Թուրինի թագավորական գրադարան

Թուրինի թագավորական գրադարան^[9] (իտալ.՝ Biblioteca Reale di Torino), թագավորական գրադարան Պիեմոնտ մարզի իտալական Թուրին քաղաքում, որը հիմնադրվել է 1831 թվականին և բացվել 1839 թվականին։ Տեղակայված է շենքում, որը մտնում է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկում՝ Թագավորական պալատում^[10]։

Թուրինի թագավորական գրադարան
(իտալ.՝ Biblioteca Reale di Torino)

Երկիր	Իտալիա
Տեսակ	պետական հանրային գրադարան և conservation library?
Հիմնվել է	1839
Տեղադրություն	Թուրին[1][2]
Հասցե	piazza Castello, 191 - 10122 Torino[1][2] և Piazza Castello 191, 10122 Torino[3][4][5]
Հավաքածուներ
Չափ	250 000 արխիվային միավոր[3], 4500 արխիվային միավոր[3], 342 000 արխիվային միավոր[5][6], 5500 արխիվային միավոր[5][6], 320 000 հատոր[6], 186 արխիվային միավոր[6], 300 000 արխիվային միավոր[7] և 300 000 արխիվային միավոր[8]
Այլ տվյալներ
Կայք	Պաշտոնական կայք

Պատմություն և նկարագրություն

Թուրինի թագավորական գրադարանը հիմնադրվել է թագավոր Կառլ Ալբերտի կողմից 1839 թվականին։ Նա կոմս Միկել Սավերիո Պրովան դել Սաբբյոնեին հանձնարարել է հավաքել այն, ինչ գրադարանից մնացել է Թագավորական պալատում՝ Թուրինի համալսարանին լայնածավալ նվիրատվութունից հետո, և այն, ինչ հաջողվել է փրկել Նապոլեոնյան զորքերի թալանից։ Այդ հավաքածուներին Կառլ Ալբերտն ավելացրել է իր սեփական գրքերը և բոլոր հատորները, որոնք փոխանցվել են նրան նվիրատուների կողմից։ Այնուհետև գրադարանավար Դոմենիկո Պրոմիսը ձևավորել է միասնական ժողով և սահմանել գրադարանի զարգացման վեկտորը. այն մինչ օրս մասնագիտանում է հին սարդինական պետությունների պատմության, ինչպես նաև ռազմական թեմատիկայի, հերալդիկայի և դրամագիտության վրա^[11]։

1840 թվականին գրադարանային ֆոնդերն արդեն հաշվվում էին 30 000 հատոր, ընդ որում շատ աշխատանքներ զգալի արժեք էին ներկայացնում։ Հավաքածուի աճը հանգեցրել է Galleria del Beaumont-ի թևի տակ իր տեղաբաշխմանը՝ սենյակներում, որոնք ստեղծվել էին ճարտարապետ Պելաջիո Պալագիի (1775-1860) նախագծով։ Հաստատության աճը դանդաղել է, հատկապես Վիտորիո Էմանուել II-ի գահին բարձրանալուց հետո^[12]։

Իտալիայի անցումը կառավարման հանրապետական ձևին, որը տեղի է ունեցել Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո, հանգեցրել է գրադարանը պետությանը փոխանցելուն՝ 1973 թվականին պետության սեփականություն դարձած դինաստիայի ժառանգների հետ երկարատև վեճից հետո։ 21-րդ դարի սկզբին գրադարանում պահվում էին շուրջ 200.000 տպագիր հատորներ, 4500 ձեռագրեր, 3055 նկարներ, 187 ինկունաբուլներ, 16-րդ դարի 5019 գրքեր, 20987 բրոշյուրներ, 1500 մագաղաթներ, 1112 պարբերական հրատարակություններ, 400 ֆոտոալբոմներ, ինչպես նաև բազմաթիվ փորագրություններ և քարտեզներ։ Պահպանված նյութերի շարքում առավել կարևոր մասունք է համարվում Լեոնարդո դա Վինչիի «Թուրինյան ինքնադիմանկարը»^[13]։

Ծանոթագրություններ

1. dati.beniculturali.it — 2014.
2. Anagrafe delle biblioteche italiane (իտալ.) — 1990.
3. ISTAT 2019 survey on Italian libraries — 2021.
4. ISTAT 2020 survey on Italian libraries — 2022.
5. ISTAT 2022 survey on Italian libraries — 2024.
6. www.beniculturali.it (իտալ.)
7. Indagine sui musei e le istituzioni similari — 2022.
8. Indagine sui musei e le istituzioni similari — 2023.
9. Максим Сю (2019 թ․ ապրիլի 15). «Как да Винчи расширяет существующие связи». spbdnevnik.ru (ռուսերեն). Правительство Санкт-Петербурга. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 17-ին.
10. Майя Прицкер (2013 թ․ նոյեմբերի 7). «Леонардо и другие...». vnovomsvete.com (ռուսերեն). Московский комсомолец. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 17-ին.
11. Biblioteca Reale AOL Travel
12. «Leonardo da Vinci: Drawings from the Biblioteca Reale in Turin». Birmingham Museum of Art. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հոկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2008 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
13. «La Biblioteca Reale di Torino - SeeTorino». SeeTorino (իտալերեն). 2016 թ․ հոկտեմբերի 25. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մարտի 10-ին. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 10-ին.

Գրականություն

• Le collezioni d'arte della Biblioteca reale di Torino: disegni, incisioni, manoscritti figurati / a cura di Gianni Carlo Sciolla. — Torino: Istituto bancario San Paolo di Torino, 1985. — 238 с.

Արտաքին հղումներ

• «Biblioteca Reale: Torino». anagrafe.iccu.sbn.it (իտալերեն). Anagrafe delle biblioteche italiane. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 15-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թուրինի թագավորական գրադարան» հոդվածին։