Grecia antique

Le Grecia antique^[1] es le nomine con le qual se cognosce le periodo del historia grec, durante un millennio usque le morte de Alexandro Magne, evenimento que marcava le comenciamento del periodo hellenistic. Le Grecia antique es considerate per le historicos como le fundamento del cultura occidental. Le cultura grec teneva un influentia potente in le Imperio Roman, e in general super tote le cultura occidental, super le qual ha influite e continua influente, super toto in le lingua, le politica, le systemas educative, le philosophia, le scientia, le arte e le architectura del mundo moderne, stimulante le Renascentia del Europa Occidental e le neoclassicismo in le seculos 18 e 19 in Europa e America.

Nota

Iste articulo require revision linguistic

Corrige le errores de grammatica, orthographia o stilo in le articulo. Postea, retira iste patrono.

Grecia antique
Classe	art style[*], ancient civilization[*], historical region[*], region cultural[*], Cultura, historical period[*]
Coordinatas	38°30'N, 23°0'E
Wikimedia Commons Category Ancient Greece

Le Grecia antique o Hellade es un termino usate pro referer se al mundo de linguage grec del antiquitate. Se refere non solmente al peninsula geographic del Grecia moderne, ma anque a omne le areas del cultura grec que esseva colonisate per le grecos.

Cypro e le insulas del Mar Egee, le costa de Anatolia, Sicilia e le sud de Italia (region cognoscite alora como le Grecia Magne), de plus de diverse domiciliamentos e colonias in le actual statos de Albania, Bulgaria, Egypto, Francia meridional, Libya, le costa mediterranee del Peninsula Iberic e Ukraina (le peninsula de Crimea). Anque ibi se include le Imperio perse de alora, depost le conquestas de Alexandro Magne.

Historia

Civilisation prehistoric e le Etate de Bronzo

Le prime discopertas de vita human in territorio grec constata le existentia de populationes autochthone in le Paleolithico, verso le 70.000 aEC. Circa le 6000 aEC -in le albores del Neolithico- le populos native disveloppava le agricultura e con illo se tornava progressivemente sedentari, extendeva le practica del fabrication del ceramica e creava institutiones politic basic. Postea comenciava a utilisar le bronzo, ma le refinamento de su usage se produceva postea del contacto con le populationes immigrante.

Se crede que le tribos que se converterea in le grecos migrava verso le sud al Balcanes in varie oleatas comenciante a mediatos del Etate de Bronzo (c. 2000 aEC). Altere fontes indica un processo migratori ja in le quinte millennio aEC proveniente de Mesopotamia e Syria. Secundo istos, le prime migrantes trovava habitantes native que lassava a illes que arrivava un grande numero de traditiones; durante que illes portava al zona le cultura del ceramica, le agricultura e un prime deitate del fertilitate (que postea esserea Demeter). Iste ultime version, de esser exacte, negarea le existentia de un periodo neolithic inter le populos autochthone con anterioritate al immigration extranier, situante los in un periodo cultural plus proxime al mesolithic.

Vaso de auro mycenian (circa 1500 a. C.).

Le lingua proto-grec se datarea verso le periodo que immediatemente precedeva a iste migrationes, ja que sia a finales del III millennio aEC o al seculo 17 aEC. Le civilisation del proto-grecos del Etate de Bronzo es generalmente cognoscite como helladic e precedeva a illo que es cognoscite como “Antique Grecia”.

Le periodo helladic, secundo alicun historicos, pote esser dividite analyticamente en quatro stadios ben delimitate:

• Helladico antique (2600 aEC – 2000 aEC) Conformate per populationes ceramiste de cultura agrari (possibilemente carios e etruscos) que dominava le territorio egeo; de linguas non indoeuropee.
• Helladico medie (2000 aEC – 1600 aEC) Conformate per populationes equalmente agrari con polimento e inricchimento chromatic del ceramica. Comenciava a usar se le cavallo e a realisar se practicas de inhumation de cadaveres sin offerendas.
• Helladico recente o Myceniano antique) (1600 aEC – 1400 aEC) Periodo de successive immigrationes de populos usatores de bestias (acheos, jonios), que cognosceva le metales e introduceva le carro de guerra e le ambar. Illos edifficava le fortalessas monumental de Mycenas, Tirinto e Pylos, e formava le urbes a lor contornos. Illos commerciava con Troia, Sicilia e le peninsula italic. Illos expandeva lor dominios e fundava colonias in Mileto, Rhodos, Pamphylia, Lycia e Cypro.
• Myceniano recente (1400 aEC – 1150 aEC). Le denominate civilisation mycenian -in consideration al position privilegiate e dominante de Mycene, terra del acheos- attingeva su apogeo in iste epocha, que occupa un importante loco in le famose poemas epic de Homero, le Iliade e le Odyssea. Iste cultura collapsava spectacularmente verso 1150 aEC mais le causa del collapso es incognite e existe varie theses al respecto. Un de illos attribue le cadita del civilisation mycenian al invasion del doricos, beotios e thessalicos. Secundo iste these, postea incendiar e destruer le fortalessas mycenian, le tribos invasor saccheava e occupava lor terras. Un secunde these parla anque de un invasion, mais del populos del mar; un tertie lo attribue a un disastro natural e, un quarte, a conflictos interne. Iste processo coincide con le final del Etate del Bronzo e le successive ingresso del cultura grec in un periodo de “obscuritate” archeologic e documental.

Ruinas del palatio de Cnossos; secundo le legenda, era le residentia del rege Minos.

Durante le periodo in que le Grecia peninsular totevia resplendeva sub le impressionante cultura mycenian, in le insula de Creta se produceva le florimento del civilisation minoan cretese con capital in Cnossos (1600 – 1250 aEC). Iste civilisation debe su nomine al semilegendari rege Minos. Le creteses commerciava per tote le Mediterraneo e exportava ceramica, texitos e objectos de bronzo . Illo es probabile, pro su parte, que le cultura mycenian se videva influite per le minoan, particularmente in le periodo de major splendor de iste ultima. Le sensation de poter del reges de Creta era tal que le urbes, palatios e templos cretese non era circumvallate per muros. Le excavationes ha trovate meraviliosa evidentias del avantia technologic que haveva le minoanos in isse momento: luxuose lavabos, installationes de ventilation, puteo hygienic, filtros, elaborate picturas, e scutos de armas. In iste epocha era frequente que le filios del principes estranier era inviate a luctar con un tauro como forma de sacrificio, e in tal senso es interpretate le representationes pictoric de juvenes de ambe sexos ballante circum de un tauro o luctante con ille. Pro su parte, iste practica ha su clar puncto de contacto mythologic con le legenda del minotauro o “tauro de Minos”, que recipeva periodicamente le tributo de varie juvenes atheniese por sacrificio.

Etate obscur

Desde 1200 usque al seculo VIII a. C., iste periodo es cognoscite como le Etate obscur —in consequentia del collapso del Etate del Bronze—. De iste periodo non ha supervivite alcun texto primari, e solmente remane parcissime evidentia archaeologic. Alcun textos secundari e tertiari contine breve chronologias e listas del reges de iste periodo, includente le Historia de Herodoto, le Description de Grecia de Pausanias, le Bibliotheca historic de Diodoro Siculo e le Chronicon de Jeronimo.

Le absentia de documentos primari se explica per le quasi desaparition del systema de scriptura mycenae (Linear B). In le cultura mycenae, iste systema esseva restringite a circulos reducite, particularmente al scribas del palatios, incaricati de registrar le recapitulationes de movimento e distribution de bonos; post le ruina del economia mycenae, non esseva plus necessari personas pro exequer iste labor. Le traditiones e leges sobreviveva, desde le Etate del Bronze usque al Epoca Archaic, solmente gratias al transmission oral.

In iste tempore occurreva un brusque declino demographic e un serie massive de migrationes que resultava in le establimento de populationes spontane e pauc organisate in varie regiones del Grecia continental, le insulas Cycladas e le occidente de Asia Minor. Iste migrationes habeva un character ethnic; assi, per exemplo, le Dorios occupava le major parte del Peloponneso, Grecia Central e Creta, durante que le Ionios colonisava le major parte del Cycladas. Isto se reflecteva in le lingua, que deveniva multiplicate in numerose dialectos.

Le economia, florente in le periodo mycenae, se reduceva al agricultura, sustentate per sclavos, jornaleros (thêtes) e mezzadros (hektemoroi). Le paupertate se generalisava e le rare pecudes esseva acquirite per solmente alcun grandes proprietarios. Non existe registros de Statos politicamente organisate in iste periodo, e multo minus del normas structurate del typo mycenae, que regulava le economia e assecurava un relative distribution del ricchessa, permittente que le vita quotidian del agricultores, pastores e ceramistas restava tolerabile.

In iste contexto, le laboratores del terra se dedicava al agricultura de subsistentia, organisate in parve communitates que rarmente excedeva vinti personas. Le necessitate de nove pasturas pro le animales produceva a su vice un augmento del nomadismo. In le ambito religiose, continuava le cultos mycenae.

In le campo del arte e del ceramic, occurreva un impoverimento del formas mycenae; ulteriormente se generava duo periodos archaeologic: le protogeometric (1050–950 a. C.) e le geometric (950–700 a. C.), que faceva evolver lentemente le qualitate e technica artesenal usque attinger, al initios del Epoca Archaic, un mundo ornamental nove e plenmente disveloppate. Le evolution mentionate durante iste periodos se limita quasi exclusivemente al ceramic; non existe evidentia que monumentos esseva erigite durante le Etate obscur —practica commun durante le epoca mycenae— e le representationes anthropomorphic esseva usualmente incise in amphoras. In le ambito del architectura, on abandonava le construction in petra.

Athenas esseva le exception al regula del ruina del civilisation. Su acropolis, centro civilisate in le ultimos tempos del Etate del Bronze, non suffreva damnos, e passava trans le Etate obscur in un quadro de relative prosperitate. Tamen, su institutiones social e politic non succedava a superar iste periodo, e, al initio del epoca archaic, Athenas habeva perdite le patrimonio cultural e sociopolitic accumulato in le periodo mycenae, essente obligate a reconstruer su institutiones con non multo plus que le monogamia como sustento institutional hereditate.

Epoca archaic

In le seculo VIII a. C., Grecia comenciava a sortir del Etate obscur que habeva sequite al cadita del civilisation mycenae. Al populo mancava alphabatisation e le systema de scriptura mycenae, Linear B, habeva essite obliviate. Ma le Grecos adoptava le alphabeto phoenicio e lo modificava pro crear le alphabeto grec. A partir del seculo IX a. C. —secundo alcun autores, specificamente in le VIII a. C.— comenciava a apparer scriptos.

Grecia se divideva in multe parve communitates autonome. Iste configuration esseva in grande parte imponite per le geographia grec, ubi cata insula, valle e planitie es isolate del alteres per le mar o per montanias. Como producto directe del migrationes previe, iste communitates monstrava un character ethnic: durante le seculo VII a. C. Argos, habitata per Dorios, emergeva como un del principales citates del Peloponneso. Iste citate cedeva gradualmente influentia a su rivale Sparta, etiam doric. Athenas, per su parte, deveniva le residentia principal del Ionios in le Balcanes.

Le prime medietate del seculo VII a. C. videva le guerra Lelantina (circa 710–650 a. C.), un conflicto prolongate que se distingue como le plus ancian guerra documentate del Grecia antique. In illo se affrontava le citates-stato Calcis e Eretria super le fertile planitie lelantina de Euboea. Ambes citates pare haber suffrite declinos como resultato de iste guerra longeva, ben que Calcis esseva le vencedora nominal.

In le prime medietate del seculo VII emergeva un classe mercantil, e, durante le seculo VI a. C., on comenciava a usar monetas (probabilemente per imitation del Lydios), ben que essera necessari plure seculos pro disveloppar un economia monetari plen. Pare haber se generate tension in multe citates-stato. Le regimenes aristocratic que generalmente governava le polis se sentiva menaciate per le nove ricchessa del mercantes, que a lor vice desirava poter politic.

A partir de 650 a. C., le aristocracias debeva luctar pro evitar esser derrocate e reimplaciate per tyrannos populistas. Le parola deriva del termino grec non peyorative τύραννος (tyrannos), que significa “sovrano illegitime”, e que poteva applicar se tanto a bonos como a malos duces.

Un population sempre plus grande e le carentia de terras provocava conflictos interne inter le pauperes e le ricos in multe citates-stato. In Sparta, le guerras messenias resultava in le conquista de Messenia e in le servitude del Messenios, a partir del secunda medietate del seculo VIII a. C., constituente un acto sin precedentes in le Grecia antique. Iste practica produceva un revolution social.

Le population subjugit, desde tunc cognoscite como helotas, cultivava e laborava pro Sparta, durante que tote le citatanos masculini deveniva soldados de un stato permanentemente militarisate. Mesmo le elites esseva obligate a viver e a exercitar se como soldados; iste equalitate inter pauperes e ricos serviva a atenuar le conflictos social. Le reformas precedente, attribuite al enigmatic Lycurgo de Sparta, esseva probabilemente completate ante 650 a. C.

Athenas, per su parte, suffreva carentia de terras e un crisi agrari al fin del seculo VII, lo que etiam resultava in conflictos civil. Le archonte (magistrato) Draco promulgava reformas sever in 621 a. C. (de ibi le parola moderne “draconian”), ma istes non poteva calmar le conflicto. Finalmente, le reformas moderate de Solon (594 a. C.) dava a Athenas un certe stabilitate, meliorante le vita del pauperes, ben que al mesme tempore consolidava le potentia del aristocratia.

In le seculo VI a. C., varie citates se habeva convertite in dominantes del civilisation grec: Athenas, Sparta, Corintho e Thebas. Cata un habeva ponite le areas rural e le villages minor circumstante sub su controlo. In ultra, Athenas e Corintho se habeva convertite in grande potentias maritim e mercantil.

Le rapide augmentos demografic in le seculos VIII e VII desencatenava un phenomeno emigratori que toccava a multe Grecos, los conducente a establir colonias in Magna Grecia (Mezzogiorno), Asia Minor e mesmo plus lontan. Le emigration terminava finalmente in le seculo VI. A iste tempore, le mundo grec habeva disseminate su cultura e su lingua in un extension que superava multo le limites del actual Grecia. Le colonias grec non esseva politicamente controlate per le citates fundatrices, ben que multo vices illas manteneva vinculos religiose e commercial inter se.

