From Wikipedia, the free encyclopedia
Տուբուլին՝ սպիտակուց, որից կազմված են բջիջների միկրոխողովակները։ Վերջիններիս մեջ, ինչպես նաև ցիտոպլազմայում այն հանդես է գալիս դիմերի տեսքով, որը կազմված է α-տուբուլինի և β-տուբուլինի մեկական մոլեկուլներից։ Տուբուլինի յուրաքանչյուր մոլեկուլում դիմերների կազմի մեջ առկա է ԳԵՖ-ի մոլեկուլ։ Այս ենթամիավորների մեջ տարբերում են երեք դոմեն։ Բացի վերոնշյալ դիմերներից, առկա է նաև γ-տուբուլինը, որի հիմքի վրա ձևավորվում են միկրոխողովակները։
Տեսակ | սպիտակուցների խումբ կամ դաս |
---|---|
Ենթադաս | սպիտակուց |
Բնորոշիչներ |
Տուբուլինը լուծույթում ունակ է միացնել ԳԵՖ-ի մոլեկուլ։ Միկրոխողովակների աճը հնարավոր է միայն այն դեպքում, երբ իրար են միանում տուբուլինի դիմերները, որոնց մեջ երկու ենթամիավորները միացած եմ ԳԵՖ-ի մոլեկուլների հետ։ Միկրոխողովակների պատերի վրա տեղի է ունենում β-ենթամիավորին միացած ԳԵՖ-ի հիդրոլիզ մինչև ԳԿՖ (α-ենթամիավորին միացած ԳԵՖ-ը կայուն է)։ ԳԿՖ-ին միացած տարաձևությունը ավելի հեշտությամբ է առանձնանում միկրոխողովակներից, որը վկայում է միկրոխողովակների դինամիկ անկայունության մասին՝ որոշակի պայմաններում նրանք կարող են գրեթե ամբողջությամբ քայքայվել։
Երկար ժամանակ ենթադրվում էր, որ տուբուլինը առկա է միայն կորիզավորների բջիջներում։ Սակայն ոչ վաղ անցյալում նախակորիզավորների մոտ հայտնաբերվել է բջջի բաժանմանը մասնակցող FtsZ սպիտակուցը, որը տուբուլինի նման կառուցվածք ունի և կարող է վերջինիս էվոլյուցիոն «նախնին» լինել[1][2][3][4]։
δ- և ε-տուբուլինները հայտնաբերվել են ցենտրիոլների մեջ և ամենայն հավանականությամբ մասնակցում են բաժանման իլիկի ձևավորմանը։
β-տուբուլինի մոլեկուլային զանգվածը կազմում է մոտ 55 կԴա, երկարությունը՝ 8 նմ։
Տուբուլինը հանդիսանում է հակաուռուցքային դեղամիջոցների համար որպես թիրախ։ Կոլխիցինը միանալով տուբուլինի հետ՝ խանգարում է միկրոխողովակների առաջացման գործընթացը։ Նրա այս հատկությունը օգտագործվում է արհեստական պոլիպլոիդների ստացման և հոդատապի բուժման համար (կոլխիցինը նվազեցնում է նեյտրոֆիլների շարժունակությունը և դրանով թուլացնում է բորբոքային գործընթացը)։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.