From Wikipedia, the free encyclopedia
Իբն Սահլ (ամբողջական անունը՝ Աբու Սաադ ալ-Ալահ իբն Սահլ Աբու Սադ ալ-Ալա Իբն Սահլ, 940 - 1000), Իսլամական ոսկեդարի պարսիկ[2][3][4][5] մաթեմատիկոս և ֆիզիկոս[6],, որը կապված էր Բաղդադի բույիդների արքունիքի հետ։ Նրա անունով ոչինչ մեզ թույլ չի տալիս կասկածի տակ դնել նրա ծագման երկիրը[7]։
Իբն Սահլ | |
---|---|
Ծնվել է | 940 |
Մահացել է | 1000 |
Մասնագիտություն | մաթեմատիկոս և ֆիզիկոս |
Հայտնի է, որ նա գրել է օպտիկական տրակտատ մոտ 984 թվականին։ Այս տրակտատի տեքստը վերակառուցվել է Ռոշդի Ռաշեդի կողմից երկու ձեռագրերից (խմբագրվել է 1993 թ.)։ 51․ Թեհրանի ձեռագիրը շատ ավելի երկար է, բայց խիստ վնասված է, իսկ Դամասկոսի ձեռագիրը պարունակում է մի հատված, որն ամբողջությամբ բացակայում է Թեհրանի ձեռագրից։ Դամասկոսի ձեռագիրն «Այրվող գործիքների մասին», Թեհրանի ձեռագրի վերնագիրն է «Այրիչների գիրքը», որն ավելացվել է ավելի ուշ ձեռքով։
Իբն Սահլը առաջին մուսուլման գիտնականն է, ով հայտնի է, ով ուսումնասիրել է Պտղոմեոսի օպտիկան, և որպես այդպիսին՝ Իբն Ալ-Հայթամի (Ալհազեն) «Օպտիկայի գրքի» կարևոր նախաբանը, որը գրվել է մոտ երեսուն տարի անց[8]։ Իբն Սահլը զբաղվել է կոր հայելիների և ոսպնյակների օպտիկական հատկություններով և նկարագրվել է որպես բեկման օրենքի բացահայտող (Սնելի օրենք)[9][10][11]։ Իբն Սահլը օգտագործում է այս օրենքը՝ ոսպնյակների ձևերը հանելու համար, որոնք կենտրոնացնում են լույսը առանց երկրաչափական շեղումների, հայտնի են որպես անակլաստիկ ոսպնյակներ։ Տրակտատի մնացած մասերում Իբն Սահլն անդրադարձել է պարաբոլիկ հայելիներին, էլիպսոիդ հայելիներին, երկուռուցիկ ոսպնյակներին և հիպերբոլիկ աղեղներ գծելու մեթոդներին։
Իբն Սահլը նախագծել է ուռուցիկ ոսպնյակներ, որոնք կենտրոնացնում են լույսի զուգահեռ ճառագայթները, ինչը կարող է առաջացնել առարկայի այրումը որոշակի հեռավորության վրա։ Երկուռուցիկ ոսպնյակն ունի անսահման հեռավորության վրա գտնվող որոշակի կետում կենտրոնանալու ունակություն։ Իբն Սահլը բազմաթիվ ներդրումներ է կատարել օպտիկայի ոլորտում, նա նաև հոդված է գրել երկնային ոլորտի մասին։ Մշտական հարաբերակցությունը նրա ուսումնասիրության հիմնական կետն է, և դա թույլ է տալիս ավելի լավ հասկանալ ոսպնյակները։ Իբն Սահլը այսպիսի փորձ կատարեց, բյուրեղի մի կտոր օգտագործեց բյուրեղի միջով լույսի ճառագայթ տարածելու համար, որն այնուհետև բեկվում է օդում։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.