Durante iste periodo occurreva grande disveloppamentos economic in Grecia e etiam in su colonias ultra-mar, que experimentava crescimento del commercio e del industria. Le nivello de vita del population etiam meliorava de maniera considerate. Un studio de Ian Morris estima que le domo grec typical augmentava de costo inter cinque e dece vices inter 800 e 300 a. C.

In le secunda medietate del seculo VI, Athenas cadeva sub le tyrannia de Pisistrato, e postea de su heredes Hipias e Hipparcho. Tamen, in 510 a. C., a requesta del aristocrata Clisthenes de Athenas, le rege spartano Cleomenes I adjutava le Athenienses a derrocar le tyrannia. Poco postea, tamen, Sparta e Athenas initiava relationes hostile, e Cleomenes I instaurava Isagoras como archonte pro-spartano.

Con le objectivo de evitar que Athenas deveniva un “guberno-marionetta” sub dominio spartano, Clisthenes proponeva a su concitatanos Athenienses que Athenas subiva un revolution politic, que tote le citatanos compartiva le poter sin reguardo a lor stato social, que Athenas deveniva un “democratia”. Le Athenienses accipteva iste idea con tanto enthusiasmo que, post derrocar Isagoras e implantar le reformas de Clisthenes, illes poteva facilemente repeller un invasion a tres frontes que le Spartanos habeva lanciate pro reinstaurar Isagoras. Le venita del democratia resolveva multe del problemas de Athenas, dando initio a un “etate de auro” pro le Athenienses.

Grecia classic

In le seculo V a. C., Athenas e Sparta, rivales traditional, debeva aliar se contra le plus grande menacia que Grecia antique habeva jam facite fronte usque al conquestas roman. Post haber supprimit le revolta ionian (un rebellion del citates grec de Ionia), Dario I de Persia, “rege del reges” del dynastia achemenida, decideva subjugar Grecia. Su invasion in 490 a. C. esseva frustrate per le victoria heroic del Athenienses in le battalia de Marathon sub Milciades le Juven. Xerxes I de Persia, herede de Dario I, tentava su proprie invasion dece annos plus tarde.

Ma malgrado le numero overwhelming de soldados in su armea, Xerxes I esseva finalmente derrotate post le famose battalia de retroguarda al Thermopylas e le victorias del alliate grecos in le battalias de Salamina, Mycale e Platea. Le guerras medic continuava usque 449 a. C., sub le direction del Athenienses e lor Confederation de Delos, durante le qual Macedonia, Thracia, le Insulas Egee e Ionia esseva liberate del influentia persa.

Le position dominante del imperio maritim atheniese menaciava Sparta e le Liga del Peloponneso, formate per citates del Grecia continental. Isto inevitabilemente causava le guerra del Peloponneso (431–404 a. C.). Ben que le major parte del guerra esseva indecise, Athenas suffreva multe reversos. Un grande peste in 430 a. C., sequite per un expedition militar disastrose contra Sicilia, debilitava severemente Athenas. Sparta excitava rebellion inter le alliate de Athenas, debilitante ancora plus su capacitate de guerra. Le momento decisive occurreva in 405 a. C., quando Sparta interrumpeva le provision de frumento del Hellesponto a Athenas. Forzate a attaccar, le flotte atheniese, ja debilitata, esseva completemente disfatte per le Spartanos sub Lysandro in Aegospotamos. In 404 a. C. Athenas demandava pace, e Sparta imponeva un accordo severissime: Athenas perdeva su muros (incluse le Muros Longue), su flotte e tote su possessiones ultra-mar.

Grecia entrava assi in le seculo IV a. C. sub hegemonia spartana, ma isto esseva evidentemente fragile. Un crisi demographic debilitava Sparta, e in 395 a. C. Athenas, Argos, Thebas e Corintho credeva se capace de defiar su dominio, lo que resultava in le guerra de Corintho (395–387 a. C.), un altere conflicto indecise que restabliva le statu quo.

Le hegemonia spartana durava ancora dece-sedese annos, usque a lor disfacimento decisive in Leuctra (371 a. C.), ubi le Thebanos sub le brillante general Epaminondas liberava Messenia e causava le declino irreversibile de Sparta. Le hegemonia theban esseva tamen breve: in Mantinea (362 a. C.), ben que victoriose, Thebas perdeva Epaminondas e troppe homines. Nulle citate-stato poteva reimponer su dominio.

Durante iste debilitate del Grecia central, emergite Macedonia sub Philippo II. In vinti annos ille unificava e expandiva su regno, introducente innovationes militar decisive. Su victoria decisive esseva in Chaeronea (338 a. C.), ubi ille derrotava Athenas e Thebas, deveniente hegemon de facto de Grecia. Le major parte del citates esseva obligate a entrar in le Liga de Corintho. Philippo se preparava a un guerra contra Persia, ma esseva assassinate al initio del campania.

Alexandro Magne, su filio, continuava le guerra, derrotava Dario III e dissolveva completemente le imperio achemenida, annexeante lo a Macedonia. A su morte in 323 a. C., Grecia attingeva su apogeo, ma le civilisation classic del polis esseva gradualmente reimplaciate per le cultura hellenistic.

Grecia hellenistic

Le periodo hellenistic se extendite ab 323 a. C., con le morte de Alexandro Magne, usque al conquestas roman in 146 a. C. Ben que le dominio roman non rumpeva le continuation cultural hellenistic (que persistava usque al christianismo), illo signava le fin del independentia politic grec.

Durante iste periodo, “Grecia proprie” (le territorio del Grecia moderne) perdeva importantia in favor de nove centros cultural: Alexandria in Egypto e Antiochia in Syria. Le conquestas de Alexandro allargava enormemente le mundo grec e stimulava un emigration continue verso le nove regnos in Asia, includite le Bactria e le India, ubi remaneva regnos greco-bactrian e indo-grec usque al fin del seculo I a. C. Isto inaugurava un era de contactes sin precedente inter Europa, Africa e Asia.

Post le morte de Alexandro, su imperio esseva dividite inter su generales (diadochos): le Regno Ptolemaic in Egypto, le Imperio Seleucida in le Levante, Mesopotamia e Persia, e le dynastia Antigonida in Macedonia. In Grecia, le polis recuperava parte de lor libertate, ma organisava se in duos ligas: le Liga Achaea (Thebas, Corintho, Argos) e le Liga Aetolia (Sparta, Athenas). Iste ligas sovente combatteva inter se, mentre se aliante con differente facciones inter le diadochos.

Le regno Antigonida de Macedonia entrava in conflicto con Roma al fin del seculo III a. C., resultante in le guerres macedonic. Durante le prime guerra, Philippo V se aliateva con Carthago, ma sin grande consequentias. Finalmente, post le tertie guerra macedonic, Perseus esseva derrotate in 168 a. C., e Macedonia esseva dividite in quatro republicas sub Roma. In 150 a. C., un usurpator, Andrisco, tentava restaurar le monarchia, ma esseva battite; Macedonia deveniva provincia roman.

Le Liga Aetolia, hostil al intervention roman, esseva annexate post supportar le Seleucidas in le guerra romano-syriac. Le Liga Achaea, que durava un poco plus longe, esseva finalmente destruite in 146 a. C., quando Corintho esseva ruitate. Assi Roma terminava con le independentia grec, imponente su politica de divide et impera, que entrava in historia universal.

Grecia roman

Le expression Grecia Roman designa le periodo del historia grec que sequeva al victoria roman super Corintho post le Battalia de Corintho in 146 a. C., usque al restauration del citate de Byzantio e su proclamation, per le imperator Constantino I, como capital del Imperio Roman (le Nove Roma), renominate Constantinopole in 330.

Le colonisation politic de Grecia per Roma habeva su contrapartida in un sorta de colonisation cultural inverse. Le cultura roman deveniva in facto un cultura greco-roman. Le lingua grec deveniva lingua franca in le Oriente e anque in Italia. In le domos del nobiles romans, iste lingua esseva le usual, e le infantes del aristocratia esseva educate per preceptores grecos.

Le vita interne de Grecia sub dominio roman non esseva culturalmente perturbate, ma il occurreva modificationes importante in le structura social. Con le disparition del assi-dicite classe medie, le distinction classic inter patricios e plebeos se dissolveva, formante in vice un nove strata de patricios e plebeos ric: un nobilitate official, claudite al movimento social e aspirante al cargas public prestigiose. In ultra, appareva un nove sector financiar proto-capitalista, beneficiate per le ruina del ric citates mercantil de Carthago e Corintho.

Durante le seculos II e III, Grecia esseva dividite in provincias: Achaea, Macedonia, Epirus, Thracia e Moesia.

Ben que Grecia continuava a esser parte del relative unificate “medietate levantin” del Imperio roman, sub Constantino le centro del Oriente se displaciava verso Constantinopole e Anatolia. Athenas, Sparta e altere citates grec perdeva lor importantia, e multe de lor statuas e obras artistic esseva transferite a Constantinopole.

Geographia

Regiones

Le territorio de Grecia es montaniose, e como resultato, le Grecia antique consisteva de multe regiones plus parve, cata un con su proprie dialecto, particularitates cultural e identitate. Regionalismo e conflictos regional esseva aspectos prominente del Grecia antique. Le citates tendeva a esser situate in valles inter montanias o in planitias litoral, e illas dominava un certe area circum se.

In le sud se trovava le Peloponneso, que consisteva del regiones de Laconia (sud-est), Messenia (sud-oeste), Elis (oeste), Achaia (nord), Korinthia (nord-est), Argolis (est) e Arcadia (centro). Iste nomines sobrevive usque hodie como unitates regional del Grecia moderne, ben que con frontieras un poco differente. Grecia continental al nord, hodie cognoscite como Grecia Central, consisteva de Aetolia e Acarnania al ovest, Locris, Doris e Phocis al centro, durante que in le est se trovava Boeotia, Attica e Megaris. Al nord-est se situava Thessalia, durante que Epirus se trovava al nord-oeste. Epirus se extendeva ab le Golfo Ambracian in le sud usque al Montanias Ceraunian e le fluvio Aoos in le nord, e consisteva de Chaonia (nord), Molossia (centro) e Thesprotia (sud).

In le angulo nord-est se trovava Macedonia, originalmente consistite de Macedonia Inferior e su regiones, tal como Elimeia, Pieria e Orestis. Circa le tempore de Alexandro I de Macedonia, le reges Argeada de Macedonia comenciava a expander se in Macedonia Superior, terras inhabitata per tribos macedonian independente como le Lyncestae, Orestae e Elimiotae, e al ovest, ultra le fluvio Axius, in Eordaia, Bottiaea, Mygdonia e Almopia, regiones occupate per tribos Thracian.

Al nord de Macedonia se trovava varie populos non-grec, como le Paeonios directemente al nord, le Thracios al nord-est, e le Illyrios, con le quales le Macedonianos esseva frequentemente in conflicto, al nord-oeste. Chalcidice esseva colonisate jam cedo per colonos grec meridional e esseva considerate parte del mundo grec, durante que ab le fin del 2e millennio a. C. occurreva etiam importante colonisation grec super le costas oriental del mar Aegaeo, in Anatolia.

Colonias

Citates e colonias grec c. 350 aEC:.

Ruinas de un theatro grec in le colonia Taormine in le actual Italia.

Durante le epocha archaic le population de Grecia cresceva fora del capacitate de su limitate terra cultivabile (secundo le calculo, le population se multiplicava plus de dece vices inter le 800 e le 400 aEC, ab 800.000 usque un population total estimate inter 10 e 13 milliones). Verso 750 aEC le grecos comenciava 250 annos de expansion, colonisante in tote directiones. Al este, colonisava prime le costa egee de Asia Minor, postea Cypro e le costas de Thracia, le Mar de Marmara e le costa sud del Mar Nigre. Al final le colonisation grec extendeva se tanto que attingeva, al nordest, zonas de Ukraina e Russia; al west, le costas de Illyria, Sicilia e Italia del sud; postea, Francia del sud, Corsica e le nordest de Espania. Anque se establiva colonias grec in Egypto e Libya. Le actuales Syracusa, Neapole, Marseille e Istanbul comenciava como le colonias grec de Syracusae (Συρακούσαι), Neapolis (Νεάπολις), Massalia (Μασσαλία) e Byzantion (Βυζάντιον). Iste colonias teneva un rolo in le diffusion del influentia grec a traverso de Europa, e anque adjutava a establir retes de commercio de longe distantia inter le citates-stato grec, stimulante le economia in le Grecia antique.

Politica

Structura politic

Le Grecia antique consisteva de plure centos de citates-stato relativemente independente (poleis). Isto esseva un situation differentissime de la major parte del altere societates contemporanee, que esseva o tribal o regnos governante super territorios relativemente grande. Sin dubita, le geographia de Grecia — dividite e subdividite per collinas, montanias e fluvios — contribuiva al natura fragmentari del Grecia antique.

Da un latere, le Grecos antique non habeva dubita que illes esseva “un populo”: illes habeva le mesme religion, le mesme cultura fundamental, e le mesme lingua. In ultra, le Grecos esseva ben conscie de lor origines tribal; Herodoto poteva categorisar extensivemente le citates-stato per tribo. Eppure, ben que iste relationes de nivello plus alte existeva, illos rarmente pareva haber un rolo major in le politica grec. Le independentia del poleis esseva defendite con ferocitate; le unification esseva qualcosa rarmente contemplate per le Grecos antique. Mesmo quando, durante le secunde invasion persa de Grecia, un gruppo de citates-stato se aligava pro defender Grecia, le majoritate del poleis remaneva neutral, e post le disfacta persa, le alliatos tosto retornava al conflictos inter se.

Assi, le particularitates principal del systema politic grec esseva su natura fragmentari (e le facto que isto non pare haber un origine principalmente tribal), e le attention special sur centros urban intra estados alteremente parve. Iste particularitates del systema grec es ancora plus evidente per le colonias que illes fundava in tote le Mediterraneo, que, ben que illas poteva considerar un certe polis grec como lor “matre” (e remaner sympathic a illa), esseva completemente independente del citate fundatrici.

