free encyclopedia
Էդիթ Ուորթոն (անգլ.՝ Edith Wharton), ծննդյան անունը` Էդիթ Նյուբոլդ Ջոնս (անգլ.՝ Edith Newbold Jones), հունվարի 24, 1862[2][3][8][…], Նյու Յորք, Նյու Յորք[9] - օգոստոսի 11, 1937[1][2][3][…], Սեն Բրիս-Սու-Լես), գրող և ոճաբան, Պուլիցերյան մրցանակի դափնեկիր։
Էդիթ Ուորթոն Edith Wharton | |
---|---|
Ծննդյան անուն | Edith Newbold Jones |
Ծնվել է | հունվարի 24, 1862 (162 տարեկան) |
Ծննդավայր | Նյու-Յորք, ԱՄՆ |
Վախճանվել է | օգոստոսի 11, 1937[1][2][3][…] (75 տարեկան) |
Վախճանի վայր | Սեն-Բրիս-սու- Ֆորե, Ֆրանսիայի երրորդ հանրապետություն |
Գերեզման | Գոնարդների գերեզմանատուն |
Մասնագիտություն | գրող, վիպասան, բանաստեղծուհի, թարգմանչուհի, արձակագիր և արվեստագետ |
Լեզու | անգլերեն |
Քաղաքացիություն | ԱՄՆ |
Ժանրեր | սիրավեպ |
Ուշագրավ աշխատանքներ | Լեռ, Անմեղության դարաշրջան, The Touchstone?, The House of Mirth?, The Reef?, The Custom of the Country?, Summer?, Roman Fever?, The Decoration of Houses?, The Greater Inclination?, Crucial Instances? և Old New York? |
Անդամակցություն | Արվեստի և գրականության ամերիկյան ակադեմիա |
Պարգևներ | |
Ամուսին | Էդվարդ Ռոբինս Ուորթոն |
Ազգականներ | Mary Mason Jones?[6] |
Ներշնչվել է
| |
Edith Wharton Վիքիպահեստում |
Ուորթոնը ծնվել է 1862 թվականին, Նյու-Յորքում, արիստոկրատական ընտանիքում։ Ստացել է տնային կրթություն` ի թիվս այլ գրքերի օգտագործելով իր հոր գրադարանի գրականությունը։ Կյանքի հետագա տարիներին, այնուամենայնիվ, նա պայքարել է նման տեսակի կրթության և սոցիալական հարկադրանքի դեմ։ Իր մանկությունն ու պատանեկությունը Ուորթոնն անցկացրել է Եվրոպայում, որտեղ մտերմացել է բազմաթիվ հայտնի գրողների հետ։ Նրա ստեղծագործության վրա հատուկ ազդեցություն է ունեցել Հենրի Ջեյմսը։ Էդիթի դիմանկարը ութ տարեկան հասակում ստեղծել է Փարիզում ապրող ամերիկացի նկարիչ Էդվարդ Հարիստոն Մեյը։
1885 թվականին, 23 տարեկանում Ուորթոնն ամուսնանում է Էդվարդ Ռոբինս Ուորթոնի` Բոստոնի ազնվական ընտանիքի բանկիրի հետ։ Սակայն նա երջանիկ չէր։ Շուտով Ուորթոնը հայտնաբերում է, որ ամուսինը գումար է ծախսում սիրուհիների վրա։ Նրանց ամուսնությունը կազմալուծվում է, և 1908 թվականին նա փախչում է Ֆրանսիա` Փարիզ, որտեղ սիրավեպ է սկսում «The Times»-ի լրագրող Մորտոն Ֆուլերտոնի հետ։ Երկար ժամանակ Ուորթոնի և Ֆուլերտոնի հարաբերությունները գաղտնի էին պահվում, նրանց մասին գիտեին միայն գրողի աղախինը և Հենրի Ջեյմսը։
Իր օրագրում Ուորթոնը խոստովանում է, որ Ֆուլերտոնի հետ հարաբերություններում ձեռք է բերել այն, ինչ իրեն չի հաջողվել ամուսնության մեջ[10]։ Վերջապես, 1913 թվականին նա պաշտոնապես ամուսնալուծվում է Ռոբինս Ուորթոնի հետ։
Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Ուորթոնն աշխատում է որպես լրագրող` ճամփորդելով ճակատի գծերով։ Նա իր ռազմական ուղևորություններն արտացոլել է բազմաթիվ հոդվածներում։ 1916 թվականին Ֆրանսիայի կառավարության կողմից փախստականներին ցուցաբերած ակտիվ օգնության համար նրան շնորհվում է Պատվավոր Լեգեոնի շքանշան։ Մնացած ամբողջ կյանքը Ուորթոնն անցկացնում է Ֆրանսիայում։ Միայն մեկ անգամ` 1923 թվականին, նա լինում է ԱՄՆ-ում` Եյլի համալսարանի պատվավոր դոկտորական աստիճան ստանալու համար[10]։
Մահացել է 1937 թվականի օգոստոսի 11-ին։ Թաղված է Վերսալի Գոնար գերեզմանատանը։ Նրա պատվին անվանվել է Վեներայի Ուորթոն խառնարանը։
1902 թվականին Մասաչուսեթսում Ուորթոնը կառուցում է սեփական կալվածքը` հանդես գալով տաղանդավոր դիզայներներով[11]։ Այստեղ նա գրում է իր մի քանի վեպերը, այդ թվում` «ՈՒրախության բնակավայրը» (անգլ.՝ The House of Mirth, 1905):
Նրա ամենահայտնի վեպը` «Անմեղության դարաշրջանը» ("The Age of Innocence"), գրվել է Ֆրանսիայում և հրատարակվել 1920 թվականին։ Գրքում պատմվում է փաստաբան Նյուլանդ Արչերի մասին, ով բարեկիրթ Մեյ Ուելլանդի հետ հարսանիքի նախօրեին սիրահարվում է նրա զարմիկին` գրաֆինա Էլեն Օլենսկայային, որի դժվարին և տխուր ճակատագիրը շատ առումներով նման էր Ուորթոնի ճակատագրին։ Այդ զգացումը «կարմիր թելի» նման անցնում է Արչերի հետագա ողջ կյանքի միջով` կանխորոշելով թե' նրա հարաբերությունները Մեյի հետ, թե' նրա ամուսնության ողջ պատմությունը։ Այս վեպի համար 1921 թվականին Ուորթոնը պարգևատրվում է Պուլիցերյան մրցանակով` դառնալով այդ մրցանակին արժանացած առաջին կինը։
ռեժիսոր Ֆիլիպ Սավիլ, դերերում` Կարլա Գուջինո, Միրա Սորվինո, Էլիսոն Էլիոթ, Ռիա Կիլսթեդ, Մարկ Թենդի, Ռոնան Վիբերտ,Դինսդեյլ Լենդեն, Սոֆի Դիկս, Ռոզմարի Լիչ, Չերի Լունջի։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.