Պլատինային մետաղներ
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Պլաստինային մետաղներ, տարրերի պարբերական համակարգի 8 խմբի երկրորդ և երրորդ եռյակների քիմիական տարրերը՝
H | He | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | |||||||||||
Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | |||||||||||
K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | |
Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | |
Cs | Ba | La | * | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn |
Fr | Ra | Ac | ** | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | |||||||
* | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | ||||
** | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr |
Չափազանց հազվագյուտ տարրեր են։ Երկրակեղևում ամենատարածվածը Os է (5•106 զանգվ․ %), ամենաքիչ տարածվածները՝ Rh և lr (1•10−7 զանգվ․ %)։ Պլաստինային մետաղների պարունակությունը համեմատաբար մեծ է ուլտրահիմքային և հիմքային հրաբխային ապարներում, ավելի մեծ՝ երկնաքարերում (ո•10−4-ո•10−5 զանգվ․ %)։
Սպիտակ, արծաթափայլ, դժվարահալ մետաղներ են։ d տարրեր են։ Քիմիական կայունության և գեղեցիկ տեսքի շնորհիվ արծաթի և ոսկու հետ դասվում են ազնիվ մետաղների շարքին։ Ru, Rh և Pd, որոնց խտությունը մոտ 12000 կգ/մ3 է, կոչվում են թեթե, իսկ Os, Ir և Pt (մոտ 22000 կգ/մ3)՝ ծանր պլաստինային մետաղներ։
Քիմիապես պասսիվ են։ Խմբի համարին (8) համապատասխանող օքսիդացման աստիճան (+8) ցուցաբերում են միայն Os և Ru (մյուսների առավելագույնը +6 է), այդ պատճառով տարրերի պարբերական համակարգի որոշ տարբերակներում պլաստինային մետաղներ 8-րդ խմբում չեն տեղավորված։
Ատոմային համար |
Տարրի, անվանումը |
Էլեկտրոնային կոնֆիգուրացիա |
Օքսիդացման աստիճան |
p, գ/սմ³ |
tհալ, °C |
tեռ, °C |
---|---|---|---|---|---|---|
44 | Ռութենիում Ru | [Kr]4d75s1 | 0, +2, +3, +4, +5, +6, +7, +8 | 12, 5 | 2334 | 4077 |
45 | Ռոդիում Rh | [Kr]4d85s1 | 0, +1, +2, +3, +4, +6 | 12, 4 | 1963 | 3727 |
46 | Պալադիում Pd | [Kr]4d10 | 0, +2, +3, +4 | 12, 0 | 1554 | 2937 |
76 | օսմիում Os | [Xe]4f145d66s2 | 0, +2, +3, +4, +5, +6, +8 | 22, 6 | 3027 | 5027 |
77 | Իրիդիում Ir | [Xe]4f145d76s2 | 0, +1, +2, +3, +4, +5, +6 | 22, 7 | 2447 | 4380 |
78 | Պլատին Pt | [Xe]4f145d96s1 | 0, +1, +2, +3, +4, +5, +6 | 21, 4 | 1769 | 3800 |
Պլաստինային մետաղներ հատկությունները[1]
Քիմիական հատկություններով նման են իրար։ Պլաստինային մետաղինին հատուկ է կոմպլեքսային միացություններ առաջացնելը։ Ըստ ատոմի կառուցվածքի և հատկությունների նմանության Պլաստինային մետաղներ հաճախ բաժանում են երկտարր խմբերի՝ Ru և Os, Rh և Ir, Pd և Pt։ Պլաստինային մետաղների ֆիզիկական և քիմիական հատկությունների, ստացման և կիրառությունների մասին տես առանձին տարրերի մասին հոդվածներում։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.