Inevitabilemente, poleis plus parve poteva esser dominate per vicinos plus grande, ma conquestar o imponer un dominio directe per un altere citate-stato pareva esser bastante rar. In loco de isto, le poleis se aggregava in ligas, le membros del qual esseva in un stato constante de fluxo. Plus tarde, in le periodo classic, le ligas deveniva minus numerose ma plus grande, dominate per un sol citate (in particular Athenas, Sparta e Thebas); e sovente le poleis esseva compelite a junger se sub menacia de guerra (o como parte de un tractato de pace). Mesmo post que Philippo II de Macedonia conquistava le regiones central del Grecia antique, ille non tentava annectar le territorio ni unificar lo in un nove provincia, ma compelleva le major parte del poleis a junger se a su proprie Liga Corinthie.

Governo e lege

Initialmente multe citates-stato grec pareva esser parve regnos; sovente il habeva un officio citatin con certe functiones residual e ceremonial del rege (basileus), p.ex. le archon basileus in Athenas. Tamen, ja per le periodo archaic e le prime conscientia historic, le major parte habeva devenite oligarchias aristocratic. Non es clar exactemente como iste cambio occurreva. Per exemplo, in Athenas, le regato esseva reducite circa 1050 a.C. a un magistratura hereditari a vita (archon); per 753 a.C. isto deveniva un archon eligite pro dece annos, e finalmente in 683 a.C. un archon eligite annalmente. A cata stadio, plus potestate esseva transferite al aristocratia como un toto, e removite de un singule individuo.

Inevitabilemente, le domination politic e le aggregation de ricchessa per parve gruppos de familias esseva inclinate a causar inquietude social in multe poleis. In multe citates un tyrannos (non in le senso moderne de autocratia repressive) sequeva prender controlo e governar secundo su proprie voluntate; sovente un agenda populista les adjutava a mantener se in poter. In un systema lacerate per conflictos de classe, governar per un “homine forte” esseva frequentemente le solution melior.

Athenas cadeva sub un tyrannia in le secunde medietate del seculo VI a.C. Quando iste tyrannia terminava, le Athenienses fundava le prime democratia del mundo como un solution radical pro impedir le aristocratia de recuperar le poter. Un assemblea de citatanos (Ecclesia), pro le discussion del politica citatin, existeva ja ab le reformas de Draco in 621 a.C.; omnes citatanos poteva assister post le reformas de Solon (initio del seculo VI), ma le plus povre non poteva parlar in le assemblea ni candidatar se pro officio. Con le stabilimento del democratia, le assemblea deveniva le mechanismo de jure de governo; omnes citatanos habeva privilegios equal in le assemblea. Tamen, non-citatanos, tal como metics (stranieros residente in Athenas) o sclavos, non habeva nulle derectos politic.

Post le ascension del democratia in Athenas, altere citates-stato fundava democratia. Tamen, multe retineva formas plus traditional de governo. Como in tante altere aspectos, Sparta esseva un exception notabile, governate durante tote le periodo non per un, ma per duo monarchos hereditari. Isto esseva un forma de diarchia. Le reges de Sparta pertineva al Agiadas e le Eurypontidas, descendentes respectivemente de Eurysthenes e Procles. On credeva que ambe dynastias descendeva de duo gemellos, filios de Aristodemus, un regente Heraclide. Tamen, le poteres de iste reges esseva limitate per un consilio de seniores (Gerousia) e per magistratos specialmente nominate pro vigilar le reges (Ephoros).

Le citate

Le termino grec polis pote esser traducite per «citate-Stato» in un contexto politic, ma illo pote etiam designar un simple «citate». Illo esseva le forma le plus diffuse de organisation politic durante le Antiquitate in Grecia central e meridional, in Asia Minor grec e in le colonias grecas. Illo se constitue progressivemente durante le epocha archaic, secundo modalitates que es difficile tracciar con exactitude. On pote sequer iste processo in le disveloppamento gradual de societates urban, con un urbanismo e un architectura characteristic del citates, ben distincte del villas e burgores, con plus fort stratification social e specialisation professional, le uso crescente del scriptura, le expansion del cambiamentos commercial. Le fundation de nove citates, le colonias, a partir del medio del seculo VIII a.C., es le manifestation le plus evident del phenomeno. Ma non es ante le seculo VI a.C. que le characteristicas del citates es completemente constituite. Le question del proque isto occurreva in iste periodo particular e non in altere maniera (le modello de citate-Stato non es unic al Grecia, ma illo distingueva la de monarchias territorial del Oriente) resta ancora in debate.

Le citate-Stato se define ante toto como un communitate human: in le discursos official, le citate es designate per su habitantes, o plus precisamente per le corpore de su citatanos (politai), dunque “Athenienses”, “Spartanos”, “Milesianos”, etc. Illes es illes qui prendeva parte al decisiones politicas, a los que on accedeva secundo principios varie, ma in tote le casos illes esseva homines adulte, lo que excludeva un grande parte del population que viveva in le citate. Ergo, es le communitate de citatanos que constitue le condition fundamental pro su existentia, plus que le territorio ubi illa exerceva su souveranitate – e isto es lo que face specific le modello grec.

Cata citate habeva un centro principal, generalmente un urbe (ma non sempre), ubi se trovava su institutiones: un assemblea, un consilio, tribunales, e magistratos eligite secundo modalitates varie, ma in general simile inter citates. A partir del seculo VI a.C. leges scribite regiva le organisation del citates. Le population (ultra le citatanos) affirmava su cohesion e identitate per cultos civic, specialmente illos dedicate al divinitate protectrice del citate (le deo “poliadic”) e al heroes local, cuje sanctuarios structura su territorio. Plus general, un insimul de costumas ancestral stringeva le communitate. In realitate, le familias, le gruppos de apparentia, le economia, le religion e le cultura esseva subordinate al citate, que los orientava in un senso politic. Le citate era le principal referentia de un Greco antic, super le apparentias o ethnos. Le implication del corpore civic in le decisiones politicas generava debates e reflexiones, lo que stimulava un cultura politic que influentiava tote le aspectos del vita del citate. Isto se manifestava in particular durante le epocha classic. On trovava alora un myriade de citates de dimensiones multo varie, microcosmos sovente pauc aperte verso le exterior. Scribente in le momento in que le processo era completate, Aristoteles poteva definir le homine grec como un “animal politic” que non pote florir nisi in un polis. Isto explica proque on attribue sovente al polis le merito de haber stimulate le innovationes intellectual del Grecia antique.

Le fin del epocha classic es marcate per le disfallimento politic del citates e le perdita de lor autonomia fronte al regnos e, postea, al expansion roman. Ma isto non significa le fin del citates grec, ni mesmo lor declino. Illos remane le forma ordinari de organisation del communitates grecas, e ancora plus, post que multe nove fundationes se produce durante iste periodo, initiate per reges, lo que assecura le diffusion del modello. In le territorios conquistate per le regnos hellenistic in Asia e, in minor mesura, in Egypto, isto se traduceva in enclaves grec que dominava un retro-pais autochton. Le citatanitate e le education intellectual e physic que la accompaniava deveniva elementares del identitate grec: le polis esseva etiam un modello cultural. Isto explica su superviventia sub le Imperio Roman.

De facto, le citates grec formava le structura fundamental del organisation politic in le medietate oriental del Imperio roman, e le hellenismo trovava in isto un vehiculo de expansion in le mundo “greco-roman”. Colonias romanes esseva fundate in le mundo grec (in senso large, le parte oriental del Imperio), talvolta in citates grec ja existente. Juridicamente, le domination roman esseva accompaniate per le attribution progressive del citatanitate romana al habitantes del mundo grec, superimponite al citatanitate grec original. Illo esseva generalisate per le edicto de Caracalla in 212 p.C.

Durante le Antiquitate tardive, le citates grec restava prospere e continuava a exister al minus usque al seculo VI. Illos dispareva postea, in le crisis que colpiva le Imperio Roman de Oriente in le seculo VII, que affligeva severemente le urbes, durante que le poter byzantin instaurava un systema provincial que assumeva lor rolo in le affaires local.

Le ethnos

Durante que le citate se constitueva in le epocha archaic, un altere forma de organisation politic dominava in le Grecia del Nord e del Oeste: le ethnos (pl. ethnè). On lo trovava, per exemplo, in alte Macedonia, Epiro, Thessalia, Phocide, e etiam in Achaia e Messenia in le Peloponneso. Le mundo grec non pote dunque esser reducite solo al mundo del citates: le duo modellos coexisteva, e mesmo se superponeva in plure casos (Achaia, Beotia, Acarnania).

Le ethnos debe esser vidite como un altere forma de Stato evolutive, que se disveloppava al latere del citate-Stato, e non como un forma primitive o inferior de illo. Illo etiam reuneva un communitate de habitantes, habeva un dimension territorial, e poteva comprender urbes, ben que le regiones interessate habeva generalmente un population plus sparnite que illas ubi le citate dominava.

Le ethnè esseva de dimensiones multo varie: alcunos reuneva populationes numerose. In general illes pare esser plus aperte que le citates al admission de nove membros, lo que explica probabilemente proque plures de illes experimentava un forte expansion in le seculos IV–III a.C., justo quando multe citates suffreva de un erosion de lor corpore civic.

Lor institutiones esseva regite per leges e organisate in plure nivellos territorial (village, districtos, postea le ethnos), disponeva de assembleas, e poteva esser governate per reges, cujo poter esseva contra-balanceate per le magistratos e le costumas que limitava lor campo de action.

Le federation

Le “Statos federal” o “ligas” esseva formas de organisation que reuneva plure entitates politicas, citates o ethnè. In antiquitate illos esseva appellate koinon, termino que significa “lo que es commun” (a tote le membros del gruppo).

Iste forma de organisation se affirmava in particular verso le fin del epocha classic e durante le epocha hellenistic, con le emergentia de entitates potente como le Beotia (con Thebas como centro), le Etolia, le Epiro e le Achaia.

Illos se distingueva de altere formas de association inter citates e ethnè (alliantias militar, gruppos religiose) per le existentia de un citatanitate proprie del koinon, que se superponeva a celle del citates e ethnè que lo componeva, secundo un principio de organisation pyramidal.

Le membros del koinon pertineva generalmente a un mesme insimul cultural, un populo (ethnos in senso non-politic), parlante un dialecto commun, unite circa cultos commun. Illes poneva in commun lor medios militar e diplomatic, e poteva batter moneta.

Al capite del koinon se trovava o ben un executive exercite per un rege (como in Epiro), o per magistratos militar – per exemplo, un collegio de strategoi in Acarnania – insimul con un consilio que representava le communitates federate. Un assemblea reuneva periodicamente tote le membros (per exemplo, in Etolia un vice per anno, in primavera).

Le institutiones federal disponeva de un poter plus o minus extendite secundo le koinon. Le federations esseva finalmente vincite per Roma; postea illas poteva ancora supervivere, ma esseva private de lor potentia politic e militar.

Societate

Structura social

Solmente homines libere, proprietarios de terra, e nate in le citate poteva esser citatanos con tote le protection legal in un polis. In le major parte del citates-stato, contrariamente al situation in Roma, prominentia social non conferiva derectos special. A vices familias controlava functiones religiose public, ma isto normalmente non dava poter politic additional. In Athenas, le population esseva dividite in quatro classes social basate super ricchessa. Le personas poteva cambiar de classe si illos ganava plus moneta. In Sparta, tote le citatanos mascul esseva appellate homoioi, significante “pares”. Tamen, le reges spartano, que serviva como duple capites militar e religiose del polis, proveniva ex duo familias.

Le feminas in le Grecia antique pare a haber principalmente exequite cargas domestic, gerite le familia, e generate e educate filios.

Sclavitude

Le sclavos non habeva poter ni stato. Illos habeva le derecto de haber un familia e posseder proprietate, sub le benevolentia e permission de lor patrono, ma illos non habeva nulle derectos politic. Per 600 a.C., le sclavitude chattel se habeva diffundite in Grecia. Per le seculo V a.C., le sclavos formava un tertio del population total in alcun poleis. Inter 40% e 80% del population del Athenas classic esseva sclavos.

Foras de Sparta, le sclavos quasi nunquam se revoltava proque illos esseva troppo multo mesclate de nationalitates e troppo disperse pro organisar se. Tamen, contrarimente al culturas occidental plus tarde, le Grecos antique non pensava in terminos de “rassa”.

Le major parte del familias possedeva sclavos como servitores domestic e laboratores, e mesmo familias povre poteva haber un o duo sclavos. Le patronos non habeva le derecto de batter o occider lor sclavos. Sovente illos prometteva liberar sclavos in le futuro pro incitar les a travaliar dur. Contrarimente a Roma, libertos non deveniva citatanos. In loco, illos esseva mesclate inter le population de metics, que includeva estranieros o citatanos de altere poleis permittite viver officialmente in le stato.

Le citates-stato possedeva legalmente sclavos. Iste sclavos public habeva un grado plus grande de independentia que los possedite per familias, vivendo per conto proprio e exequente cargas specialisate. In Athenas, sclavos public esseva formate pro vigilar moneta falsificate, durante que sclavos de templo serviva al divinitate del sanctuario, e sclavos Scythian esseva employate como un sorta de policia pro corriger le citatanos al functiones politic.

Sparta habeva un typo special de sclavos appellate helotes. Le helotes esseva Messenianos reducite in sclavitude in massa durante le guerras messenian per le stato e assignate a familias ubi illes esseva obligate a remaner. Illes cultivava alimento e faceva cargas domestic de maniera que le feminas poteva concentrar se in producer filios robuste e le homines poteva dedicar se al disciplina como hoplites. Lor patronos los tractava con dureza, e le helotes se revoltava varie vices contra illes. In 370/369 a.C., como resultato del liberation de Messenia ab le dominio spartano per Epaminondas, le systema de helotes ibi terminava e illes ganiava lor libertate. Tamen, illo persisteva in Laconia usque al seculo II a.C.

