From Wikipedia, the free encyclopedia
Միանգամյա կասետային ռումբ կամ կասետային ռումբ (ֆր.՝ cassette «արկղիկ»), ավիացիոն ռմբակոծիչ սպառազինության տեսակ[1], բարակ պատեր ունեցող ավիառումբի տեսքով, լիցքավորված տարբեր նշանակության կասետային մարտական տարրերով (ավիացիոն ականներով կամ փոքր ռումբերով) (հակատանկային, հակատանկային, հրկիզող և այլն) մինչև 10 կգ զանգվածով[2]։ Մեկ կասետի մեջ կարող է տեղակայվել ավելի քան 100 ական (ռումբեր)[2]։
Կասետային ռումբ | |
---|---|
MGR-1 հրթիռի գլխամասը լցված է զարինով լի կոնտեյներով | |
Տեսակ | weapon functional class? |
Ենթատեսակ | Ռումբ |
Ավիացիոն ռումբային կասետները կարող են լինել կառավարվող և անկառավարելի, նետվող և չնետվող[1]։
Նետվող կասետային ռումբերում դրանք նետվում են դուրս հանված կամ պոկվող լիցքով, բռնկվող (դետոնացվող) հեռակառավարվող պայթուցիչով որոշակի բարձրության վրա, թիրախից վերև, չնետվող կասետային ռումբերում կրակում են պիրոփամփուշտով[3]։
Մարտական տարրերով հագեցած կասետները կրում են բազմաթիրախային անվանումներ[1]։
Սակրավորների կողմից չպայթած ենթառազմամթերքի հավաքման պարզեցման համար ամերիկյան արտադրողները դրանք ծածկում էին (մասնավորապես, BLU-3 Pineapple ձայներիզները) վառ գունավոր ներկով։ Այնուամենայնիվ, այս միջոցը բացասական ազդեցություն է ունեցել՝ վառ ենթառազմամթերքները գրավում են երեխաների ուշադրությունը, որոնք, ցանկանալով վերցնել դրանք, մահանում կամ մարմնական վնասվածքներ են ստանում։ Չնայած պայթուցիկների և ինքնաոչնչացողների մեխանիզմների զգալի կատարելագործմանը, որոնք գործնականում ի չիք դարձրին չպայթած ենթառազմամթերքների տարածքների ականազերծումը, բազմաթիվ իրավապաշտպան կազմակերպություններ, միևնույն է, կասետային ռումբը համարում են անմարդկային զենք և փորձում հասնել դրանց արգելքին։
2008 թվականի մայիսի 19-30-ը Դուբլինում մի շարք երկրների կողմից հավանության է արժանացել Կասետային զինամթերքի կոնվենցիան (Convention on Cluster Munitions), որն արգելում է կասետային ռումբերի կիրառումը։ Փաստաթուղթը ստորագրվել է 2008 թվականի դեկտեմբերի 3-ին 93 պետությունների կողմից։ Այսօրվա դրությամբ այն ստորագրել են 108 պետություններ։ 2010 թվականի օգոստոսի 1-ին Կոնվենցիան ուժի մեջ է մտել[4]։
Սակայն կասետային զինամթերքի խոշորագույն արտադրողները և խոշորագույն զինանոցները՝ ԱՄՆ-ը, Ռուսաստանը, Չինաստանը, այդ համաձայնագիրը չեն ստորագրել։ Ստորագրումից հրաժարվել են նաև Հնդկաստանը, Բրազիլիան, Հարավային Կորեան, Պակիստանը, Իսրայելը, որոնք կասետային զինամթերքն արդյունավետ զենք են համարում[5]։ Ավելին, ԱՄՆ-ն 2010 թվականին թարմացրել է կասետային զինամթերքի որոշ տեսակներ[6] (ի տարբերություն կասետային ռումբերի, նոր մարտագլխիկի յուրաքանչյուր տարր չի պայթում և պարտության համար օգտագործում է միայն կինետիկ էներգիան)։
Միևնույն ժամանակ կասետային ռումբերի վրա տարածվում են ընդհանուր սահմանափակումներ, որոնք դրվում են ոչ խտրական գործողության զենքի վրա, մասնավորապես, խիտ բնակեցված շրջաններում դրանց օգտագործման արգելքը։ Սա սովորական իրավունքի նորմ է, որը պարտադիր է բոլոր պետությունների համար՝ անկախ կասետային զինամթերքի մասին կոնվենցիային նրանց մասնակցությունից[7]։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.