Nutrition e banchettos

Le regime alimentar del Grecos antique se funda super le «triade mediterranee»: frumento, oleo de oliva e vino. Le cereales (frumento durum, spelto e orzo) constitueva le base del alimentation grec, in particular le platto plus commun, le maza, un pappas preparate con farina de orzo pre-cocite al qual on adjungeva un liquido (aqua, oleo, lacte, melle). Pan esseva etiam fabricate sub forma de tortas, e le textos mentiona certe typos de pasteles. Le termino opson designava lo que accompaniava le cereales in le repasto. Le leguminosas (cicer, lenticulas, fabas, vescias) esseva un altere elemento importante del dieta, in sopas, con condimentos e legumines (allio, cepa, porro, nabos, brassicas, cucumeres, etc.). Le fructos esseva etiam frequentemente consumite (figos, uvas, malos, piras). Le pisce, fresc, seccate o in salmoira, esseva un alimento diffuse. Le carne esseva consumite solmente in occasiones festive o in sacrificios pro le commun del Grecos, proveniente de animales domestic o de venation. Le oleo de oliva esseva le grassia le plus usate pro le coction. Le lacte serviva pro producer caseo, ma non esseva multo bibite ni transformate in butyro, practicas considerate como typic del barbaros, como etiam le consumo de cervisia. Le Grecos bibeva plus tosto vino.

Le approvisionamento alimentar esseva un preoccupation constante pro le citates grec, que produceva rarmente plus que lo que illos consumiva, e solmente pauc esseva autarchic, malgrado effortios continue pro augmentar le production agricole, specialmente celle del cereales. De isto, tote lo que poteva perturbar le cerealicultura esseva un fonte potential de calamitate: primo un clima defavorable e le guerra, que poteva regularmente generar penurias, mesmo famines. Le plus pauperes esseva frequentemente victimas de malnutrition. Le penurias de cereales generava tensiones social, e le institutiones civic rarmente habeva granarios collectivos pro compensar isto, lor actiones esseva generalmente plus tosto controles de precios in le mercados, incitationes al disveloppamento del commercio cerealier e a su distribution; a partir del seculo V a.C. illos practicava plus e plus le acquisition de cereales con fundos public in casos de penuria e alte precios, sin tamen succeder a compensar completemente le mancos. Le plus ric citatanos, assi como reges e plus tarde imperatores, forniva grano al citate como beneficentia (evergetismo), e ne retirava prestigio.

Le cocina esseva in su majoritate le obra del feminas in le ambito domestic. Pro le sacrificios e banchettos collectivos il habeva cocinieros public, e panificatores que etiam vendeva productos. Le qualitate del repasos esseva un elemento de distinction social, per le medio de productos varie e de bon qualitate, specialmente illos de origine renommate, in particular condimentos, salsas, vinos e oleos, cuje combination faceva le valor del repasos. Un forma de alta cocina se disveloppava intra le elites durante le Antiquitate.

Le preparation del plattos sacrificiale esseva ritualisate, con methodos e ordine codificate. Post le immolation del animal, le carnes esseva distribuite a illes que habeva derecto, e isto poteva implicar tote le citate durante le grande festivitates poliade. Spatios pro banchettos esseva frequentemente aménagiate in sanctuarios pro reciper le convivas. Iste banchettos civican esseva un momento forte del vita commun, participante al identitate collective del citatanos. Le plus ric contribuiva de plus in plus a lor financiamento con le tempore, reforcante assi lor peso in le citate. Alteres formas de banchettos esseva organisate in un quadro civic, inter homines de un mesme classe de etate e/o de un mesme gruppo social (syssitia in Sparta, andria in Creta).

Textos e imagines forni descriptiones del repasos e banchettos del elites, reservate al homines, que se teneva in residentias private, in le sala appellate andron: illos comenciava con le deipnon, le cena, sequite del symposion, le banchetto proprie, immortalisate per Platon, durante le qual on bibeva vino, accompaniate de fructos e plattos dulci, discutente inter se. Le vases usate esseva eligite con cura, le ordine del servicio esseva codificate, divertimentos esseva organisate (con musicos, hetaerae). Iste typo de banchetto constitueva un elemento major del sociabilitate del elites grec del epocas archaic e classic.

Education

Durante le major parte del historia grec, le education esseva private, excepte in Sparta. Durante le periodo hellenistic, alcun poleis instituiva scholas public. Solmente familias ric poteva pagar un magistro. Le pueros apprendeva leger, scriber e recitar litteratura. Illes etiam apprendeva a cantar e sonar un instrumento musical e esseva trainate como athletas pro servicio militar. Le studio non esseva pro obtener un profession, ma pro devenir un citatano efficace. Le pueras etiam apprendeva leger, scriber e facer arithmetica simple pro administrar le domo. Post le infantia, illas quasi nunquam recipeva education.

Le pueros comenciava a ir al schola a etate de septe annos, o al caserna, si illes viveva in Sparta. Le tres typos de instructiones esseva: grammatistes pro arithmetica, kitharistes pro musica e dansa, e paedotribae pro sportes.

Le pueros de familias ric esseva accompaniate al lectiones private per un paidagogos, un sclavo domestic designate a iste rolo, qui accompaniava le puer durante le die. Le classes se teneva in le casas private del magistratores, e includeva lectura, scriptura, mathematica, canto, e le practica del lyra e flauta. Quando le puer attingeva 12 annos, le curricula se allargava pro includer sportes como lucta, curso, e le lanceamento de discus e javelina. In Athenas, juveniles plus vetere frequentava academias pro disciplinas plus elevate como cultura, scientias, musica e artes. Le education se terminava al etate de 18 annos, sequite per un periodo de instruction militar in le exercito, usualmente de un o duo annos.

Alcune del plus grande scholas de Athenas includeva le Lyceo (le schola peripatetic fundate per Aristoteles de Stageira) e le Academia Platonica (fundate per Plato de Athenas). Le systema educative del Grecos ric es etiam appellate Paideia.

Economia

Al apice economic in le seculos V e IV a.C., le citatanos libere del Grecia classic representava forsan le societate le plus prospere del mundo antique, e alcun historicos economic considera Grecia como un del economias pre-industrial le plus avantiate. In terminos de tritico, le salario quotidian pro un obrero non qualificate in Athenas urban esseva estimate inter 7–12 kg, circa 2–3 vices le 3,75 kg de un obrero rural in Egypto roman. Tamen, le entratas agricole grec esseva in media plus basse que illos del operarios urbane.

Le conditiones de sclavos variava multo, ma le institution de sclavitude serviva a mantener le entratas del citatanos libere. Un estimation del disveloppamento economic basate solmente sur iste categoria pote superestimar le nivello real, malgrado le evidentia de alte standardes de vita.

Guerra

Al minus durante le periodo archaic, le natura fragmentari del Grecia antique, con su plure poleis competitores, augmentava le frequentia de conflictos ma limitava le scala del guerras. Incapace de mantener exercitos professional, le poleis se basava sur lor proprie citatanos. Isto reduceva le duration del campanias, proque le citatanos deberea retornar a lor professiones (especialmente le agricultores). Assi, le campanias occurreva generalmente in estate. Le battalias esseva in general decisive e a campo aperte. Le perdas esseva relativamente limitate, rarmente plus que 5% del parte perdente, ma inter le mortos se trovava sovente le plus eminente citatanos e generales qui combatteva al fronte.

Le scala e le natura del guerra in le Grecia antique cambiava dramaticamente con le guerras greco-persan. Affrontar le exercitos enormemente numerose del Imperio Achaemenida esseva impossibile pro un sol polis. Le victoria grec esseva obtenite per medio de alliantias inter poleis, lo que permitteva unir ressources e divider labores. Isto esseva un nove phenomeno in iste scala. Le ascension de Athenas e Sparta como potentias dominante durante iste guerra conduceva directemente al Guerra del Peloponneso, que refineva strategias e tacticas. Illo esseva combattite inter ligas de poleis dominate per Athenas e Sparta, con plus grande ressources human e financial. Isto augmentava le scala del guerras, con naval battles, blocadas e assedios, e causava multe plus victimas e disruption social.

Athenas possedeva un del plus grande flottas militar del Grecia antique. Illo habeva plus de 200 triremes, cata un propulsate per 170 rematores in tres rangos sur cata latere. Le citate poteva mantener un tal flotta proque illo possedeva multe minas de argento laborate per sclavos.

Secundo Josiah Ober, le poleis grecas habeva circa un possibilitate de un in tres de esser destruite durante le periodo archaic e classic.

Religion

Le religion grec antique presenta un profilo multo differente del religiones del etate moderne, in tanto que illo non habe ni textos sacre, ni dogma, ni Ecclesia. Su credentias non se basa super un revelation sacre, sed es le producto de un experientia cumulative que lassa spatio a un diversitate de opiniones que nulle “orthodoxia” pretende extinguer. Illo se interessa plus al affaires del vivos que a lo que eveni post le morte. Illo es polytheiste e accorda grande importantia al ritos, minus al devotion personal. Le pietate verso le deos e le puritate ritual es primordial, durante que le ethica es secundari. On ha scribite que es un religion “incastrate” in le societate, organisate principalmente in le quadro del citate, mesmo si le ritos domestic es importante e si se disveloppa approches plus personal con le cultos de mysteros.

Divinitates

Le Grecos ancian era polytheistas: illes venerava un multitudine de deos (theoi), cujo principal characteristica era lor immortalitate e potentia, que garantiava lor superioritate super le humanos. Le attentiones que le homines les prestava habeva como objectivo obtener le beneficios de lor poter. Illes era generalmente representate in forma human (anthropomorphismo), e se comportava de maniera simile al homines, secundo le vision divulgate per Homero e Hesiodo.

Cata deo habeva un dominio determinate de competentia, e mesmo plures, distincte ma complementari a ille del alteres. On retrova un mesme ensemble de divinitates principal in tote le mundo grec, ma in variantes local, distinguite per un secunde nomine (epiclesis), sovente ligate a lor loco precise de culto (Hera de Samo, Hera de Argo, etc.). In altere casos, un deo pote esser identificate sub un aspecto specific (Apollon Agyieus pro le stratas, Zeus Xenios pro le hospitalitate, etc.). Isto reflecte le complexitate del systema polytheiste: de un latere, cata deo local es specific; de altere latere, existe le conscientia de un unitate detra iste multiplicitate, reunite per un nucleo commun.

Le pantheones local reuneva le divinitates principal de cata citate e faceva parte de su identitate. In plus del grande deos panhellenic, multe cultos local esseva associate. Le societate divine se organisava in torno a Zeus, con le gruppo del “olympianos”, frequentemente reducite in le litteratura moderne a dece-duo divinitates major. Ma iste lista poteva variar, includente Hades, Hestia, o ancora Demeter con su filia Persephone. Alcun semideos como Heracles o Asclepio obteneva le statuto de deos plen.

Ultra iste gruppo, existeva un multitudine de divinitates minor, sovente local, con poteres limitate. Al marges del mundo divin on trovava nimphas e altere esseres supernatural. Heroes e heroinas, homines defuncte divinisate post morte, occupava un rolo importante in le cultos local.

Durant le epocha hellenistic e roman, le universo divin evolveva: appariva nove cultos (Tyche, Isis, Sarapis), mesmo cultos de sovrano divinisate. Philosophos, in particular Xenophanes, Platonic e Stoicos, elaborava conceptiones de un Deo unic, metaphysic e transcendente, que contrastava con le polytheismo popular.

Mythos

Le termino mytho veni del grec mythos, significante “parola, narration”. In su senso moderne, illo es un “narration traditional con un referentia secundari a qualcosa de importantia collective”.

Le mythos grec nos es principalmente cognoscite per scripto: Hesiodo (Theogonia), Homero, Pindaro, tragedos como Aeschylus, Sophocles, Euripides, e compilationes del epocha hellenistic (Pseudo-Apollodoro). Ma illos circulava oralmente antea, e contine elementos de fundo indo-european, e etiam influentias de civilisations vicin.

Le mythos tracta del relationes inter deos e humanos: Zeus deveni rex del deos, Prometheo roba le foco pro donar lo al homines, Pandora es create in punition, etc. Illes presenta sovente le deos sub aspecto human e mesmo criticabile (Zeus adultere, Hera crudele, Hermes furator, Dionysos orgiastic). Exemples notabile es le cyclo de Troia, le Argonautas, le historias de Heracles, Oedipo, Theseo, Perseo.

Le interpretation del mythos es complexe: illos pote esser historia pro divertir, pro explicar le relation inter homine e deo, pro justificar ritos o normas social. Studiosos ha cercate structuras mental o contextos historic detra illos. Alcunos reflecte ritos de initiation, alteres historias de colonisation o dynastias regias. In Athenas classic, mythos es usate pro parlar de relationes familiar o civic.

Cultos

Le religion grec era profundamente integrate in societate, sin separation clar inter sacre e profane. Terminos como hieros (sacre), hosios (tradition/lige religiose), eusebeia (pietate), e lor opposito anosion (impietate) era fundamental.

Le relation inter homine e deo se basava super charis (gratia): sacrificios, offertas, cantos, dansas in cambio de beneficios (salute, fertilitate, prosperitate).

Le culto era principalmente communitari: citate, ethnos, tribu, familia. Non existeva un clero professional distincte, le magistratos civic se occupava del ritos.

Le acto central esseva le sacrificio sanguinose de animales, sequite per banquetes collectives. Grande festas public, como le Panatheneas e Dionysias, includeva procession, sacrificio, banchetto e concursos. Cultos de mysteros esseva plus secrete, con interesse in le destino post-mortal.

Oraculos habeva un rolo major: Apollon a Delphos, Zeus a Dodona, Asclepio per incubation in somnios. Illos dava responsas a questiones politic, militar, o personal (salute, matrimonio, fertilitate).

Sanctuarios (hieron, temenos) poteva esser simple (un altar in un bosco) o complexe (templo, theatro, gymnasio). Illos era punctos de incontro e festivitates panhellenic.

Credentias e practicas funerari

Le Grecos credeva que le mortes descendeva al Infernos, ubi le existentia era triste e sin fin. Le bon o mal actiones non habeva consequentia post morte, ma solo inter vivos. Solo qualcoses rar, como heroes, obteneva un destino special (Tartaro pro punition, Campos Elyseos pro virtute). Philosophos como Platone proponeva reincarnation; le orphismo e mysteros sperava in melior sorte post morte.

Le rites funerari esseva fundamental: lavar e enveloppar le defuncto, exposition, procession, inhumation o cremation. Offertas e libationes esseva habitual. Le archeologia monstra variationes regional e temporal in le tractamento del mortes.

Christianisation e fin del polytheismo

Le christianismo, originate del judaismo, se diffundeva in un mundo grecophone. Paulo predicava in citates grec. Le prime communitates subiva persecutiones roman, ma post Constantino e le conversion imperial, le christianismo cresceva rapidemente.

Le polytheismo se manteneva longe, ma adaptava se (menos sacrificios sanguinose, plus ritos private). In le IV–V seculo le christianismo deveniva majoritari, e le cultos pagan declinava. Temples esseva destruite o transformate in ecclesias.

Le imperatores christian prohibeva sacrificios, clausura le scholos philosophic, e eliminava festivitates pagan. Le christianisation absorbeva e transformava multe ritos pagan (per exemplo, cultos de sanctos). Malgrado isto, practica “pagan” e superstitiones continuava in le campania.

Cultura

Al exito del etates obscur, le cultura grec experimenta mutationes major: le adoption del scriptura alphabetic genera un litteratura, comenciando con le epopeas homeric que remane, durante tote le historia grec antique, textos fundational, e un florescentia intellectual que vide le nascentia del philosophia, e postea celle de altere disciplinas (historia, rhetorica, theatro, etc.), durante que emerge nove formas artistic e architectural, que evolve rapidemente. Tote isto se appoia super le integration e appropriation de varie elementos cultural proveniente del civilisationes oriental (in prime loco le alphabeto), e occurre in le contexto del instauration del citate grec, institution e quadro social in retro del qual on vide sovente un causa major del cambios cultural al origine del civilisation grec antique. Iste fervor attinge su culmine in Athenas durante le etate “classic”, que es considerate, ja ab le seculos sequente, como un referencia. Ben que on non pote resumer le realisationes del cultura grec antique a illos de iste citate e iste periodo, illo se characterisa incontestabilemente per un remarcabile creativitate, que exerceva un fascination super le civilisationes que le succedava e que lo erigeva in modello, mesmo si isto pertine sovente al idealisation e renvia a considerationes que dice plus super le receptores que super le origine. Le mundo grec del epocas hellenistic e roman non se limitava, totevia, a duplicar o a inspirar se de iste modello, pois que illo cognosceva realisationes cultural e intellectual de prime ordine. Durante le Antiquitate tardive le evolutiones esseva ancora importante, in grande parte ligate al christianisation, que certo causava le fin de numerose aspectos characteristic del cultura grec antique, ma un parte significative de su hereditage esseva preservate in le etate medieval in le cultura byzantin.

Philosophia

Articulo principal: Philosophia grec

Le philosophia grec se centrava in le rolo del ration e le investigation. In multe formas, il ha un influentia importante in le philosophia e scientias moderne. Lineas de influentia clar e continue se conduce ab le Grecia antique e le philosophos hellenistic, per le philosophos e scientificos musulman medieval, per le Renascentia e le Illuminismo in Europa usque le scientias secular de nostre dies.

Ni ration ni investigation comenciava con le grecos. Definir le differentia inter le cerca grec de cognoscentia e le cercas del civilisationes plus antique, como le egyptios e le babylonicos antique, ha essite un thema de studio per le theorisatores del civilisation.

Le prime philosophos cognoscite de Grecia esseva le pre-socraticos, qui tentava de dar descripton naturalistic, non-mythologic del mundo. Illes esseva sequite per Socrates, un de le prime philosophos basate in Atenas durante su etate aurea, cuje ideas, in despecto de esser cognoscite per relatos de secunda mano invece de per su proprie scripto, fundamentava le base del philosophia occidental. Le discipulo de Socrates, Platon, qui scriberea Le Republica e establiva un differente radicale inter le ideas e le mundo concret, e le discipulo de Platon, Aristotele, qui scriberea extensivemente super natura e ethica, es etiam immensemente influent in le philosophia occidental usque hodie. Le philosophia hellenistic posteriore, etiam originante de Grecia, es definite per nomines como Antisthenes (cinismo), Zeno de Citium (stoicismo) e Plotino (Neoplatonismo).

Litteratura

Articulo principal: Litteratura grec

Nota

Iste articulo require revision linguistic

Corrige le errores de grammatica, orthographia o stilo in le articulo. Postea, retira iste patrono.

Le plus antique litteratura grec esseva poesia e esseva componite pro le execution public, non pro le consumo private. Le plus vetere poeta grec cognoscite es Homero, ben que ille faceva sin dubita parte de un tradition existente de poesia oral. Le poesia de Homero, mesmo si illo se disveloppava circa le mesme tempore in que le grecos discoperiva le scriptura, esseva componite oralmente; le prime poeta que componeva su obra con certezza per scripto esseva Archilocho, un poeta lyric del medio del 7e seculo a.C. Le tragedia se disveloppava verso le fin del periodo archaic, prendente elementos de plure generos existente del poesia del periodo. Verso le initio del periodo classic, le comedia comenciava a emergir—le prime data associate con iste genero es 486 a.C., quando un concurso de comedia deveniva un evento official al Dionysia del urbe in Athenas, ben que le prime comedia ancian conservate es Le Acharnianos de Aristophanes, producite in 425.

Como le poesia, le prosa grec ha su origine in le periodo archaic, e le plus antique autores de philosophia, historia, e litteratura medical greca data del 6e seculo a.C. Le prosa emergeva primarimente como le stilo scribal adoptate per le philosophos presocratic Anaximander e Anaximenes—ben que Thales de Miletus, considerate le prime philosopho grec, apparentemente non scribiva nihil. Le prosa como genero attingeva su maturitate in le era classic, e le majores generos de prosa grec—philosophia, historia, rhetorica, e dialogo—se sviluppava in iste periodo.

Le periodo hellenistic videva le centro litterari del mundo grec mover se de Athenas, ubi illo esseva durante le era classic, a Alexandria. Al mesme tempore, altere reges hellenistic como le Antigonidas e le Attalidas esseva protectores del erudition e litteratura, transformante respectivemente Pella e Pergamon in centros cultural. Esseva gratias a iste patronato cultural per reges hellenistic, e specialmente al Museum in Alexandria, que tanto litteratura grec ancian ha supervivate. Le Bibliotheca de Alexandria, parte del Museum, habeva le scopo—antea inimaginabile—de colliger copias de tote le autores cognoscite in grec. Quasi tote le litteratura hellenistic non technic que ha supervivate es poesia, e iste poesia tendeva a esser fortemente intellectual, miscento generos e traditiones, e evitante narrationes linear. Le periodo hellenistic videva etiam un cambio in le modo in que le litteratura esseva consumite—durante le periodos archaic e classic le litteratura esseva generalmente experientiate in executiones public, ma in le periodo hellenistic illo esseva plus frequentemente legite in maniera private. Al mesme tempore, poetas hellenistic comenciava a scriber pro un publico private, plus que pro execution public.

Con le victoria de Octavian a Actio in 31 a.C., Roma comenciava a devenir un centro major del litteratura grec, pois que importantes autores greco como Strabo e Dionysio de Halicarnasso veniva a Roma. Le periodo de major innovation in litteratura grec sub dominio roman esseva le “lungo secundo seculo,” ab circa 80 d.C. usque circa 230 d.C. Iste innovation esseva specialmente marcate in prosa, con le disveloppamento del romance e un revival del oratoria de demonstration, ambes datante ab iste periodo.

Poesia

Le poesia se trova al junctura inter le oral e le scriptum: illo es sovente cantate, accompaniate de musica, in un contexto ceremonial; nos lo cognosce per scripto, e illo es le plus ancian forma de litteratura grec cognoscite. Illo se funda super un rhythmo syllabic, alternant syllabas long e breve secundo schematos definite, pro formar diverse typos de verso, le plus frequente essente le iambic, le heroic e le lyric.

Le poemas epic attribuite a Homero initia le historia litterari grec. Le Iliade narra un episodio del ultime parte del legendares guerra de Troia, centrate super le heroe Achilles, su ira post le morte de Patroclo e su venjanza destructori; e le Odyssea conta le longe errantia de Ulisse post le fin de iste conflicto pro reganiar su pais, Ithaca. Iste duo maestros remaneva un modello durante tote le Antiquitate grec e ultra.

Iste litteratura trova su origine in le poemas declamate per le aedes durante le banchettos aristocratic del initios del etate archaic, que comprendeva un insimul de racontos transmittite oralmente, ponite in scriptura post le adoption del alphabeto, e tote disparite excepte iste duo exemplos. Iste poemas stimulava emulos ja in le etate classic, sovente basate etiam super le cyclo troian, que es etiam perdite.

Hesiodo, contemporanee de Homero, es un caso aparte per le diversitate de su obra e per le facto que illo habeva etiam un grande influentia: le Theogonia, que es le base del cognition del mythos grec, e Le Travallos e le Dies, que misce description practic del vita de un dominio agricole e aspectos religiose.

Le philosophos presocratic se exprimeva etiam sovente in forma poetic, durante que illos del periodo sequente scribebant in prosa.

Le poësia lyric se disveloppa ab le fin del seculo VII a.C. e flori in le seculo sequente, recitate durante le banchettos e devenite subjecto de concursos. Le majoritate del obras del etate es perdite, le plus fortunate preservate in fragmentos. Inter le poetas celbrate de iste tempore se trova Alcman, Tyrtaeus, Archilochus e le Lesbicos Alcaeus e Sappho, cuje obras es un poco melior preservate. Le plus cognoscite e le plus renominate in le Antiquitate es le Boeotian Pindaro, cuje poemas celebrava le vencedores del concursos sportive e ha essite preservate.

Le poësia lyric declina durante le etate classic, ubi le arte poetic se trova in le tragedias e comedias athenian, con grande nomines como Aeschylus, Sophocles, Euripides, Aristophanes e Menander.

Le poësia hellenistic es cognoscite principalmente ab le ambitos erudite de Alexandria, con grande figuras como Theocritus, Callimachus e Apollonius de Rhodes (con su epopea Le Argonauticas). Ci se disveloppa nove formas de poësia erudite e raffinate, con themas bucolic, pastoral e amorose. Un forma plus realistic de poësia se trova in le Mimiacos de Herondas. Le epigramma in forma poetic, breve pecia super subjectos varie, habeva grande popularitate in iste periodo e remane popular in le etate roman imperial.

Pro le Antiquitate tardive, le principal obra poetic cognoscite es le epopea de Nonnus de Panopolis, le Dionysiacas. Le poësia christian in lingua grec se disveloppava pro fin liturgic e missionari. Gregorio de Nazianzo se illustra in un poësia plus erudite.

Rhetorica

Le arte de ben parlar e captivar su auditorio acquereva un grande importantia in le mundo grec durante le etate classic, in particular pro convencer le citatanos in le argumentationes politic, specialmente in le systemas democratic (Athenas e Syracuse). Certe, alcunos del especialistas in rhetorica, le Sophistas, poteva disveloppar technicas pro trompar lor auditores, convincente los de toto e de su contrario per un simple dominio de lor argumentation, ma iste arte requireva sovente le disveloppamento de argumentos e logicas multo elaborate.

Le discursos esseva pronunciate pro decisiones politic, litigios juridic, orationes funebre; le circumstantias determinava le modo in que le discurso debeva esser elaborate. Iste arte implicava saper ben scriber e ben declamar.

Le primos theoreticos de rhetorica (Gorgias, Isocrates, Aristoteles) produceva importante reflexiones que poneva le bases de iste arte, tanto concernente su finalitates como su technicas. Illos defini le varie phases de rhetorica (invention, disposition, elocution, action e memoria), le divisiones de un discurso, le figuras de stilo, e le generes (epidictic, deliberative, judicial).

Le discursos del grande oratores (como le oratores attic Demosthenes e Lysias) ha essite transmittite pro servir como modelos. Lor stilo esseva imitate per le rhetorios del secunde sophistica, in le etate roman, durante le qual le arte de ben discurrer esseva multo valorisate, fundate jam plus super le virtuositate e le stilo que super le persuasion.

Le rhetorica grec habeva ancora illustres representantes durante le Antiquitate tardive (Libanios, le schola de Gaza). Interim, illo habeva date nascentia a un arte oratori in latino (Cicero, Quintilian), fundate super le bases ponite in le etate grec classic.

Historia e geographia

Le parola historia proveni del nomine grec del obra de Herodoto (ca. 480–425 a.C.), Historiai (“inquistas”), lo que valeva a iste autor le surnomine de “patre del Historia”. Ille forsan prendeva como modello le obras de Hecataeo de Mileto (ca. 550–480), del qual nihil ha remanite. Il se tractava tunc de collectiones que reuniava un vaste insimul de information concernente eventos historic, anecdotas edificante e extraordinari (sovente pauc credibile), e etiam descriptiones de populos e de lor paises. Herodoto structura su obra circa le guerras medic, cercante explicar le triumpho del Grecos super le Persas.

Post ille, le litteratura historic deveni plus specialisate super un subjecto o un registro, in particular le historias de conflictos, de populos o de personas, e illa cognosceva evolutiones constante. Thucydides (ca. 460–400/395) narrava assi le guerra del Peloponneso, con le intento de traher lectiones pro la posteritate, con reflexiones plus rational que illos de su predecessor. Xenophon (ca. 430–355) voleva continuar su obra, ma on le recognosce generalmente minus de talento. Altere autores disveloppava postea relatos con un quadro plus vaste (Ephoros de Cumes, Theopompos), ma illos es cognoscite solmente per fragmentos. Polybio (ca. 208–126) reintroduceva le reflexion super le evolutiones historic in su historia del ascension del potentia roman.

Pro le epocas hellenistic e roman, quasi un millenario de autores de obras historic es identificate — signo del popularitate del genere — ma lor travallos es cognoscite pro le major parte solmente per citationes o paraphrases in altere obras. Illos del quales al minus un parte del obras ha supervivite es Diodoro de Sicilia, Dionysio de Halicarnasso, Appian, Arrian, Dion Cassius, Herodian e Plutarcho. Inter le historiatores de lingua grec proveniente de populationes hellenisate se trova le judeo Flavius Josephus e le egyptio Manethon. Durante le Antiquitate tardive, historiatores como Zosimus e Procopius de Caesarea assicurava le continuation de iste tradition, e Eusebio de Caesarea la christianisava ponente le bases del historia ecclesiastic.

Le parola geographia, del qual veni “geographia”, esseva forjate in le etate hellenistic per Eratosthenes (ca. 276–198 a.C.) pro designar un studio del Terra. Isto concerneva tanto le corpo celeste como su superficie, e un geographo antique poteva esser tanto le autor de un tractato como de un carta. Le origine del cartographia es attribuite a Anaximandro, durante que le geographia descriptiv in senso moderne deriva, como le historia, del obras de Hecataeo e Herodoto, que comprendeva etiam elementos de ethnographia e anthropologia, rendente difficile lor categorisation secundo criterios moderne. Isto se trova etiam in relatos de viages (periplos), que faceva progreder le cognition del regiones del mundo.

Le recercas cartographic e descriptiones geographic progredeva ulteriormente, como illustra le monumental Geographia de Strabon (ca. 60 a.C.–20 d.C.). Eratosthenes introduceva le mathematica in le disciplina per su tentativa de mesurar le Terra. Plus tarde, Marinus de Tyro e Ptolemaeo precideva ancora plus le cognition del mundo.

Theatro

Le parola theatro veni del grec theatron (“loco de ubi on reguarda”), e designava in Antiquitate le structura que comprendeva le spacios de representation: le orchestra (ubi se trovava le choro, le actores e le musicos), le skenè (a un vice coulissas e secunde spatio de joco pro le actores), e le auditorium (koilon), spatio de reception del publico, situate sur un declive sin arrangementos e a vices con grados de ligno, postea con grados fixe (petra, bricka) al fin del etate classic. Le theatro como edificio deveniva un elemento characteristic del citates grec ab le etate hellenistic.

Le theatro como spectaculo es un designo moderne, pois que le Antiquos distingueva tres generes: le tragedia, le comedia, e le drama satyric. Illo es specialmente cognoscite pro Athenas, loco de origine del principales autores de pecias antique. Le activitate theatral esseva ligate, como multe altere, al festivitates religiose sub le auspicio de Dionysos: le Dionysias e Grande Dionysias, que dava origine a concursos theatral. Durante le etate hellenistic, iste concursos esseva dedicate de plus in plus a altere divinitates (Apollo, le Muses, Asclepio).

Le theatro habeva un dimension politic, proprie a un citate in su origines, in particular a Athenas, ubi le obras reflecteva sovente le vita politic; illo habeva etiam aspectos social, pois que tote le communitate se reuniva pro le grande representationes (alcun theatros poteva accommodar milles de spectatores); e aspectos economic, date le costos del constructiones e del messe in scena (finantiate in Athenas per le choregia, sur le pecunias de un ric benefactor).

Le grande nomines del tragedia athenian del seculo V a.C. es Aeschylus, Sophocles e Euripides, durante que le comedia del mesme epoca es marcate per le obra de Aristophanes. Del seculo sequente quasi nihil ha essite preservate, excepte Menander, autor comic major del fin del seculo IV a.C. Si le creation theatral in grec continuava postea, illo non ha lassate un impression marcante, durante que le grande autores athenian deveniva classicos: lor pecias esseva reprenite, messe in scriptura, e deveniva un del elementos fundamental del paideia. In le citates grec de Italia meridional se disveloppava al IV seculo a.C. un sorta de farce, le joco de Phlyax, que pareva diffunder se usque Alexandria.

Le pecias esseva, ab le medio del seculo V a.C., representate per tres actores (sempre homines), que interpretava plure rolos identificate per le masca que illes portava, accompaniate de un choro de dece-duo a dece-cinque personas e de musicos. Le pecias athenian reflecteva le vita del citate: le comedias recurrava sovente a personas real (politicos, magistratos, philosophos, artesanos, etc.), e al repertorio de typos stereotypate (senior, juvene, juvenetta, cortisana, soldato, etc.) con intrigas imaginari; durante que le tragedias se basava plus super le repertorio mythologic (o a vices eventos real, militar), fundate plus super le organisation del intriga que super le psychologia del personages, con reflexiones ligate al momento de lor redaction. Le tragedias sequeva un schema similar, tractava generalmente un episodio unic in un tempore breve, mesmo si trilogias permitteva a vices disveloppar un historia plus longe (le Orestia de Aeschylus).

Le theatro esseva multo popular durante le etate hellenistic (in particular le comedias de Menander), quando illo deveniva un elemento characteristic del citates grec. Illo restava ancora frequente (ben que mal documentate) in le etate roman, ma le representationes theatral pareva devenir minus frequente inter le seculos III e VI. In vice, le spectaculos de mimos e pantomimos cognosceva un grande expansion in le etate roman, e esseva mesmo integrate al concursos ab le seculo II. Al seculo IV, le representationes theatral pareva ancora commun in un citate como Antiochia. Con le christianisation, illos esseva condemnate per pensatores christian, que les considerava como spectaculos obscen e decadente.

Sport

Le sport in Grecia es un affaira individual, resultante de un spirito de competition, con le scopo de superar le rivales. Le practica sportive purmente recreative habeva pauc spatio in iste contexto, ben que illo poteva exister. On parla tunc de athletismo, notion que remitte exactemente al lucta e al competition, e isto includeva plus que le athletismo moderne, pois que in le concursos sportive on trovava:

• sports de curso (distinguite per distantia: stade, double stade, dece-duo tornos de stade; e etiam le curso in armas),
• sports de combate (pugilato, lucta e pancratio),
• le pentathlon que combinava curso (stade), lucta, lancios del disco e del javelin, e salto in longitude.
• Le competitiones equestre esseva etiam parte de isto.

Le athletismo formava un parte importante del education grec, e le equipamientos sportive destinate al citatanos — le gymnasio e le palestra — esseva locos characteristic del citates grec. Le athletas professional sequeva un entranamento plus intens, con un instructor (sovente lor patre e/o ancianos vencedores de concursos), lo que includeva etiam un alimentation appropriate. Le athletismo se practicava generalmente nude, con le corpore coperite de oleo pro evitar le polvere. Le physico del athletas excitava admiration, in particular pro su attraction erotic. Iste activitate esseva fundamentalmente masculine, ma le feminas non esseva totalmente excludite: illas poteva participar in un curso al festivitates de Olympia (Heraia).

Le athletismo esseva le forma privilegiate de concursos e competitiones (agones), characteristic del spirito del Grecia del citates, ma que concerneva etiam musica, poësia e theatro. Le concursos panhellenic, organisate in occasiones de festas religiose, esseva momentos major del mundo grec, a comenciar per illos de Olympia, le Jogos olympic, fundate secundo le tradition in 776 a.C. Con le tempore se addeva le Jogos pythic de Delphi, le concursos del Isthmo de Corintho e illos de Nemea. Formate durante le etate archaic, illos constitueva un “circuito” (periodos), se disveloppava in stadios grandiose specialmente construite, attirava grande multitudes, e le vencedores ganiava un immense prestigio.

Le concursos athletic del Grande Panatheneas de Athenas esseva etiam renominate, ma minus celebre. Durante le etates hellenistic e roman, numerose altere concursos athletic esseva organisate, generalmente de importantia local o regional, deveniente un characteristica del hellenismo tardive, plenmente adoptate per le Romanos. Le christianisation contribuiva al declino del majoritate de iste concursos e spectaculos, que dispareva al seculo VI.

Le etate roman videva etiam le disveloppamento in le mundo grec de spectaculos de sport e combate sub nove formas venite de Roma: le chassas, le combates de animales e de gladiatores. Le curridas de carros habeva un grande successo, e remaneva multo appretiate durante le etate byzantin, mesmo post que le christianisation habeva ponite fin al spectaculos violente.

Jocos Olympic

Le Jocos Olympic (in greco: Ολυμπιακοί αγώνες / Olympiakoi Agones) esseva un serie de competitiones athletic disputate per representantes de varie citates-Estado del Grecia antique. Le registros indica que illos comenciava in 776 a.C. in Olympia (Grecia) e se celebrava usque al anno 393 d.C. Le Jocos habeva generalmente loco cata quatro annos, un periodo appellate olympiade, que esseva etiam un unitate de tempore. Durante le celebration del Jocos on proclamava un tregua, le «pace olympic», pro permitter al atletas viagiar securmente desde lor polis usque a Olympia. Le Jocos Olympic antique esseva multo differente del moderne: il habeva minus provas, e solmente homines libere parlante greco poteva competir; illos habeva sempre loco in Olympia, e non in diverse locos como hodie.

Quando le pueros libere grecos attingeva dece-duo annos, illes entrava in le palestra, ubi illes apprendeva a disveloppar le musculos e a disciplinar le nervos. A dece-septe annos illes passava al gymnasio, ubi se faceva exercitios physic e athletic. Iste gymnasios habeva un pista e spacios al aere libere inter boscos. A vinti annos le Grecos completava lor formation sportive, recipiva armas e esseva preste a participar in le Jocos Olympic.

Le ultime Jocos Olympic del Antiquitate se celebrava in 393 d.C., quasi dece duo seculos post lor comenciamento. Post que le christianismo deveniva obligatori como religion official in tote le Imperio Roman (per le Edicto de Thessalonica, anno 380 d.C.), le imperator hispano-roman Theodosius I prohibeva omne celebration e culto pagan, includente le Jocos. Illos esseva restabilite solmente post plus que 1500 annos, in le era moderne e con character international.

Jocos Panathenaic

Le Panatheneas (in greco antique Παναθήναια / Panathénaia) esseva festivitates religiose que se celebrava annalmente in Athenas in honor de Athena, dea poliada (protectrice del citate). Illos cadeva durante plure dies del mense hecatombeon (prime mense del calendario attic), correspondent al fin de julio o initio de augusto moderne. Illo esseva le celebration religiose le plus ancian e importante de Athenas. Parade militar partiva del Ceramic, passava per le Agora e arrivava al Acropolis. Le Grande Panatheneas esseva reorganisate o create in 566 a.C. sub le arconte Hipoclides, o, secundo altere fontes, per Pisistrato.

Inspirate per le Jocos Pythic, iste reorganisation includeva non solmente competitiones athletic ma etiam certamines de poesia e musica. Alcun competitiones esseva reservate al Athenienses, alteres aperte a tote le Grecos. Inter istes: curras (stadio, diaulo, dolico, e curras de homines armate), pugilato, lucta, pancratio, pentathlon, lanceamento de javelina a cavallo e curras de quadrigas in plure modalidades. Le vencedores del certamines artistic (recitation e musica) recipiva un corona de auro e pecunia.

Jocos Nemeic

Secundo le chronica de Paros, le Jocos Nemeic esseva fundate in 1251 a.C. Illos esseva un del grande competitiones panhellenic de Grecia antique, tenite in Nemea (Argolide). In lor origine illos esseva jocos funebre, e le judices portava vestimentos nigre in signo de lucto. Prope al loco de celebration se trovava le templo de Zeus Nemeo. Ab initio illos habeva loco cata duo annos, in julio, durante le secunde e quarte anno de cata olympiade.

Le programma includeva curras, pentathlon, pancratio, pugilato, lucta, equitation e musica. Le estadio poteva reciper usque a 40 000 spectatores. Il habeva tres categorias de competitores: pueros, juveniles e adultos. Secundo Eusebio de Caesarea, le character panhellenic de istes Jocos se fixava in 573 a.C. Durante le periodo hellenistic, al competitiones gymnic e hiptic se adjungeva etiam provas musical.

Jocos Pythic

Le Jocos Pythic esseva un del quatro grande Jocos Panhellenic (con le Jocos Olympic, Nemeic e Isthmic). Illos se celebrava in le sanctuario de Delphi in honor de Apollo, e le premio esseva un corona de lauro. Secundo le Chronica de Paros, in 590 a.C. ja occurreva un agon gymnikos khrematites, un competition gymnic con premios de grande valor proveniente de botinos de guerra. Ma ab 582 a.C. illos deveniva un agon stephanites, con solmente un corona de lauro como premio. Isto marca le comenciamento official del era del Jocos Pythic.

Post le certamines musical se celebrava le provas athletic: stadio, dolico (curra longe de 24 stadios), diaulo (curra duple), pancratio, lucta, pugilato, curra con armas, pentathlon (con curra, salto longe, lucta, disco e javelina). Un nove categoria esseva introducite, le «imberbes» (ageneioi), inter juventute e adulte. Es registrate victorias de feminas, ma non es clar si lor participation esseva habitual o occasional. Pausanias nota que Hesiodo non poteva participar proque ille non sapeva accompaniar se con cithara, e que Homero non poteva entrar proque ille ja esseva cec.

Jocos Isthmic

Le Jocos Isthmic esseva parte del Jocos Panhellenic de Grecia antique, appellate assi proque illos se celebrava in le istmo de Corintho, in honor de Poseidon. Le sanctuario panhellenic de iste deo in Isthmia esseva preparate pro reciper los. Le situation geographica extraordinari de Corintho, «inter duo mares» in le streto istmo que liga le duo partes de Grecia continental, contribuiva a lor successo e importantia politic, con Poseidon e Melicertes como figuras central.

Le Jocos Isthmic habeva loco cata duo annos, in primavera, e durava plure dies. Le programma includeva certamines gymnic (curras, pugilato, pancratio, pentathlon) e hiptic. In le seculo IV a.C. esseva construite un theatro, e on adjungeva competitiones musical, poetic e mesmo pictoric. Feminas es mentionate como victoriose in provas athletic, poetic e musical, ma non se sape si lor participation esseva regular o exceptional. Durante le jocos, on celebrava rituales religiose con libationes, sacrificios e processiones in honor de Poseidon, Amphitrite, Leucothea e Palemon.

Jocos Hereic

Le Jocos Hereic (in greco τὰ Ἡραῖα / ta Hêraia) esseva competitiones sportive organisate in Argos e in Olympia in honor del dea Hera, e reservate al feminas. Illos pote esser considerate le ancestre del sport feminine competitive e le version feminine del Jocos Olympic antique. Pausanias los mentiona.

Secundo le tradition, in Olympia illos esseva institute per Hippodamia como action de gratia a Hera post su matrimonio con Pelops. Ma Pausanias etiam indica un origine historic circa 580 a.C., quando le tyranno Damofonte de Pisa (Grecia) habeva causate multe males al habitantes de Elide. Post su morte, un gruppo de dece-sex feminas (un per cata citate del region) fundava le Jocos Hereic. Illas tegeva cata cinque annos un peplo pro Hera.

Le jocos esseva organisate per iste «dece-sex feminas» e consisteva in curras pro puellas in tres categorias de etate. Illas curreva con le capillos solute, portante un tunica que arrivava un poco supra le geniculo e lassava le spatula dextere e parte del pectore al nude.

Arte

Articulo principal: Arte del Grecia antique

Sculptura

Le sculptura del etates obscur es pauc documentate, forsan quia illo esseva realisate principalmente in ligno, material peribile que ha disparite. Un gruppo de statuas de divinitates de Dreros (Creta), in bronzeo placate super ligno, data circa 750 a.C. Le sculptura cretese se disveloppa in le seculo sequente con le stilo dedalic, a formas angular, de inspiration oriental. In le Cyclades, le sculptura del mesme periodo cerca su inspiration plus tosto in le Egypto, adaptante le statuario masculine egyptie pro crear statuas in marmore de juvene homines (kouroi, singular kouros), nude e in pede, characteristic del arte grec archaic. Esseva create etiam statuas de juvene feminas (korè), postea le formas dedalic esseva abandonate in favor de un recerca de realismo.

Le sculptura de stilo archaic (ca. 600–480 a.C.) de juvene homines demonstra un voluntate de transcriber in petra le ideales de belle physica, que variava secundo le preferentias del scholas, situate in insulas (Naxos, Samos) e super le continente (Beotia, Athenas). Del latere del juvene feminas, vestite, le sculptores se concentrava super le visages e le formas del vestimentos, specialmente quando se comenciava a representar vestimentos ample (chiton e himation), lo que permitteva jocar con le draperias. Le commandas artistic de iste epoca habeva finalitates principalmentemente religiose, accompaniantes le disveloppamento del sanctuarios. Pro le decoration del templos, se disveloppava un sculptura architectural in calcari e marmore, in basso o alto-relievo, representantes scenas e creaturas mythologic, con effortios pro render scenas frappante e dramatic per le posture del personages. Pro le sculptura in petra, le marmore esseva usate de plus in plus. Se disveloppava etiam un statuario in metallo, minus ben preservate pois que le metallos esseva generalmente refondite. Al fin del etate archaic, le creativitate explodeva, cata schola cercante innovar e experimentar, con stilos que cambiava rapidemente, mesmo intra un mesme atelier.

Le sculptura del etate classic (ca. 480–330 a.C.), generalmente considerate como le apogeo del arte grec, se orientava verso expressiones plus realistic e naturalistic, con grande attention al narration, e un recerca de interioritate, miscentia sapientia e moderation (sophrosyne), in connexion con le reflexiones super le homine contemporanee. Le materiales restava marmore e bronzeo; le majoritate del obras original ha disparite, ma lor prestigio rapidemente acquirite faceva que illos esseva copiate (includite statuas in bronzeo copiate in petra), lo que permitte nos cognoscer los.

Inter le principal sculptores del seculo V a.C. (que comprende le periodo del “classicism” in senso strict, specialmente ca. 450–420), se trova Polycleto de Argos (active ca. 470–420), qui se illustra in su representationes de nudos masculinos pro le quales ille elabora un nove canon; e su contemporaneo Phidias de Athenas, maestro del chantier del Acropolis, celebrate pro su representationes del divin, in particular su statua chrys-elephantine de Athena que troneva in le Parthenon. Su discipulos continuava le decoration del templos athenian durante le tempore difficile del guerra del Peloponneso (periodo de activitate de Callimachus). Post le guerra, le sculptura athenian se orientava specialmente verso stelas funebre.

Le grande sculptores del seculo IV a.C. (in particular le “secunde classicismo”, post 370) es Praxiteles, cognoscite pro haber disveloppate le nu feminino con su statua de Aphrodite; Scopas, qui dirigeva le programma sculptural del Mausoleo de Halicarnasso; e Lysippo (active ca. 370–310), qui revolutionava le representation del nu mascul, e se illustra in su portraits detaliate (in particular de Alexander le Grande).

Le expansion del mundo grec durante le etate hellenistic offereva nove occasiones al sculptores, qui trovava inspiration in le maestros del epocas precedente. Alcunos disveloppava stilos eclectic, combinante elementos varie; alteres restava plus prudente, plus vicino al modello classic. A Alexandria, le portraits regale emanava un impression de serenitate suprahuman; a Pergamo se disveloppava un arte realistic, con Epigonos que realisava obras celebrante le exploits guerrier del regno. Le sculptura hellenistic se diffundeva usque al citates del extremitates del mundo indian e del Asia central, in particular in le sito afghan de Ai-Khanoum, ubi illo donava nascentia al arte greco-buddhic. Inter le obras famose del periodo se trova le Victoria de Samothrace (ca. 190 a.C.), de stilo baroc, que testifica un voluntate de messe in scena dramatic; le Fauno Barberini (ca. 230–200), exemplo de statuario plus fantasiose, appretiate per le elites in un cadre private; e le Venere de Milo (ca. 100), un nu feminino de stilo neoclassic, al maniera de Praxiteles.

Le guerras de conquista roman esseva devastante pro le sculptura grec: centenas de statuas esseva prendite e portate in Italia, ubi illos respondeva al gustos del elites. Isto esseva accompaniate per un crescent demanda de copias de obras classic, que repleva le carnets de commanda del ateliers del mundo grec. Per iste mercato, que non se exhauriva, es cognoscite le majoritate del obras del grande sculptores grec. Durante iste basse etate hellenistic se realisava etiam le grande altar de Pergamo, con frisas de stilo baroc que representava un gigantomachia e le fundation mythic del citate. Le sculptura private es attestate in le riche domos de Delos. Post le guerras mithridatic, multe sculptores grec se installava in Italia, ubi illos fundava le ultime scholas hellenistic.

Le sculptura del etate roman es in multe aspectos ancora ancorate al passato, marcate per copias e imitationes de modellos antique, sequente stilos classic e hellenistic. Le ateliers esseva situate in Grecia (in particular Athenas) e in Asia Minor, ma le artifex poteva viagiar in tote le imperio, ubi lor labor se trovava. Inter le grande chantiers del epoca con programma sculptural ambiti se trova, per exemplo, le Sebasteion de Aphrodisias in Caria. Le ateliers grec esseva etiam importantes centros de production de sarcophagos sculptate destinate al elites roman.

Figurinas in terra cotta

Le coroplathia, le production de figurinas moldite in terra cotta, representa un aspecto plus popular del sculptura. Illo ha conosci un disveloppamento importante in le mundo grec, in particular durante le etate hellenistic. Le centro principal de production cognoscite es Tanagra in Beotia, e iste figurinas es frequentemente appellate «tanagras». Ma illo non esseva le sol centro, proque importantes atelieres esseva identificate etiam in Asia Minor (Myrina, Smyrna, Tarsos). Iste figurinas habeva in prime loco le scopo de esser offert a divinitates o defunctos, ma poteva haber etiam un function decorative. Illas representa frequentemente juvene feminas, ephebes, infantes, divinitates (Eros, Aphrodite, Victoria), inspirante se sovente del stilo de sculptores renominate.

Ceramic pectite

Le ceramic pectite es un characteristic del mundo egee ja ab le epocas minoic e mycenaeic, ma le formas e stilos esseva perturbate durante le etates obscur. Post un phase «submycenaeic», ancora fortemente marcate per le traditiones anterior, le stilo proto-geometric e geometric (ca. 1050–700 a.C.) se caracteriza per decorationes pectite in nigre super fundo beige, a bandas que poteva coperir tote le vaso. In le seculo VIII a.C. appare scenas figurate (scenas funebre, procession de carros, battalias). Stilos local emerge (notabilemente in Attica, ubi le necropoles ha livrate abundant material ceramic, ma etiam in Argos), e le «manos» de artistas se comencia a discerner (p.ex. le «Maestro del Dipylon»).

Le stilo orientalisante (ca. 700–600 a.C.), disveloppate circa atelieres corinthie, attice e in le parte oriental del mundo grec, integra elementos del Proxime Oriente (motivos floral e animal), que supplantava le motivos geometric, e disveloppava le polychromia. Le representationes figurate deveniva plus complexe. Post 600 se disveloppava le stilo a figuras nigre, como su nomine indica, con scenas pectite in nigre, a vices augmentate de altere colores o incisiones pro detalias, super vasos de formas varie (coupes, cratères). In iste periodo appare le prime nomines de artistas cognoscite (Sophilos, Exekias), e deveniva habitual inscriber le nomines de figulos, pictores o chefes de atelier super le vasos. Un ceramic a figuras nigre de grande qualitate esseva etiam producite in Laconia.

Circa 525 appare le stilo attic a figuras rubie (con le «Pictor de Andokides» e Psiax), que invertiva le schema chromatic precedente: iste vice le fundo e le detalias esseva in nigre, e le figuras lassate del color rubie del argilla, con uso crescente de altere colores (specialmente le blanc) pro detalias. Artistas como Euphronios disveloppava representationes anatomic plus detaliate, rendite possibile per le nove technica que permitteva un tractamento plus precise del musculatura. Le pictura attic habeva un grande successo in Italia, ubi illo esseva importate e imitate.

Le ceramic del initio del etate classic continuava sur iste bases, introducente scenas intime (specialmente de gynaeceo), postea le ceramic pectite super fundo blanc (notabilemente pro lekythos), e le polychromia reveniva. Quando Athenas declinava post le guerra del Peloponneso, le atelieres de Magna Grecia prendeva le prime rolo al initio del seculo IV a.C., producente ceramic a figuras rubie con scenas ric. Le ceramic a figuras rubie esseva abandonate al fin del seculo IV a.C., e le etate hellenistic videva generalmente un declino del ceramic pectite de qualitate: le decoration se limitava sovente a frisas e motivos floral, ma se faceva etiam decorationes in relieve moldite super vasos.

Postea emergite le ceramic a vernissure rubie classic del etate roman (sigillata), con decoration a motivos stampate, del qual le atelieres del mundo grec (in particular Asia Minor) contribuiva al production massive.

Altere picturas

In ultra le ceramic, le pictura se trovava etiam super sculpturas antique, ben que illo ha generalmente disparite. Le pictura mural grande o sur pannellos de ligno es cognoscite principalmente per descriptiones antique (Plinio le Senior, Pausanias) e per copias in mosaicos. Scopertas archaeologic, specialmente funebre, como in le tumbas macedonic de Vergina e Agios Athanasios, ha clarificate nostre cognoscentia de iste arte major.

Le pictores e lor arte gaudiva de un alte prestigio in antiquitate. Le textos antique preservava lor grande nomines. Cimon de Cleones haberea essite un del pioneros al fin del seculo VI a.C.; postea Polygnoto de Thasos e Micon disveloppava iste arte in Athenas al initio del etate classic, representando temas mythologic. Apollodoro de Athenas se illustrava al fin del seculo V a.C. per su labor super ombra e lumine, postea emergite le schola ionian (Zeuxis de Heraclea, Parrhasios de Epheso) e super toto le schola de Sicyon, renominate pro portraits individual e expression del sentimentes (le pictura deberea reflecter tanto le traits physic como moral del subjecto), specialmente con Apelle de Cos, pictor de Alexander.

Le picturas de Vergina, realisate circa le mesme periodo, representa themas mythologic (rapto de Persephone per Hades) e scenas de chassa. Durante le etate hellenistic, le pictura mural esseva employate in cadres private, representando themas floral, scenas de genere, architecturas, e a vices themas grotesc o erotic.

Le elites roman commandava copias de picturas grec, como se vide in Pompeii e Herculano, etiam in mosaico (le famose «mosaico de Alexander» de Pompeii es reputate esser un copia de un pictura hellenistic renommate). Le Romanos etiam faceva venir pictores grec in Italia (p.ex. Metrodoro de Athenas e Iaia de Cyzico, un del rare feminas pictoras cognoscite) pro satisfacer lor demanda. Assi le stilos del initio del etate imperial roman derivava de illos del pictura hellenistic tardive.

Le pictura del Alto Imperio es mal cognoscite; pro le mundo grec illo es attestate principalmente per le numerose portraits funebre del Fayum.

Mosaicos

Le arte del mosaico appare in Grecia durante le etate classic, forsan a partir de modelos anatolic, con mosaicos de galetos. Illo es attestat al fin del seculo V a.C. in Olynthos e Corintho, reproducente motivos geometric e scenas figurate, probabilemente pro imitar le motivos de tapetes que ornava le domos ric.

Le mosaicos de sol in le domos ric de Pella, in le secunde medietate del seculo IV a.C., testifica le disveloppamento de iste arte, con un extension del repertorio chromatic e iconographic, attingente a scenas de grande qualitate, inspirate probabilemente del picturas.

Le periodo hellenistic vide le disveloppamento del mosaicos in tessellae (parve pecias de marmore o altere petra), forsan originate in Sicilia, ubi illo es attestat in prime loco. Isto conduceva a un perfectionamento del arte del mosaico, que rivalisava con le pictura per le inventivitate de su compositiones, generalemente con un pannello central circumferite per decorationes vegetal o geometric. Illos se trova in le sol de domos ric e etiam in edificios public, notabilemente in Alexandria, Pergamo e Delos.

Ultra lor aspecto decorative, illos manifestava le statuto social del commanditario, e esseva specialmente usate in un contexto private, in particular pro le salas de banchetto. Le technica se diffunde ja in iste periodo in le mundo roman, ubi illo deveni etiam mural, e servi, como vidite supra, pro reproductiones de picturas celebre in le domos de Pompeii.

Pro le mundo grec-roman, le arte del mosaico es ben attestat in Syria, in le region de Antiochia, a Zeugma e Apamea, e isto usque al initio del etate byzantin. Illo es etiam adoptate in le Levante pro synagogas e ecclesias christian.

Antiquitate tardive

Le arte del Antiquitate tardive se caracteriza per su mosaicos de grande qualitate destinate al ecclesias, del qual le exemplo plus famose es le mosaicos del basilica de San Vital de Ravenna, commanditate per Justiniano.

Le themas e motivos christian prende progressivemente plus importantia in le imaginario del etate (Christo, angelos, cruces). Le sculptura continua super le bases greco-romane, con grande importantia accordate al portraits de imperatores e del elites, ante que evolver verso formas plus stylisate e expressiv.

Le pictura trova nove supportos de expression con le illuminationes sur manuscripto e le icones super ligno.

De altere latere, le christianisation face que le representationes mythologic, como le nudes, se efface progressivemente, sobrevivente solmente per un tempore in artes «minor» luxuose e discrete (ourivreria, ebore, textilios brodate).

Architectura

Epocas archaic e classic

Post le fin del epoca mycenaeic, le architectura grec retornava a un stadio rudimental in materiales poc durabile, con constructiones monumental multo rare (Lefkandi, Thermos). Le retorno a un architectura monumental occurre in le sanctuarios, al initio del epoca archaic, con structuras absidial e pois rectangular, ponente le bases del forma classic del templo grec. Al seculo VII a.C. appare le prime edificios in petra. Technicas de extraction e sculptura del petra esseva introducite ex Egypto circa le mesme tempore, e le construction in petra se disveloppava, con le prime formation del ordines architectonic, le doric e le ionic. Illos es clarmente visibile in templos del initio del seculo VI a.C., quando se fixa le bases del templo grec typic: rectangular, circumdate de columnas (periptero), con un portico de ingresso (pronaos), un sala central rectangular ubi se trova le statua divine (naos) e un sorta de falso portico al retro (opisthodomos); in alcun casos, specialmente in occidente, se trova un sala retro le naos, le adyton. In le Cyclades le marmore esseva usate, altrove plus tosto calcario, ma al seculo V a.C. Athenas etiam usava marmore gratias a su carriera del Pentelic. Le petra esseva picturate, le decoration ludente super le contrasto inter claritate e obscuritate, plus e plus cargate de basso in alto.

Le ordines architectonic grec nos es cognoscite per le scriptor Vitruvio (seculo I a.C.), qui los heredava de tractatos grec. Le ordine doric, le plus ancian (circa 550 a.C.), se characterisa per su apparentia geometric, columnas sin base con circa vinti canneluras, capitellos con echino profilate supportante un abaco rectangular. Le planos de templos es marcate per symmetria e axialitate. Le ordine ionic se recognosce per su capitello a volutas horizontal, columnas gracile con base mouldurate. Le ordine corinthie (apparente atheniese) es in realitate un variation del precedente, recognoscite per capitellos decorate con folios de acantho. In practica, le regulas esseva sequite ab circa le fin del seculo VI usque al prime medietate del seculo IV a.C., ma postea eclecticismo dominava e confundiva le differentias.

Le templos del epoca archaic es malmente conservate. De iste tempore data constructiones monumental in Ionia (templo de Artemis de Epheso, templo de Hera de Samos) e in citates de Sicilia. Le seculo V a.C. es dominate per le chantier del Acropolis de Athenas, circa le Parthenon, templo de la dea Athena, e le edificios vicin (Propyleos, Erechtheion, templo de Athena Nike), traditionalmente considerate le quintessentia del architectura grec classic. Ma templos simile e non minus remarcabile esseva erigite ubique in le mundo grec, specialmente in Sicilia (Selinunte, Poseidonia, Agrigento, Segesta). Le grande sanctuarios panhellenic e federal (Olympia, Delphi, Delos) etiam reuni grupos monumental impressionante.

Le architectura de templos influentiava celle de altere edificios. Colonnadas esseva usate pro circumdar cortes, o pro sustener porticos (stoa) con functiones varie. In constructiones domestic, le principio del corte central esseva adoptate e ben establite al seculo IV a.C., como puncto focal del edificio. Isto se trova etiam in edificios public. Le formas simple, rectangular, esseva privilegiate, e le edificios curvilinee es rare. Edificios a plano complexe existe, generalemente per juxtaposition de unitates rectangular (Propyleos, Erechtheion in Athenas). Le construction de theatros con gradines in petra comenciava in le secunde medietate del seculo V a.C. in Athenas. Ab le seculo IV a.C., le arricchimento del ricos permitteva les de construer domos plus grande e luxuose, e le architectura palatial retornava con le ascension del regno macedonie. Del mesme periodo e regno proveni le tumbas real abobinate de Vergina, con facciatas picturate imitante templos. Un altere tumba monumental, le Mausoleo de Halicarnasso, misce influentias grec e persic.

Le urbanismo “hippodamean”, in plano a reticulo, se diffundeva ab le epocha del colonias archaic, e esseva usate pro citates nove al fin del epoca classic e in le era hellenistic. Isto es attestate a Olynthos, Pella, Messene. Omne citate grec digne de iste nomine debeva posseder un insimul distincte de edificios administrative (sala de consilio, tribunal), un gymnasio, un theatro, un agora con su monumentos (templo, altar, porticos), e un stadium.

Epoca hellenistic

Durante le epoca hellenistic, le principios architectonic definite in le epocas anterior trovava application plus large. Lutos crude e ligno restava le materiales plus commun, ma le uso del petra se diffundeva ultra templos, con columnas, e le edificios a corte se multiplicava e deveniva plus complexe. Variationes al technicas e stilos traditional se disveloppava, como capitellos in forma de folios de palma a Pergamo. Le capitellos corinthie del mundo seleucide habeva motifs ornamentale inspirate ab traditiones local anterior. Le gruppo monumental de Pergamo, construite super un colline abrupt, con su grande altar, es le exemplo melio conservate de insimul architectural de iste periodo. Le plus grande citate del epoca, Alexandria, es cognoscite principalemente per descriptiones, specialmente su vaste sector palatial e su phare. Urbanismo e architectura hellenistic se trovava usque in Afghanistan, in le sito de Ai Khanoum.

Epoca roman e antiquitate tarde Le epoca roman non conduceva a un evolution marcate in architectura. Durante le Alto Imperio le constructiones esseva numerose; le prosperitate permitteva mesmo a citates plus modest de eriger grupos monumental simile a illos del grande urbes. Le uso del petra esseva dominante; le cemento esseva rarmente empleate; poc edificios de stilo roman es attestate, excepte thermas o templos specificamente roman, super podium. Le edificios monumental del mundo grec roman derivava de stilos hellenistic o classic.

Le citates del Antiquitate tarde habeva le mesme typo de edificios que illas del Alto Imperio, construite e restaurate usque al crisi post le fin del seculo III. Le principale evolution, como sovente in iste periodo, esseva ligate al christianisation: le templos polytheistic lassava loco al ecclesias, cuje formas architectonic inspirava se plus tosto del edificios civil roman — le basilica rectangular e le edificio circular o polygonal a plano central, a vices coperite per un cupola — del qual le exemplo plus spectacular es Sancta Sophia de Constantinopla.

Scientias e technicas

Le scientia grec antique se disveloppava durante le epoca archaic, circa le « physicos » de Ionia (Thales, Anaximenes, Anaximandro), qui pote esser definite tanto como philosophos quanto como scientistas. Illes reprendeva le cognoscentias scientific del civilisationes mesopotamian e egyptie, e los repensava in un nove quadro conceptual, marcate per le studio del natura e le recerca de explicationes foras del mythos (non necessari rational in le senso moderne). Postea, in Magna Grecia, le speculationes quasi-mystic del Pythagoreos los orientava verso considerationes mathematic, contribuente al disveloppamento de iste sapere. A pensatores de iste epoca es etiam attribuite tractatos de botanica, zoologia e astronomia, hodie perdite. Le ascension del scientia grec es ligate al florescentia del citates, ubi le debate habeva un rolo central, como in le vita politic.

Le seculo IV a.C. vide un specialisation scientific: in vice de cercar un explication global del phenomenos cosmic, le studiosos se orientava verso questiones plus specialisate, con speculationes abstracte, supra toto mathematic, e un disveloppamento del observation e del empirismo, visibile specialmente in le circulos hippocratic que dava impulso al medicina grec, e in le tractatos botanic del schola aristotelic. Le studiosos grecos sovente se basava super testes elaboratemente concipite, formas ancian de experimento, pro verificar theorias — visibile in optica, zoologia, anatomia. Le scientias grec floreva durante le epoca hellenistic, in particular in astronomia e geometria, e continuava su progresso durante le epoca roman, con studiosos eminente como Claudius Ptolemeo e Galeno.

Mathematica

Le mathematica grec se disveloppava super bases vicino-oriental, ma le disciplina mathematikè, in le senso grec, representava un ruptura: illos se basava super methodo deductive, caracteristic del spirito grec, amante le debate e le persuasion, e ponente le bases del methodo scientific moderne. Le grecos attribueva le origine del mathematica a Thales e Pythagoras, mesmo si lor famose theoremas esseva jam cognoscite in Babylonia. Illes integrava le mathematica in lor reflexiones philosophic, lo que los portava verso abstraction (specialmente le Pythagoreos, que explicava le cosmos per numeros).

Le prime grande disveloppamento occurreva in le epoca hellenistic, con mathematic distincte del philosophia. Le tractatos mathematic esseva discursos de persuasion, con theoremas e axiomas deducite ex problemas, como in le obras de Euclide (circa 300 a.C.), Archimedes (287–212 a.C.) e Apollonios de Perga (240–190 a.C.). Le mathematica se concentrava super figuras plan geometric, rationes, proportiones, includente rationes incommensurabile. Il habeva mathematica “pure” (geometria, arithmetica), ma etiam applicationes in astronomia, mechanica, optica. In le epoca roman, Heron e Ptolemeo continuava iste tradition, e in periodos tardive Diophantos, Pappus e Theon de Alexandria.

Astronomia

Le astronomia grec scientific derivava de cognoscentias traditional (pro calendarios, agricultura) e speculationes cosmologic del physicos archaic, cum influentias babylonic (Zodiaco, constellationes, cyclo metonic). In le seculo IV a.C., Eudoxos de Cnido explicava le motiones celeste con modelos geometric de motiones circular. Aristarco de Samos (circa 280 a.C.) proponeva le prime systema heliocentric cognoscite. Hipparcho (145–125 a.C.) revolutionava astronomia grec introducente modelos predictiv, inspirate del babylones, ma plus geometric que arithmetic.

Le seculos sequente vide le disveloppamento de modelos mathematic, etiam pro astrologia. In le seculo II, Claudius Ptolemeo (circa 100–168) componeva su Almageste, obra de referentia usque al etate moderne. Illo organisava observationes del sol, luna, planetas, stellas fix, con tabulas de calculo de grande precision pro le epocha.

Medicina

Le cognoscentias medical traditional misceva remedios pharmaceutic, incantationes e amulettas. In le epoca archaic non existeva medicos specialisate, ma varie prestatores (vendeores de herbas, obstetrices). Templos de divinitates guaritori (Asclepio) habeva rolo central. In le epoca classic, medicos itinerante curava patientes, e citates poteva assumer los. Le corpus hippocratic (circa 60 textos), associate a Hippocrates de Cos, ma de multiple autores, stabiliva le fundationes. Le medicina grec integrava ideas egyptie e mesopotamian, plus le theorias physicophilosophic (teoria del humores).

Le tractamentos se basava super dietetica, pharmacopeia, chirurgia e manipulationes. Le reflexion ethic e professional (incluse le famose “juramento de Hippocrate”) appareva. In Alexandria, Herophilos e Erasistrato faceva progressos in anatomia e physiologia. In le Imperio roman, Celsus resumia le differentes scholas (dogmatic, empiric, methodic). Galeno (129–199) dominava medicina antique, con circa 170 tractatos que systematisava e re-interpretava Hippocrate, basate super anatomia e physiologia.

Botanica

Le botanica originava de cognoscentias traditional, observationes e credentias super plantas (usos magic, pharmaceutic). Aristoteles reflecteva super lor classification; su discipulo Theophrasto (370–285 a.C.) componeva tractatos basate super observationes minutiose de partes de plantas, distingueva monocotyledones e dicotyledones, describeba lor diffusion geographic, cultura e usos. In le epoca hellenistic, novas plantas del Oriente esseva studiate, cognoscite postea per citationes in Dioscoride e Plinio le Senior, o Galeno pro applicationes medical.

Optica

Le grecos etiam disveloppava reflexiones super optica, intendite como theoria del vision. Duo approches competeva: intromissionista (l’ojo recipe emanationes del objectos) e extramissionista (l’ojo emette radios verso le objecto). Le secunde predominava, adoptate per Euclide, qui proponeva theoremas geometric de optica, plus tarde commentate per Pappo de Alexandria. Ptolemeo etiam componeva un tractato de optica, cognoscite solo per fragmentos. Altri tractava catoptrica, studio del reflexion del imagines in speculos.

Technica

Il es generalmente considerate que le mundo grec e greco-roman produceva inventiones, ma rarmente los applicava, a causa de factores social e religiose. Le opposition “Greco theoretic inventores” vs “Romano practic applicatores” es nunc considerate simplificatorie: technicas esseva integrate al societate e economia.

Super un base technologic del Neolithico e Etate del Bronze, augmentate per influentias exterior, technologia restava stabile in metallurgia, extraction, ceramica, architectura, transporto, agricultura. Ma il habeva cambiamentos de scala: metallurgia del Laurion per exemplo passava per phases de expansion e contraction. Le constructiones in marmore, milles de monetas, utensiles domestic e agricultural diffundeva. Innovationes significative includeva: molin a aqua, pompas, vitro inflat, pressa a vis. Illos habeva applicationes economic (agricultura, minas). Le stato beneficiava de technicas como moneta frappate, machinas elevatori pro construction.

Ingenieros specialisate (Ctesibio, Philo de Byzantio, Heron de Alexandria) disveloppava machinas complexe: clepsydras con mechanismos automate, pompas a piston, organo hydraulic, automatos theatric. Le celebre machina de Anticythera, trovate in un naufragio (seculo II a.C.), con ingranages, poteva reproducer motiones de astros, combinante scientia e technica del tempore.

Vide etiam

• Arte grec
  • Architectura grec classic
  • Sculptura grec
  • Ceramica grec
  • Poesia grec
• Mythologia grec
• Philosophia grec
• Grecia moderne

Referentias

1. Derivation: Entitates: 1. (it) Antica Grecia || 2. (es) Antigua Grecia || (pt) Grécia Antiga || 3. (fr) Grèce antique || 4. (en) Ancient Greece || Controlo: (de) Antikes Griechenland || (ru) Древняя Греция || - (Extra): (la) Graecia antiqua